طرفین توافق کردند كه ایالات متحده و متحدان ائتلاف آن ظرف 14 ماه تمام نیروهای خود را از افغانستان خارج كنند. طالبان نیز به نوبه خود تعهدات را بر دوش گرفته و از اعمال خشونت بار علیه سربازان خارجی خودداری می کنند. آژانس خبری شین هوا این توافق را تاریخی دانست. کارشناسان اسپوتنیک، به نوبه خود، خاطرنشان کردند که اجرای توافقات حاصل شده در دوحه به تلاشهایی بیشتر نسبت به آنچه که ایالات متحده و طالبان جهت آمادگی این توافقات بخرج داده، نیاز دارد. روند مذاکره برای این توافق از خزان سال 2018 ادامه داشت.
واقعیت های جدید در حل و فصل منازعه در افغانستان که پس از امضای توافق نامه صلح دوحه بوجود آمدند، چگونه می توانند بر دستور کار مذاکرات سه جانبه چین - پاکستان و افغانستان تأثیر بگذارد؟ به نظر یانگ شو، مدیر مرکز آسیای مرکزی پوهنتون لانژو، در این باره توجه فرمائید.
یانگ شو (YANG SHU) گفت:"من فکر نمی کنم که از دیدگاه حقوق بین الملل، مذاکرات و امضای توافق نامه امریکا با طالبان بدون مشارکت حکومت مشروع افغانستان مناسب باشد. در عین حال، توافق های حاصل شده غیرقابل انکار هستند، زیرا عملیات نظامی در افغانستان عمدتاً بین طالبان و نیروهای چند ملیتی جریان دارند. روابط پیچیده بین کابل و طالبان و همچنین شرایط پایان دادن به خشونت ها و تطبیق آنها با شرایط صلح آمیز، موضوعات اصلی هستند که در مذاکرات چین - پاکستان - افغانستان مورد بررسی قرار می گیرند. روند خروج ایالات متحده از افغانستان نیز سوالات زیادی را مطرح می کند. هنوز هیچ صدای بلندی در ایالات متحده وجود ندارد که جنگ آنها در افغانستان را محکوم کند؛ می توان گفت که فضای پشتیبانی از این جنگ وجود دارد. من معتقدم که در این شرایط ایالات متحده قادر نخواهد بود افغانستان را به طور کامل ترک کند، احتمالاً آنها 4-5 هزار سرباز را در آنجا خواهند گذاشت. به طور کلی، صلح در افغانستان هنوز دور از واقعیت به نظر میرسد، بنابراین من شخصاً این توافق را آتش بس می دانم، نه توافق صلح. اگر طالبان سلاح های خود را تسلیم نكنند و به حکومت تسلیم نشوند، صلح دستیاب نخواهد شد و حکومت و اردوی امریكا - به طالبان حمله خواهند كرد."
در این شرایط، بوریس دولگوف، کارشناس مرکز مطالعات عربی و اسلامی در انستیتوت مطالعات شرقی آکادمی علوم روسیه، در مصاحبه با اسپوتنیک خاطرنشان کرد: چین برای برقراری گفتگو های بین الافغانی، میان طالبان و کابل میانجیگری خواهد کرد. یکی از میدان های مناسب برای این کار، چارچوب چین-پاکستان و افغانستان است:
"چین می تواند در این امر هم به مثابه میانجی و هم به عنوان یک بازیگر خارجی منافع هر دو طرف را برای یافتن سازش در نظر بگیرد. پیکن می تواند برخی از تضادها را برطرف سازد و به این منظور ابتکار عمل خود را مطرح کند. در این حالت، ممکن است چین یک میانجی علاقه مند باشد، تا روابط بین حکومت افغانستان و طالبان بهبود یابد. به همین منظور، چین می تواند از وسایل مالی و اقتصادی خود برای ترغیب حکومت افغانستان برای حل روابط با طالبان استفاده کند".
