اسپوتنیک: از توافق‌نامه صلح قطر بیشتر از یک‌سال می‌گذرد؛ به نظر شما این توافق‌نامه چه تاثیری بر وضعیت سیاسی، امنیتی و اجتماعی افغانستان داشته است؟
حفیظ منصور: توافق‌نامه بین ایالات متحده و طالبان یک اشتباه از سوی امریکا بود به این دلیل که دولت افغانستان طرف اصلی جنگ است و بار بیشتر را تحمل می‌کند در حاشیه بود.
امریکا بدون هیچ دلیلی موجه‌ی بخود اجازه داد تا از دولت و مردم افغانستان نمایندگی کند این یک خطای بزرگ است.
دوم، امریکا با کسانی توافق کرد که اسم‌شان در لیست سیاه بین‌المللی است. رسما با تروریستان، کشوری که علیه تروریستان می‌جنگد با آنها نیز قرارداد کرده که این متناقص و غیر قانونی است.
پیامد آن هم بدست آوردن مصؤونیت برای سربازان امریکا بود. تا جلو طالبان را بگیرد که دیگر علیه نیروهای امریکایی حمله نشود. اما بیشتر این جنگ‌ها متوجه دولت و نیروهای افغانستان شد.
از نظر سیاسی طالبان را مغرور ساخت، گویا طالبان امریکایی ها را شکست داده است.
مانع اصلی سر راه مذاکرات این است که طالبان می‌گویند ما امریکا را شکست دادیم، آنها را وادار ساختیم به یک قرارداد.
اسپوتنیک: پس از قطع ناگهانی گفتوگوهای صلح میان طالبان و دولت افغانستان، محمد نعیم، سخنگوی طالبان از آغاز دوبارهٔ گفتوگوها خبر داد و گفت، این بار گفتوگوها در فضای صمیمانه آغاز شده است. آیا فضا واقعا صمیمانه بود؟
حقیظ منصور: من فکر می‌کنم با این تعبیر موافق نیستم که مذاکرات قطع شده بود. پس از ارایه طرازالعمل هر دو طرف نیاز به یک وقفه داشت تا مشوره کنند.
مذاکرات به بن‌بستی که این گفتوگوها را متوقف کند نرسیده است. هیات مذاکره کننده دوباره برگشتند.
اسپوتنیک: آیا دستور کار مذاکرات آماده شده است؟ اگر نه، چه موانع و مشکلاتی وجود دارد؟
حفیظ منصور: بلی، من در گروه تماس بودم و در تمام گفتوگوها حضور داشتم. ما پیوسته از نه صبح روی دستورکار صحبت می‌کردیم. اما این توافقات روی مسایل است که زیاد روی زندگی مردم ما تاثیر ندارد. تعهد دو طرف این است که در یک حد از توافق برسیم بعد اعلان بکنیم.
اسپوتنیک: موارد درُشتی که هردو طرف روی آن تاکید دارند کدام‌ها است؟ اگر هست توافق ابتدایی صورت گرفته؟
حفیظ منصور: معلوم است هیئت از جانب دولت افغانستان خواهان قطع جنگ و آتش بس است. که این یک نکته مهم و اساسی است؛ اما هنوز دولت طالبان روی دو موضوع تأکید می‌کنند که رهایی متباقی زندانیان‌شان و دوم حذف نام شمار از سران طالبان که در لیست سیاه بین‌المللی هستند.
خروج امریکایی ها به ما ربطی ندارد، آنها خود آمده اند و خود تصمیم می‌گیرند. و بحث خروج نیروهای امریکایی بین طالبان و امریکایی ها صورت خواهد گرفت که به ما ربطی ندارد.
اسپوتنیک: گفتوگوهای دو روزهٔ مسکو را چگونه یافتید؟ نقش مسکو در آمدن صلح در افغانستان چه مقدار است؟
حفیظ منصور: به عقیده من، مذاکرات مسکو می‌توانست بهتر از این باشد و در سطح خوبی بود؛ اما در آن یک سلسله گام‌های ابتدایی برداشته شد، برای نخستین بار چند کشور مهم و تاثیرگذار مانند چین، روسیه و پاکستان گرد هم آمدند. امریکا که از قبل پیام رساند، که امارت طالبان قابل برگشت نیست و به آنها اجازه نخواهند داد که طالبان مانند سال‌های قبل که بر افغانستان حکومت می‌کردند حکومت کنند. این قابل قبول نیست. از آتش‌بس فوری سخن گفتند. به عقیده‌ی من این نشست می‌توانست یک فرصت نیکو برای برداشتن گام‌های عملی‌تر باشد.
