به گزارش اسپوتنیک، ساختار نشست رایزنی مسکو درباره ای افغانستان در سال 2017 به ابتکار وزارت امور خارجه روسیه برپایه ای یک ساز و کار شش جانبه برای رایزنی نمایندگان ویژه روسیه، افغانستان، چین، پاکستان، ایران و هند ساخته شد.
کار اصلی ساختار نشست مسکو گسترش روند آشتی ملی در افغانستان و برقراری زودهنگام آشتی در این کشور است.
نخستین نشست در 14 اپریل 2017 با حضور معاونان وزیر امور خارجه و نمایندگان ویژه 11 کشور روسیه، افغانستان، چین، پاکستان، ایران، هند، قزاقستان، تاجیکستان، قرقیزستان، ازبیکستان و ترکمنستان برگزار شد. نمایندگان ایالات متحده که به این نشست دعوت شده بودند، به دلیل نداشتن راهبردی برای اداره جدید ایالات متحده در افغانستان در آن زمان، از شرکت در این نشست خودداری کردند.
دومین نشست ساختار مسکو در نوامبر 2018 و بر خلاف نشست پیشین به ریاست مشترک دو طرف روسی و افغانستانی برگزار شد. دعوتنامه به 12 کشور از آن میان: افغانستان، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، چین، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبیکستان و ایالات متحده امریکا فرستاده شد. این نشست در سطح معاونان وزیر امور خارجه و نمایندگان ویژه کارشناسی برگزار شد. اشرف غنی رئیس پیشین گریزی جمهوری اسلامی افغانستان تصمیم گرفت تا هیاتی از شورای عالی صلح این کشور را به این نشست بفرستد. در این نشست برای نخستین بار رهبری دفتر سیاسی گروه طالبان در دوحه به ریاست شیرمحمد عباس استانکزی رهبر این دفتر حضور داشت. هدف از مشارکت گروه طالبان برقراری تماس مستقیم با مخالفان مسلح افغانستان برای برقراری صلح در افغانستان بود. وزارت امور خارجه روسیه نشست مسکو را گام مهمی در راستای حل و فصل همه جانبه افغانستان و گرد هم آوردن دیدگاه های دولت افغانستان و گروه طالبان درباره ای آغاز گفت و گوی مستقیم میان افغانستانی درباره ای آشتی دانست.
سومین نشست ساختار مسکو در 20 اکتوبر 2021 با حضور نمایندگان روسیه، چین، پاکستان، ایران، هند، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبیکستان و همچنین هیات بلندپایه گروه طالبان برگزار شد.
در این نشست دورنمای توسعه وضعیت نظامی-سیاسی در افغانستان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و اهمیت تشکیل حکومت فراگیر افغانستان که منعکس کننده منافع تمامی نیروهای قومی سیاسی در کشور باشد، به عنوان گامی کلیدی در جهت ارتقای آشتی ملی میان افغانستانی مورد تاکید قرار گرفت. درباره ای فعالیت سازمان های تروریستی بین المللی در افغانستان، در درجه اول داعش، ابراز نگرانی شد و آمادگی برای هماهنگی تلاش ها برای پیشبرد بازسازی پس از جنگ در این کشور مورد توجه قرار گرفت. در نتیجه، بیانیه مشترکی به تصویب رسید که در آن خواستار برگزاری یک کنفرانس بین المللی کمک کنندگان درباره ای افغانستان زیر نظارت سازمان ملل متحد شد.
چهارمین نشست ساختار مسکو در 16 نوامبر 2022 برگزار شد و کشورهای کلیدی منطقه از آن میان: روسیه، افغانستان، چین، ایران، پاکستان، هند، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبیکستان، قزاقستان، قرقیزستان در آن شرکت کردند.
در سپتامبر 2022، ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در امور افغانستان، در مصاحبه با اسپوتنیک افغانستان، از تغییر احتمالی رویکرد روسیه و کشورهای منطقه در قبال حل و فصل افغانستان به دلیل ناتوانی ایالات متحده در مذاکره خبر داد. گفت و گو درباره ای همکنشی نزدیکتر بین تأثیرگذارترین بازیگران منطقه بود.
هیأت طالبان به این نشست دعوت نشد. به گفته کابلوف، این امر به این دلیل است که طالبان بیانیه مشترک آخرین نشست در قالب مسکو را در نظر نگرفته است که یکی از نکات آن از مقام های گروه طالبان در کابل خواسته شده است تا برای تشکیل یک حکومت فراگیر سیاسی گام بردارند.
در یک بیانیه مشترک، شرکت کنندگان ساختار مسکو بی چون و چرا سفارش کردند، که گروه طالبان به تعهدات خود برای ریشه کن کردن تروریسم و قاچاق مواد مخدر عمل کنند، اقدامات ملموس تری در برابر همه سازمان های تروریستی اتخاذ کنند، آمادگی خود را برای کمک به گروه طالبان در این منطقه تایید کردند و بر غیرقابل قبول بودن این گروه تاکید کردند. قرار دادن تأسیسات زیربنایی نظامی کشورهای سومی در افغانستان و کشورهای همسایه، بر اهمیت تشکیل یک دولت واقعاً فراگیر در افغانستان که منعکس کننده منافع تمام گروه های اصلی قومی سیاسی آن است، تأکید کرد و بر لزوم افزایش تلاش ها برای ارائه کمک های بشردوستانه و اقتصادی به مردم افغانستان برای بازسازی کشور پس از جنگ تاکید شد.
پنجمین نشست ساختار مسکو 29 سپتامبر در کازان برگزار می شود. ماریا زاخارووا، نماینده رسمی وزارت خارجه روسیه گفت، که قرار است در این دیدار درباره ای وضعیت افغانستان، مسایل آشتی میان افغانستانی، تضمین امنیت منطقه ای و بازسازی کشور پس از جنگ گفت و گو شود.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفت، که مسکو انتظار دارد که ساختار مسکو درباره ای چگونگی کمک کشورهای همسایه به افغانستان برای غلبه بر مشکلات کنونی صحبت کند.
ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در امور افغانستان، رئیس اداره دوم آسیای وزارت خارجه روسیه گفت، که موضوع فراگیر شدن دولت موقت گروه طالبان به موضوع اصلی تبدیل خواهد شد، افزون بر این، در این نشست مسائل مربوط به مبارزه با تروریسم و جرایم مواد مخدر نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
یادآوری می کنیم، که یک هیأت گروه طالبان برای اشتراک دعوت شده است. ریاست این هیات را امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه این گروه به دوش دارد.