بوریس دولگوف می گوید توافق با ایالات متحده برای طالبان سودمند است، این موفقیت سیاست های آنها است. با این حساب، آنها در مشوره با چین اطمینان بیشتری خواهند داشت. پیکن، به نوبه خود، سعی خواهد کرد تا طالبان را متقاعد سازد که به داعش (یک سازمان تروریستی ممنوعه در روسیه) و سایر گروه های تندرو که می توانند از خاک افغانستان علیه چین فعالیت کنند، اجازه نه دهند. دولگوف گفت: «این موضعگیری چین در مذاکرات با طالبان طبیعی و منطقی به نظر می رسد. چین پیوسته این خط را دنبال خواهد کرد، زیرا جلوگیری از اقدامات خرابکارانه توسط شبه نظامیان اسلامگرا در راستای قلمرو سین کیانگ مهمترین جهت در راستای تامین امنیت ملی چین است».
ژانگ جین پینگ (Zhang Jinping)، کارشناس انستیتوت مبارزه با تروریسم در پوهنتون سیاسی و حقوقی شمال غربی، در گفتگو با اسپوتنیک گفت: طالبان امیدوارند که چین در حل مساله حضور نظامی خارجی در افغانستان از آنها حمایت کند.
ژانگ جین پینگ گفت: "اولتر از همه، این روند خروج سربازان امریکایی است. مثلاً در سوریه و عراق موارد پیشین تاریخی برای نقض این روند وجود دارد و علاوه بر این، خود امریکا نیز ممکن است درباره مساله خروج نیروها نظرات مختلفی داشته باشد. مشکل دیگر اینست که با تجهیزات مهم نظامی امریکا چه باید کرد؟ اینکه آیا آن را بطور رایگان به حکومت افغانستان واگذار کنند یا سناریوی دیگری را انتخاب کنند. علاوه بر این، روند خروج ممکن است توسط اشخاص ثالث، از جمله شبه نظامیان «دولت اسلامی» قطع شود. ایالات متحده، طالبان و مقامات افغانستان موضع مشابهی در برابر این نیروها دارند، در عین حال، اگر یک اقدام بزرگ تروریستی در زمان خروج رخ دهد، آیا ایالات متحده یا طالبان می توانند جلو این نیروها را بگیرند؟ آیا امریکا طالبان را مقصر این امر می داند؟ برای این واقعیت باید آماده بود که همه این مشکلات بر خروج ایالات متحده از افغانستان تأثیر می گذارد. طالبان همیشه خواستار خروج نیروهای امریکایی بودند. طالبان امیدوارند که چین در مساله خروج سربازان امریکایی از آنها حمایت کند، و به توانایی آن به مثابه یک نیرو بین المللی که به ایالات متحده یا افغانستان کمک کند تا سربازان خارجی را با موفقیت بیرون بکشند، امید بسته اند. "
آغاز گفتگو های بین الافغانی در تاریخ 10 مارچ تعیین شده است. مکان و ترکیب هیئت ها هنوز مشخص نشده است. تا این زمان، حکومت افغانستان و ایالات متحده باید پنج هزار طالب اسیر شده و جنبش طالبان - هزار زندانی را آزاد کنند. رئیس جمهور افغانستان اشرف غنی در تاریخ 1 مارچ گفت که کابل تعهدی را در باره آزادی طالبان اسیر شده بر دوش نه گرفته است. کابل معتقد است که این موضوع می تواند بخشی از مذاکرات بین الافغانی باشد، اما نه پیش شرط آنها.
ژائو لیجیان (Zhao Lijian) سخنگوی وزارت امور خارجه چین در تاریخ 2 مارچ اعلام داشت: "چین از توافق بین ایالات متحده و طالبان استقبال می کند، و معتقد است که این امر در مورد حل سیاسی مساله افغانستان از اهمیت مثبت برخوردار است. ما امیدواریم که توافق بین ایالات متحده و طالبان به عامل اصلی تبدیل شود که به رشد جوانه های صلح در افغانستان کمک خواهد کرد." دیپلومات طالبان و دیگر جوانب افغان را به استفاده هرچه زودتر از این چانس برای آغاز گفتگو های بین الافغانی فرا خواند. ژائو لیجیان در مورد آمادگی چین، با همراه با جامعه بین المللی، اطمینان داد تا پشتیبانی و کمک به روند آشتی صلح آمیز در افغانستان ادامه دهد.