نامهای که از سوی ریاست معارف کابل مبنی بر ممنوعیت ترانهخوانی دختران دانشآموز بالاتر از ۱۲ ساله نشر شدهاست، واکنشهای تند شهروندان افغانستان را برانگیخته است.
در این نامه آمده است که تیمهای ترانهخوانی دختران بالاتر از ۱۲ سال تنها در نشستها و مراسمی که شرکت کنندگان آن همه زنان باشند، میتوانند شرکت کنند.
وزارت معارف با تایید این نامه میگوید، این اقدام را به خواست خانوادههای این دانش آموزان و به هدف پیشبرد دروس مکاتب روی دست گرفته است.
نجیبه آرین، سخنگوی وزارت معارف به اسپوتنیک افغانستان میگوید، بنا به درخواست مکرر دانشآموزان و والدین شان مبنی بر این که در دورهی متوسطه و لیسه حجم درسها زیاد است، چنین تصمیمی گرفته شده است.
او در ادامه میگوید:
«تصمیم بر این است که در اجرای ترانهها و سرودها از پسران و دخترانی که در دوره ابتدائیه مصروف آموزش و پرورش هستند، کمک گرفته شود».
به گفتهی سخنگوی وزارت معارف، سال ۱۳۹۹ بنا بر همهگانی شدن ویروس کرونا سال پُر چالش بود؛ لذا این وزارت تصمیم گرفت تا در سال ۱۴۰۰ تمرکز بیشتر روی ادامهی درسها باشد.
احمد ضمیر گوارا، رییس معارف شهر کابل و نهادی که این نامه را تکثیر کرده است میگوید، آنان به درخواست والدین شاگردان، متنفذین و شوراهای مردمی این تصمیم را گرفته اند.
و به گفته وی، این که در مکتوب تنها دختران دانشآموز ذکر شده است، «سوءتفاهم» شده است.
«بارها خانوادهها شکایت کردند که فرزندان شان باید مصروف امتحانات خود باشند. برنامههای آمادگی به ترانهها و شرکت در برنامههای آمادگی سال نو و برنامههای ملی را محدود کردند. دختر خودم بارها شکایت کرده که میخواهم مصروف درسهایم باشم و در برنامههای ترانهخوانی اشتراک نکنم».
رییس معارف کابل میگوید، او تصمیم «پدرانه» و عاطفی گرفته است.
اما با توجه به این که در این نامه تنها از دختران یاد شده است و برنامههای سرودخوانی هم در حدی نیست که مانعی در برابر دروس مکتب باشد، منتقدان این توجیه را منطقی نمیدانند.
کمیسیون حقوق بشر افغانستان در پیوند به این موضوع اعلامیه نشر کرده و گفته است، ایجاد هر نوع محدودیت بر حقوق و آزادیهای کودکان خلاف اصول عمومی حقوق بشر، کنوانسیونهای حقوق کودک به ویژه قانون اساسی است.
شهروندان اما دیدگاههای مثبت و منفی دارند.
فیض احمد صداق، فعال اجتماعی میگوید:
«این خبر واقعا تکاندهنده است. این کار محروم کردن حق طبیعی شهروندان است. به اندازهٔ که مردها حق و حقوق دارند، خانمها هم دارند».
ماهجبین احمدی، خبرنگار است و تا جایی موافق این تصمیم وزارت معارف است. او میگوید:
«در افغانستان شرایط برای خانمها ویژهتر است. باید دیده شود این موضوع چه مقدار مورد تایید اسلام است و چه مقدار مورد تایید خانوادههای اسلامی است».
بار نخست نیست که وزارت معارف افغانستان چنین یک اعلامیه جنجال برانگیز صادر میکند.
حدود چهار ماه پیش نیز این وزارت با صدور اعلامیهای گفته بود که دانش آموزان صنوف اول تا سوم مکاتب دروس شان را در مساجد ادامه دهند.
این اقدام نیز واکنشهای تندی را حتی در میان مقامهای حکومتی برانگیخت. این واکنشها سبب شد که این وزارت اعلامیهاش را اصلاح کند.