به گزارش اسپوتنیک، منابع در معاونت سیاسی ریاست الوزرای طالبان به رسانه ها دلیل تصمیم استعفا ریسالوزرای کنونی محمد حسن آخندرا بیماری وی عنوان کرده، اما در مورد جزییات ارایه نشده است. عبدالکبیر که پیش از این به حیث معاون سیاسی حکومت طالبان ایفای وظیفه میکرد به حیث ریسالوزرای طالبان در افغانستان تعین شده است.
پس از آنکه طالبان در ماه اگست 2021 بار دیگر بر افغانستان مسلط شدند، هبتالله آخندزاده، رهبر این گروه که تا حالا در محضر عام ظاهر نشده است، چندین مقام ارشد از جمله سرپرست وزراتهای افغانستان را تغییر و تبدیل کرده است.
یکی از منابع طالبان میگوید که عبدالکبیر روز دو شنبه ریاست کابینهٔ سرپرست این گروه را نیز رهبری کرد.
اما منابع مشخص نکرده اند که آیا حسن آخند در آینده بار دیگر ریاست الوزرای طالبان را بر عهده خواهد گرفت یا خیر.
خبر کنار زدن محمد حسن آخند از سمت ریاست الوزرای طالبان پنج روز پس از آن اعلام شد که محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، صدراعظم و وزیر خارجهٔ قطر، روز جمعه 12 می در راس هیات عالیرتبهٔ کشورش به قندهار سفر کرد و با محمد حسن آخند، رییس الوزرای طالبان، ملاقات کرد.
تا حالا مشخص نیست که آیا رابطهای بین ملاقات وزیر خارجهٔ قطر و کنار زدن محمد حسن آخند وجود دارد یا خیر، اما قطر از معدود کشورهای جهان است که از چند سال به این سو میزبان دفتر سیاسی طالبان در دوحه، پایتخت آن کشور، بوده و روابط نزدیک با طالبان دارد.
این کشور در فراهم سازی زمینهٔ مذاکرات امریکا - طالبان و سرانجام امضای توافقنامۀ دو طرف در دوحه و کمک در عملیات تخلیۀ نظامی از افغانستان، میزبانی از تخلیه شدگان و نیز همکاری برای فعال سازی مجدد میدان هوایی کابل، نقش بارزی بازی کرده است.
از مسلط شدن دوبارهٔ طالبان بر افغانستان 21 ماه میگذرد، اما تا اکنون هیچ کشوری حکومت این گروه را به رسمیت نشناخته است. با آنهم، حکومت طالبان دیپلوماتهای خود را به قطر، روسیه، چین و چندین کشور دیگر فرستاده و به همین گونه، روسیه، چین، ترکیه، پاکستان، ایران، هند و چندین کشور آسیای مرکزی سفارتهای شان را در کابل فعال کرده اند.
قابل ذکر است که رسانه ها گزارش میدهد که محمد حسن آخوند، نخست وزیر سرپرست طالبان از سمتش استعفای کرد و محمد عبدالکبیر که معاون سیاسی وی بود، به جایگاه وی منصوب شده است.
بیش از یک سال پیش اخباری مبنی بر استعفای آخوند به همین دلایل منتشر شد، اما رهبر گروه طالبان هیبت الله آخوندزاده استعفای او را نپذیرفت. سپس قرار شد عبدالغنی برادر، معاون امور اقتصادی، جای او را بگیرد.
محمد عبدالکبیر اهل ولایت پکتیا و از قوم ځدران (مانند سراج الدین حقانی سرپرست وزارت امور داخله) است. به هر حال، او قبلاً - از اپریل تا نومبر 2001 - نخست وزیر بوده است.
سوال اینجا است که توازن قدرت با توجه به این جابجایی چگونه تغییر کرده است؟ عبدالکبیر متعلق به کدام گروه داخلی است؟ آیا این می تواند پیشروی برای تغییر در سیاست طالبان باشد و چه نوع؟
در این مورد یحیی چاووش، رئیس حزب حرکت بزرگ ملی خط میانه و آگاه مسایل سیاسی در مصاحبه با خبرگزاری اسپوتنیک گفت: "اخیراً همانطور که همه ما از طریق اطلاعات جمعی شنیدیم تغییراتی در رهبری اداره دولتی، دولت سرپرست تحریک طالبان اعلام شد، که بنا به دلایل مریضی ملا محمد حسن آخوند بجایش رهبر طالبان مولوی عبدالکبیر را تعیین کردند.
وی افزود: "همانطور که دیده میشود ملا محمد حسن آخوند آدم مُسن است گرچه مولوی عبدالکبیر هم جوان نیستند ولی به هر صورت تغییراتی در سطح رهبری دولت سرپرست آمده و طوری که دیده میشود در گذشته هم مولوی عبدالکبیر یک انسان اجتماعی و بیشتر سر و کار با مردم و اجتماع داشته و ملاقات های با بزرگان اقوام به شمول ملیت هزاره و دیگر ملیت ها داشته است."
در ادامه وی تاکید: "که این گامی است که از طریق تحریک طالبان اخیراً صورت گرفته ولی من فکر میکنم که این به معنی دو دستهگی در درون آنها نیست و اختلافات سلیقهای را میبینیم که در بین افراد و قمندان های شان هم وجود دارد."
آقا چاووش گفت: "در سیستم تحریک طالبان اصل حاکم است که مجبوراً اینها باید از امیرالمومنین اطاعت کنند، مخالفت از اوامر امیرالمومنین گناه سنگین پنداشته میشود و این تاثیری برای تغییر آینده فکر نمیکنم که در درون طالبان داشته باشد، اما در داخل طالبان حرکت های خود آنها مصمم هستند که تغییرات ایجاد کنند هم در کدر رهبری و هم در پیشبرد سیستم کار های دولتی در داخل افغانستان، و سر و صدا های بسیار قوی وجود دارد، که حتی رهبری طالبان از طرز کار دولت سرپرست راضی نیستند."
این آگاه مسایل سیاسی خاطر نشان کرد: "در ماه فبروری واضیح میگفتند که دولت سرپرست و فلان فلان وزرا ناکام هستند یا باید تغییرات بوجود بیاید ویا خود را اصلاح بکنند، و گاه و بیگاه میبینیم که از طرف ملا هیبتالله هم اینها مورد نکوهش و انتقاد قرار میگیرند، در بخش های محاکم هم گوشزد های برای اینها شده و در بخش های امنیت دستگیری ها بندی کردن ها هم گوشزد های علنی برای اینها شده که نوار های صوتی در این مورد وجود داشت.
در اخیر وی افزود: "این به این معنی است که هنوز نابسامانی ها و مشکلات میان این ها هنوز فریمان است ولی اینها همه به معنی این نیست که دلایل بر اختلافات که رو در رویی مسلحانه میان آنها به وجود بیارد فکر نمیکنم که باشد ولی به هر صورت تغییرات مثبت یا تغییرات مقامات که صورت میگیرد تفاوت دارد حرکت های اینها تصامیم اینها یا عملکرد های اینها نسبت به افراد که قبل اینها بودن به چشم دیده میشود."