https://sputnik.af/20220312/فارسی-ستیزی-طالبان-واژه-دانشگاه-از-لوحه-ای-دانشگاه-بلخ-برداشته-شد-واکنش-ها--9513144.html
فارسی ستیزی طالبان/ واژه دانشگاه از لوحه ای دانشگاه بلخ برداشته شد/ واکنش ها
فارسی ستیزی طالبان/ واژه دانشگاه از لوحه ای دانشگاه بلخ برداشته شد/ واکنش ها
اسپوتنیک افغانستان
پس از برداشتن واژه دانشگاه از لوحه ای دانشگاه بلخ از سوی طالبان، واکنش‌های فارسی زبانان در اینباره اوج گرفته است. 12.03.2022, اسپوتنیک افغانستان
2022-03-12T12:23+0430
2022-03-12T12:23+0430
2022-03-12T12:29+0430
افغانستان
https://cdn1.img.sputnik.af/img/07e5/08/04/7074604_0:0:944:531_1920x0_80_0_0_1d5975b111d4d7d3c684b2784f86c944.jpg
به گزارش اسپوتنیک به نقل از آماج، پس از برداشتن واژه ای فارسی «دانشگاه» از لوحه ای دانشگاه بلخ، واکنش‌ها در اینباره اوج گرفته است. اکنون تنها واژه ای پشتو «پوهنتون» که این واژه را هم اگر مقایسه کنیم در زبان پشتو با واژه که برای دانشکده «پوهنحی» بکار برده می شود، معنی برعکس را دارد، یعنی واژه «پوهنتون» برای جاهای کوچک و واژه «پوهنحی» برای جاهای بزرگ باید بکار برده شود. از نگاه زبانشناسی، گزینش واژه ها و دستور هر زبان باید از سوی همان مردم که گویشور اصلی همان زبان است، گزیده و درست شود، چون به گفته زبانشناس مشهور آلمانی فریدریش ویلهلم کریستین کارل فردیناند فون هومبولت، زبان شناس، دیپلمات و فیلسوف پروسی و بنیانگذار دانشگاه هومبولت، زبان تجلی بیرونی روح مردم است، یعنی: زبان یک قوم روح آن قوم است و روح یک قوم زبان آن قوم است.برپایه این گفته ای زبان شناس آلمانی می توان گفت، که زبان بیانگر همه ای احساسات درونی و نشان دهنده ای ویژگی های یک قوم را نشان می دهد و باید آن قوم سازنده و تغییر دهنده زبان خود باشند نه قوم دیگر! اما در افغانستان متاسفانه فارسی ستیزی در اوج خودش رسیده و اقوامی که برای زبان خود کاری کرده نمی توانند و زبان شان را رشد علمی داده نمی توانند، بدون در نظر داشت قانون زبانی بر دستور و واژه های زبان اقوام دیگر دخالت نموده و می خواهند با وارد نمودن چند واژه زبان خود در زبان فارسی، زبان خود را زنده نگه دارند. در صورتیکه نه تنها فارسی زبانان معنای درست واژه های «پوهنتون و پوهنحی» را نمی فهمند بلکه گویشوران زبان پشتو هم معنای درست این واژه ها را نمی فهمند، چنانکه این واژه ها تاکنون به شکل غلط در زبان پشتو هم کار گرفته می شود. عارف رحمانی، عضو پیشین مجلس نمایندگان در واکنش به حذف واژه‌ی فارسی از دانشگاه بلخ می‌گوید: "اشغال نظامی، دشمنی و انتحار فیزیکی، نسل‌کُشی قومی از کودک تازه زاده شده تا رهبران سیاسی، تجاوز به حریم خصوصی و اینک تداوم دشمنی با فرهنگ، تاریخ و زبان مولانا، ناصر خسرو، عنصری، ابن سینا، سنایی، خواجه عبدالله و دشمنی با هویت و فرهنگ افغانستان و خراسان."او در توییتی نگاشته: "تداوم تجاوزات فکر نمی‌کنم درد اشغال‌گر را درمان کند، (سبب ادامه سلطه استبدادی و تمامیت‌خواهی قومی او شود) اما انبار باروت خلق را آماده انفجار نهایی می‌سازد."او می‌افزاید که کینه‌توزی امروز فقط جغرافیای آینده‌ی همسایه‌گان را وسیع‌تر خواهد کرد.دکتر عزیز بارز، فعال سیاسی مقیم بریتانیا در پیوند به تغییر نام دانشگاه بلخ به پوهنتون بلخ می‌گوید که "همیشه دانشگاه بود و می‌ماند. دو زبان رسمی داریم باید دانشگاه و پوهنتون؛ هر دو در لوحه‌ها باشد."او در توییترش نگاشته که قوم‌گرایی و برتری طلبی کشور را خراب کرد، اما کسانی هستند از تفرقه نان می‌خورند.