به این دلیل که همه می‌دانند یک پهلوی جنگ افغانستان روی منافع کشورهای منطقه است که این کشورها باید دید خود را در مقابل افغانستان یکسان و هماهنگ بسازند. تا زمانیکه همسایه‌های افغانستان و قدرت‌های منطقه با یک توافق روی نظام آینده افغانستان روی جایگاه حقوقی افغانستان آینده به توافق نرسند گفتگوهای هیئت دولت و طالبان همچنان یک‌طرفه و ناقص باقی خواهد ماند.
اسپوتنیک: آقای حمدالله محب گفته، طالبان حکومت مشارکتی نه، بلکه قدرت مطلق می‌خواهند. واقعا همین‌طور است؟
حفیظ منصور: این تعبیر آنهاست. طالبان گفتند حکومت ائتلافی و حکومت مشارکتی نمی‌خواهند. تعبیر که آنها داشتند حکومت کاملا اسلامی بجای امارت اسلامی است.
طالبان باید خود تعریف کنند که منظور از یک حکومت اسلامی چه است.
اسپوتنیک: حکومت کاملا اسلامی با حکومت امارتی چه تفاوت دارد؟
حفیظ منصور: یکی از مسایل عمده که روی آن باید بحث صورت بگیرد به نظر من همین است؛ اما طالبان آماده بحث در این مورد نیستند. یک مفهوم کلی را ترکیب می‌کنند که کاملا اسلامی و کسی هم نمی‌تواند با حکومت اسلامی و کاملا اسلامی مخالف باشد.
اسپوتنیک: دیدگاه طالبان در خصوص آزادی بیان، حقوق زن، دموکراسی و انتخابات را چگونه یافتید؟
حفیظ منصور: روی این موضوعات باید بحث صورت بگیرد طالبان باید روی این صحبت کنند تا موضوع روشن شود.
دولت افغانستان روی حقوق زنان، حقوق بشر، موسیقی تأکید می‌کند این چیزی است در یکی از موارد در نشست مسکو روی آن بحث صورت گرفت.
طالبان در عمل روی جزئیات روی این موضوعات دیدگاه‌شان را بشنویم. به همین منظور پیوسته روی این موضوعات، قطع جنگ در افغانستان و نوع نظام افغانستان بحث صورت بگیرد. در اسلامی بودن نظام آینده که‌کسی شک ندارد روی این بحث شود که تعریف اسلام از نظر طالبان است، تعریف اسلامی از نظر جمهوری است و یکی از تنظیم‌های جهادی است.
بلاخره باید دانسته شود که مقصد از حکومت اسلامی چیست.
اسپوتنیک: آیا طالبان تغییر کرده اند؟
حفیظ منصور: اگر چنین چیزی باشد یک تغییر مثبت است. ما خوشحال می‌شویم اگر در دیدگاه طالبان تغییری ایجاد شده باشد. من در طول شش‌ماه کدام تغییری را نمی‌بینم نه در مورد انتخابات نه حقوق زنان. تنها تفاوت نمادین که ایجاد شده این است که در دور گفتوگوهای قبلی نشستن با زنان را حرام می‌پنداشتند؛ در این شش ماه مجبور شدند به زنانی که در هیأت گفتوگو شامل بودند بحث کنند.
در روزهای اول وقتی زنان با ما بودند، هنگام صحبت کردن نمایندگان طالبان دست‌شان را بر پیشانی‌شان می‌گذاشتند؛ اما حالا بدون این‌که دست بر پیشانی بمانند با زنان صحبت می‌کنند. اگر این را تغییر حساب کنیم می‌شود یک تغییر. من فکر می‌کنم در منطق‌شان هیچ تغییری ایجاد نشده است.
اسپوتنیک: گفته می‌شود که رییس‌جمهور غنی قرار است در گفتوگوهای صلح در استانبول بستهٔ پیشنهادی انتخابات زودهنگام را به طالبان ارایه کند، به نظر تان طالبان حاضر به برگزاری انتخابات و سهیم شدن در قدرت از طریق انتخابات را می‌پذیرند؟
حفیظ منصور: ما خوشحال می‌شویم که این را بپذیرند. ما به امیدی این می‌رویم که طالبان با یک دید نو و تازه‌تر ببینند. راه حل مسایل از طریق گفتوگو باز شود. آنچه واضح است طالبان شانس برنده شدن با زور را ندارند. ادامه جنگ مصیبت‌ها را به هر دو طرف وارد می‌کند.
جنگ‌های ائدولوژیک در اول درک نمی‌شود؛ به مرور زمان خواهند فهمیدم که کشته شدن خانم، زن یا تر عضو فامیل چقدر دشوار است.
