به گزارش اسپوتنیک، جبهه مقاومت ملی افغانستان با نشر اعلامیه ای در آستانه ای بیست و هشتمین سالیاد شهادت وحدت ملی افغانستان نوشته است: " استاد عبدالعلی مزاری رهبر حزب وحدت اسلامی افغانستان یکی از نخستین شخصیت های سیاسی و از رهبران نامدار جهادی افغانستان بود، که به دست گروه جنایت کار طالبان در ٢٢ حوت سال ۱۳۷۳ هجری خورشيدى به شهادت رسید. این گروه جنایت کار زمانی به این عمل ضد انسانی و مغایر با آموزه های دینی و قوانين بين المللى دست یازیدند که استاد مزاری در اسارت این گروه قرار داشت و کشتن اسیر در هیچ مکتب و مرامی پذیرفته نیست".
این جبهه در ادامه افزوده است: "پس از این فاجعه، طالبان در جریان سه دهه ای پسین جنایت های هولناک زیادی مرتکب شده و بسیاری از شخصیت ها و رهبران جهادی و سیاسی کشور و نیز صدها هزار تن از مردم بیگناه را به شهادت رسانیدند و هم اکنون نیز روزی نیست که فرزندان رشید افغانستان اعم از نيرو هاى امنیتی و افراد بیگناه ملکی به عناوین مختلف توسط این گروه دستگیر و کشته نشوند".
این جبهه با گروه طالبان گروه کشتار نامیده و نوشته است: "کارنامهٔ این گروه جز قتل و خشونت و ویرانی چیزی نبوده و نیست".
در پایان این اعلامیه یکبار دیگر عاملان شهادت دبیرکل حزب وحدت اسلامی را نکوهش کرده و نوشته است: "جبههٔ مقاومت ملی افغانستان بیست و هشتمین سالیاد شهادت استاد عبدالعلی مزاری را گرامی می دارد و ضمن ابراز همدردی و همبستگی عمیق با اعضاى خانواده، یاران و همسنگران شهید مزاری و محکومیت شدید اعمال سنگدلانهٔ طالبان مزدور، بر ضرورت همبستگی صفوف نیروهای ملی و عدالت خواه برای غلبه بر این گروه جفا پیشه تأکید می کند".
شهید وحدت ملی کی بود؟
شهید عبدالعلی مزاری متولد ۵ جوزا ۱۳۲۶ در منطقه چهارکنت ولایت بلخ، در کودکی ضمن درس کار می کرد. سپس او در مدرسه دینی "چهارمحله" درس خواند و طلبه ای برجسته شد. این روحانی در ۱۳۴۷ به وظیفه دوساله سربازی به شهر گردیز رفت و در همان جا مقدمات فقه حنفی را از مولوی فراهی همکارش آموخت. او در سال ۱۳۵۰ برای ادامه تحصیلات به ایران و عراق رفت.
عبدالعلی مزاری در سال ۱۳۵۷ به کشور بازگشت و مبارزات سیاسی خود را آغاز کرد.
تشکیل حزب وحدت اسلامی در ۲۵ سرطان ۱۳۶۸ و قرار گرفتن مزاری در رهبری آن، او را در موقعیت متفاوتی قرار داد. این موقعیت به او فرصت داد که آرامش و همبستگی را در هزارستان باز آورد. او از نوعی راهبرد ملی‌گرایی در بین هزاره‌ها حمایت کرد که جوانان و افراد سرخورده از تفرقه خونین سال‌های ۶۸-۱۳۵۸ را راضی می‌کرد.
در اواخر سال ۱۳۷۳ جنبش نوظهور طالبان تا نزدیکی کابل پیشروی کردند. ظهور طالبان تمام معادلات قدرت در افغانستان و مخصوصاً در کابل و اطراف آن را دگرگون نمود. مزاری در آغاز با فرستادن بخشی از زبده‌ترین نیروهای خویش به ولایت غزنی به مقاومت در برابر پیشروی طالبان پرداخت. نیروهای اعزامی حزب وحدت در آغاز موفق شدند مواضع طالبان را در اطراف شهر غزنی متصرف شوند. اما به دنبال عدم همکاری نیروهای محلی آنان نتوانستند جبهه‌ای مؤثر ضد طالبان در غزنی فعال سازند.
سرانجام با وجود تلاش‌های مداوم سیاسی و مقاومت نظامی، حزب وحدت اسلامی در غرب کابل شکست خورد و "مزاری" در ۲۲ حوت ۱۳۷۳ در حالی‌که برای مذاکره با سران طالبان راهی چهار آسیاب بود توسط طالبان دستگیر شد. در بعد از ظهر روز دوشنبه ۲۲ حوت ۱۳۷۳ بدن تیرباران شده عبدالعلی مزاری به همراه ابوذر غزنوی عضو شورای مرکزی، استاد اخلاصی عضو شورای مرکزی و مسئول کمیتهٔ امنیت، آقای قائمی عضو شورای مرکزی و مسئول کمیته مالی، آقای ابراهیمی عضو شورای مرکزی، سیدعلی علوی محافظ و همرزم عبدالعلی مزاری، قوماندان جان محمد یکی از فرماندهان برجستهٔ غند دوم پیادهٔ حزب وحدت اسلامی و سه تن دیگر در حومه شهر غزنی به مردم داده شد. مزاری از بالگرد پرت شد. بر اثر تیرباران شدید این افراد، پیکر آنان به سختی قابل شناسایی بود. مردم محلی در میان برف زمستان جنازه وی را تا به یکاولنگ بامیان بر سر دوش بردند و از آنجا توسط هلیکوپتر به مزارشریف منتقل گردید و در هفتم حمل ۱۳۷۴ با حضور عدهٔ زیادی از مردم به خاک سپرده شد. هوادارانش، مقبره بزرگی در نزدیکی زیارتگاه روضه سخی در شهر مزار شریف برای او بر پا کردند. با اشغال مزار شریف بدست طالبان مقبره او را منفجر کردند، اما با شکست گروه طالبان، بار دیگر هواداران شهید وحدت ملی آرامگاه او را دوباره بازسازی کردند.
شهید وحدت ملی
حکومت پیشین افغانستان در سال ۱۳۹۴ رسما لقب "شهید وحدت ملی" را به عبدالعلی مزاری رهبر پیشین حزب وحدت اسلامی داد. دولت پیشین گفته بود، که بر پایه تقاضای مردم و پیشنهاد شخصیت های ملی کشور و به منظور ارج گذاری به خدمات ارزشمند استاد شهید عبدالعلی مزاری در راستای تحقق اهداف جهاد و مقاومت مردم افغانستان، دفاع از ارزش‌های اسلامی، تحکیم وحدت ملی و حاکمیت ملی و تامین عدالت اجتماعی این لقب را به او اعطا کرده است.