با این حال، ایوب آروین، روزنامه‌نگار در مورد این موضوع نگاشته: "فارسی‌زدایی ادامه دارد. تابلوی سر دروازه دانشگاه بلخ تعویض شد."مجیب مهرداد، شاعر و نویسنده‌ی کشور می‌گوید که حذف واژه فارسی دانشگاه از لوحه دانشگاه بلخ، سیاست‌های طالب را با سیاست‌های ناسیونالیست‌های تنگ‌نظر دوره جمهوریت و تاریخ ریشه‌دار ستم فرهنگی در وطن پیوند می‌زند و این برداشت را که طالب یک نیروی ایدیولوژیک صرف است باطل می‌کند.او نگاشته: "فارسی‌ستیزی که عبارت (مصطلحات ملی) مندرج ماده شانزدهم قانون اساسی گذشته، تنها یکی از مظاهر آن بود، هم‌زمان مجاهد و طالب و خلقی و جمهوری‌خواه یک گروه قومی را در یک صف واحد قرار می‌دهد."او افزوده: "جالب اما این است که شماری از روشن‌فکران به‌جای هم‌نوایی در نقد مظاهر بارز تبعیض و ستمی که امروز به گونه‌های مختلف، اما با انگیزه قومی در وطن به نمایش در می‌آید زبان به نصیحت منتقدان می‌گشایند."عبید مهدی، فعال مدنی و از اعضای جبهه‌ی مقاومت می‌گوید که رژیم طالبان در روی‌کرد فرهنگی تفاوتی با رژیم غنی ندارد. او نگاشته که هر دو پیرو کتاب "سقاوی دوم" اند. به گفته‌ی او فارسی‌ستیزی یکی از بنیادی‌ترین برنامه‌‌های هردو بوده است.با این همه شماری میگویند که طالبان براساس برخورد قومی دستور داده‌اند که لوحه دانشگاه پایین آورده شود. شماری اما از این‌کار استقبال کرده، میگویند که مهم درس است نه دانشگاه و پوهنتون.این در حالی‌ست که چهارده سال پیش در نتیجه‌ی کشمکش بر سر دانشگاه و پوهنتون در بلخ یک دانش‌جو دانشگاه کشته و ۳۹۹ نفر دیگر به گونه‌ی شدید زخمی شده بودند و سرانجام این لوحه به سه زبان نوشته شده بود.شماری از جامعه‌شناسان اما عمل‌کرد قوم‌گرایانه از سوی حکومتی را که نه مشروعیت داخلی دارد و نه خارجی، خطرناک می‌دانند.
https://sputnik.af/20210421/تفنگداران-ناشناس-یک-محافظ-دانشگاه-بلخ-را-کشتند-6658106.html
اسپوتنیک افغانستان
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2022
اسپوتنیک افغانستان
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
خبرها
da_DA
اسپوتنیک افغانستان
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
اسپوتنیک افغانستان
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
افغانستان
فارسی ستیزی طالبان/ واژه دانشگاه از لوحه ای دانشگاه بلخ برداشته شد/ واکنش ها
12:23 12.03.2022 (بازآوری شدن: 12:29 12.03.2022) پس از برداشتن واژه دانشگاه از لوحه ای دانشگاه بلخ از سوی طالبان، واکنش‌های فارسی زبانان در اینباره اوج گرفته است.
به گزارش اسپوتنیک به نقل از آماج، پس از برداشتن واژه ای فارسی «دانشگاه» از لوحه ای دانشگاه بلخ، واکنش‌ها در اینباره اوج گرفته است. اکنون تنها واژه ای پشتو «پوهنتون» که این واژه را هم اگر مقایسه کنیم در زبان پشتو با واژه که برای دانشکده «پوهنحی» بکار برده می شود، معنی برعکس را دارد، یعنی واژه «پوهنتون» برای جاهای کوچک و واژه «پوهنحی» برای جاهای بزرگ باید بکار برده شود.
از نگاه زبانشناسی، گزینش واژه ها و دستور هر زبان باید از سوی همان مردم که گویشور اصلی همان زبان است، گزیده و درست شود، چون به گفته زبانشناس مشهور آلمانی فریدریش ویلهلم کریستین کارل فردیناند فون هومبولت، زبان شناس، دیپلمات و فیلسوف پروسی و بنیانگذار دانشگاه هومبولت، زبان تجلی بیرونی روح مردم است، یعنی: زبان یک قوم روح آن قوم است و روح یک قوم زبان آن قوم است.
