افغان‌ها بیشترین رقم مهاجرین را در دو کشور همسایه خود پاکستان و ایران دارد. که بارها موارد از برخورد نادرست و استفاده سو از مجبوریت های مهاجرت از جانب دولت‌های ایران و پاکستان گزارش شده است.
سید عبدالباسط انصاری مشاور وزارت امور مهاجرین و عودت کننده‌گان افغانستان در مورد عوامل بازگشت این رقم از مهاجران به اسپوتنیک می‌گوید:
«دلیل اصلی برگشت مهاجرین بر میگردد به همان شرایط کرونایی که با انتشار ویروس کرونا در ایران سبب شد تا مهاجرین نیز از آن متاثیر شوند، و این سبب شد تا مهاجرین‌ما وادار به عودت شوند، زیرا در آن زمان افغانستان از نقط نظر انتشار ویروس کرونا نسبتا امن محسوب میشد، البته لیست برگشت کننده گان را که قبلا داشتیم در این روزها کاهش پیدا کرده است. قبلا در ابتدای ویروس کرونا روزانه در حدود 10000 ده هزار برگشت کننده داشتیم و فعلا کاملاً کاهش پیدا کرده است، حد اعظمی برگشت کننده‌ها دراین روزها در حدود 1500 نفر می‌باشد».
در افغانستان مشکل بیکاری و افزایش شمار بیجاشدگان داخلی یکی از چالش‌های جدی است. مشاور این وزارت می‌گوید برای بازگشت این مهاجران برنامه‌هایی در دست است:
« تا جایی‌که مربوط وزارت مهاجرین می‌شود، برنامه‌های دراین خصوص ترتیب شده است، از قبیل ایجاد مراکز آموزشی فنی و حرفوی، که یکتعداد را دراین برنامه‌ها شامل میسازیم، البته باید گفت سالانه حدود هشت هزار تن عودت کننده شامل این پروسه می‌شود. و از این طریق با فراگیری آموزش های فنی و حرفوی در جامعه هم برای خودشان شغل یابی می‌کنند و هم مصدر خدمت واقع میشوند. این چیزی است که وزارت امور مهاجرین مطابق مسوولیت های که از جانب حکومت افعانستان سپرده شده انجام می‌دهد».
آقای انصاری می‌افزاید که در این زمینه بخشی از مسوولیت‌ها به نهادهای بین‌المللی بر می‌گردند:
«بخشی از امور بر میگردد به نهادهای همکار و موسسات بین المللی که در داخل افغانستان در این خصوص فعالیت دارند. طوریکه میدانید هر وزارت و نهاد دولتی مسوولیت‌های در مطابقت با لایحه وظایف خود دارد، ما در مطابقت با پلان کاری خود تا حد زیاد موفق بودیم، هم در بخش اشتغال زایی و هم در بخش کمک‌های عاحل بشری و درقسمت توزیع زمین برای عودت کننده‌ها در سالهای گذشته وزارت مهاجرین توانسته مسوولیت خود را ادا کند».
مشاور وزارت مهاجران افغانستان وجود مشکلات در این زمینه را رد نمی‌کند:
«البته دراین شک نیست که هنوز هم مشکلات وجود دارد که ما این را درک میکنیم که هنوز هم وطنان ما دچار آن هستند. اما ما در مطابقت با پلان کاری خود تلاش میکنیم که به وجه بهتر مسولیت های خود را ادا کنیم».
مهاجرت ها عوامل مختلفی دارد که البته این پدیده در افغانستان ناشی از عوامل ناامنی‌ها، عدم اشتغال و بیکاری می‌شود. عودت روز افزون مهاجرین به داخل افغانستان در حال صورت می‌گیرد که وضعیت داخلی این کشور و امکانات که باید در اختیار آنان قرار بگیرد، برای پذیرش رقم بالای از عودت کنندها را ندارد. روند رو به افزایش بیکاری، فقر، ناامنی و ده‌ها موضوع دیگر سبب شده تا عودت کننده‌گان پس مدتی دوباره راه مهاجرت را درپیش گیرد، و یاهم با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کنند.
