به گزارش اسپوتنیک، وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در یک تماس تلفونی روز دوشنبه (17 می)، با حمدالله محب، مشاور امنیت ملی اعلام کرد که کشورش آمادگی دارد تا مذاکرات بین‌الافغانی با ایجاد شرایط برای برگزاری این مذاکرات در چین تسهیل کند.
مشاور امنیت ملی افغانستان در واکنش به این صحبت گفت که افغانستان بخاطر حمایت مدوام و قاطع از روند صلح کشور سپاسگزار و امیداور است که با همکاری طرف چینی این مسایل در قالب دوجانبه و در چارچوب شورای امنیت سازمان ملل تقویت شود.
وزیر خارجه چین در یک صحبت تلفنی دیگر با همتای افغان خود، محمد حنیف اتمر، روز دوشنبه (17 می)، اظهار داشت که چین به طور پیوسته در حال ایجاد سازگاری گسترده برای سیستم سیاسی آینده است. در این روند تمام طرف ها افغانی باید صبر و حوصله و نیت خیر را حفظ نمایند و برای پایان دادن به خشونت و خصومت تلاش کنند تا یک فضای مناسب برای مذاکرات صلح ایجاد شود.
تاکنون جزئیاتی در مورد برگزاری مذاکرات بین الافغانی در چین انتشار نیافته است، اما این از اهمیت این ابتکار عمل نمی‌کاهد.
ناتالیا زماراوا، محقق ارشد مرکز مطالعات خاورمیانه انستیوت شرق آکادمی علوم روسیه شناسی می‌گوید:
پکن هزگز این ابتکار را فاش نخواهد ساخت، بنابراین اخبار و تفاوت ها هنوز در پیش است، چند مکان برای مذاکره قبلا وجود داشته، که شامل اسلام آباد، استانبول، مسکو، دوحه و کابل می‌باشد. اکنون چین رهبر صلح ساز است. بدون شک این اعلامیه برای افزایش نقش چین در حل و فصل اطراف افغانستان است. بدون این، پیکن در شروع با همه توافق و محاسبه میکند، پس از آن دست به اقدام خواهد زد. توافقات ابتدایی وجود دارد تا این ابتکار پای در هوا نماند تا این ابتکار جامه عمل پوشد.
به عنوان مثال، پاکستان در اجرای ابتکارات منطقه ای چین، با او نزدیک عمل میکند، احتمال می‌رود که چین در این خصوص با مسکو نیز مشوره کرده باشد، همچنین به احتمال زیاد چین به عنوان یک طرف میانج‌گر در مذاکرات بین الافغانی ظاهر شود.
پروفیسر ژی یونگبیائو، متخصص مرکز مطالعات افغانستان در دانشگاه لانجو، در جریان مصاحبه با اسپوتنیک گفت که ابتکار چین- گویندگی از رفتار یک ابر قدرت بامسئول می کند.
نکته هم ابتکار- این است که چین آماده همکاری با جامعه جهانی، از جمله با کشورهای همسایه افغانستان می باشد تا به طور مشترک به افغانستان کمک کنند و تا باشد که هرچه زودتر هرج و مرج در افغانستان خاتمه یابد و از حلقه ناگوار فعلی خارج شود، زیرا بی نظمی- نظمی ها را بوجود میاورد. این پیشنهاد مثالی از موقعیت فعال و مسئولانه چین به عنوان یک ابر قدرت بزرگ است.
ژو یونگبیائو تأکید کرد: چین تجربه سازماندهی چنین مذاکرات را دارد، اما قصد ندارد که جایگزین سایر فرایندهای مذاکره شود.
علاوه بر پروسه های مذاکره مانند دوحه، مسکو و استانبول، مذاکرات بین افغانی در چین نیز دایر گردید. آنها کاملاً رسمی برگزار نشد، با این همه، چین چنین تجربه را دارد. من فکر می کنم که ابتکار فعلی وزیر خارجه چین، سیگنال روشن به مشارکت فعال چین در حل مسئله افغانستان می باشد.
انجام مذاکرات در یک کشور سوم می تواند تا حدودی به کاهش تناقضات بین طرف های افغانستان و ایجاد فضای مطلوب تر برای مذاکره کمک کند. هر یک از کشورهای ثالث شرکت کننده در روند حل و فصل افغانستان شرایط مطلوبی برای این امر (مذاکرات) دارند. این روندهای مذاکره متقابلاً یکدیگر را تکمیل و ارتقا می دهند. چین نیز قصد مشابه را دارد. همانطور که وزیر وانگ یی وزیر خارجه چین در مورد آن صحبت کرد، چین آماده است در صورت ضرورت به هر دو طرف افغان، عرصه مناسب و انواع پشتیبانی را به ایشان فراهم کند، اما قصد ندارد جایگزین سایر پروسه های مذاکرات شود.
گفتگوهای بین افغانی که از سپتامبر سال گذشته در دوحه آغاز شد، عملاً در بن بست قرار دارد. کنفرانس هم در مورد حل و فصل افغانستان در 18 مارچ با حضور نمایندگان دولت افغانستان، جنبش طالبان، نمایندگان روسیه، چین، ایالات متحده و پاکستان و همچنین مهمانان افتخار از قطر و ترکیه. ضمیر کابلوف ، فرستاده ویژه رئیس جمهور روسیه در افغانستان دایر گردید که پس از این گفتگوها، طرف های افغان آمادگی خود را برای مذاکره در مورد صلح در این کشور تأیید کرده اند.
اجلاس سران استانبول در مورد افغانستان که قرار بود در 24 اپریل برگزار شود، به دلیل شرایط سخت اپیدمیولوژی لغو شد. در همان زمان، پس از آنكه جو بایدن رئیس جمهور امریكا گفت كه خروج نیروهای خارجی از افغانستان قبل از اول ماه می غیرممكن است، طالبان علاقه خود را به این اجلاس نشان نداد.
ظاهراً، در برابر این زمینه، چین انتظار دارد که دوباره به این مذاکرات جان ببخشد. ناظرین تاکید دارند که خشونت در افغانستان در سطوح مختلف به اوج خود رسیده است. همزمان، هم چین و هم کشورهای همسایه چون پاکستان، هند، ایران، از عواقب آغاز جنگ شدید داخلی در افغانستان که باعث بحران پناهندگان می شود، زیاد هراس دارند. در این صورت، ممکن ابتکار چین در مساله افغانستان قابل پسند همه باشد و ممکن همسایگان افغانستان از آن حمایت کنند. آنها می ترسند که یکی از پیامدهای جدی عقب نشینی نیروهای امریکایی، تشدید درگیری ها بین گروه های درگیر در افغانستان می باشد. این ترس ها به احتمال زیاد بازیکنان برجسته منطقه را تحت فشار قرار خواهد داد تا در شرایط فعلی طرف های درگیر را در عرصه جدید چینی روی میز مذاکره قرار دهند.