برپایه این گفته ای زبان شناس آلمانی می توان گفت، که زبان بیانگر همه ای احساسات درونی و نشان دهنده ای ویژگی های یک قوم را نشان می دهد و باید آن قوم سازنده و تغییر دهنده زبان خود باشند نه قوم دیگر! اما در افغانستان متاسفانه فارسی ستیزی در اوج خودش رسیده و اقوامی که برای زبان خود کاری کرده نمی توانند و زبان شان را رشد علمی داده نمی توانند، بدون در نظر داشت قانون زبانی بر دستور و واژه های زبان اقوام دیگر دخالت نموده و می خواهند با وارد نمودن چند واژه زبان خود در زبان فارسی، زبان خود را زنده نگه دارند. در صورتیکه نه تنها فارسی زبانان معنای درست واژه های «پوهنتون و پوهنحی» را نمی فهمند بلکه گویشوران زبان پشتو هم معنای درست این واژه ها را نمی فهمند، چنانکه این واژه ها تاکنون به شکل غلط در زبان پشتو هم کار گرفته می شود.
عارف رحمانی، عضو پیشین مجلس نمایندگان در واکنش به حذف واژه‌ی فارسی از دانشگاه بلخ می‌گوید: "اشغال نظامی، دشمنی و انتحار فیزیکی، نسل‌کُشی قومی از کودک تازه زاده شده تا رهبران سیاسی، تجاوز به حریم خصوصی و اینک تداوم دشمنی با فرهنگ، تاریخ و زبان مولانا، ناصر خسرو، عنصری، ابن سینا، سنایی، خواجه عبدالله و دشمنی با هویت و فرهنگ افغانستان و خراسان."
او در توییتی نگاشته: "تداوم تجاوزات فکر نمی‌کنم درد اشغال‌گر را درمان کند، (سبب ادامه سلطه استبدادی و تمامیت‌خواهی قومی او شود) اما انبار باروت خلق را آماده انفجار نهایی می‌سازد."
او می‌افزاید که کینه‌توزی امروز فقط جغرافیای آینده‌ی همسایه‌گان را وسیع‌تر خواهد کرد.
دکتر عزیز بارز، فعال سیاسی مقیم بریتانیا در پیوند به تغییر نام دانشگاه بلخ به پوهنتون بلخ می‌گوید که "همیشه دانشگاه بود و می‌ماند. دو زبان رسمی داریم باید دانشگاه و پوهنتون؛ هر دو در لوحه‌ها باشد."
او در توییترش نگاشته که قوم‌گرایی و برتری طلبی کشور را خراب کرد، اما کسانی هستند از تفرقه نان می‌خورند.
با این حال، ایوب آروین، روزنامه‌نگار در مورد این موضوع نگاشته: "فارسی‌زدایی ادامه دارد. تابلوی سر دروازه دانشگاه بلخ تعویض شد."
مجیب مهرداد، شاعر و نویسنده‌ی کشور می‌گوید که حذف واژه فارسی دانشگاه از لوحه دانشگاه بلخ، سیاست‌های طالب را با سیاست‌های ناسیونالیست‌های تنگ‌نظر دوره جمهوریت و تاریخ ریشه‌دار ستم فرهنگی در وطن پیوند می‌زند و این برداشت را که طالب یک نیروی ایدیولوژیک صرف است باطل می‌کند.
او نگاشته: "فارسی‌ستیزی که عبارت (مصطلحات ملی) مندرج ماده شانزدهم قانون اساسی گذشته، تنها یکی از مظاهر آن بود، هم‌زمان مجاهد و طالب و خلقی و جمهوری‌خواه یک گروه قومی را در یک صف واحد قرار می‌دهد."
او افزوده: "جالب اما این است که شماری از روشن‌فکران به‌جای هم‌نوایی در نقد مظاهر بارز تبعیض و ستمی که امروز به گونه‌های مختلف، اما با انگیزه قومی در وطن به نمایش در می‌آید زبان به نصیحت منتقدان می‌گشایند."
عبید مهدی، فعال مدنی و از اعضای جبهه‌ی مقاومت می‌گوید که رژیم طالبان در روی‌کرد فرهنگی تفاوتی با رژیم غنی ندارد. او نگاشته که هر دو پیرو کتاب "سقاوی دوم" اند. به گفته‌ی او فارسی‌ستیزی یکی از بنیادی‌ترین برنامه‌‌های هردو بوده است.
با این همه شماری میگویند که طالبان براساس برخورد قومی دستور داده‌اند که لوحه دانشگاه پایین آورده شود. شماری اما از این‌کار استقبال کرده، میگویند که مهم درس است نه دانشگاه و پوهنتون.
این در حالی‌ست که چهارده سال پیش در نتیجه‌ی کشمکش بر سر دانشگاه و پوهنتون در بلخ یک دانش‌جو دانشگاه کشته و ۳۹۹ نفر دیگر به گونه‌ی شدید زخمی شده بودند و سرانجام این لوحه به سه زبان نوشته شده بود.
شماری از جامعه‌شناسان اما عمل‌کرد قوم‌گرایانه از سوی حکومتی را که نه مشروعیت داخلی دارد و نه خارجی، خطرناک می‌دانند.
