طرح جدید بدیل میکانیزم تطبیق و مسئولیت پیشبرد برنامه آمادگی کانکور از سوی وزارت تحصیلات عالی پیشنهاد و توسط کابینه حکومت افغانستان تائید شد.
براساس این طرح از جملهی دانشجویان که تازه در دانشگاههای کشور جذب میشوند، 75 درصد شان از طریق آزمون کانکور و 25 درصد آن براساس سهیمه میباشند.
دانشگاههای که شامل این طرح شدهاند (هرات، بلخ، بامیان، کندهار، ننگرهار، شیخ زاید خوست، پکتیا، کندز و البیرونی) میباشند.
حکومت افغانستان اعلام کرد، که این امتیاز و سهیمه برای دانش آموزان ولایتهای کم انکشاف یافته و نیز کوچیها است اما این طرح انتقادهای را نیز با خود داشته است.
شماری از آگاهان سیاسی و استادان دانشگاه تاکید میکنند، که این طرح خلاف مادههای قانون اساسی کشور و سایر قوانین نافذه است و تعبیض آشکار را نشان میدهد.
نجیب پیکان آگاه سیاسی تاکید میکند، که این طرح براساس تصمیم سیاسی و بدون درنظر داشت استعدادهای نهفته در مناطق مختلف کشور گرفته شده است.
آقای پیکان این طرح را خلاف مادههای قانون عنوان کرده، تاکید میکند این مسئله بر گرفته از تعصبات و تعبیضات می باشد که مانع رشد استعدادها میگردد.
"اصلا این تصمیم یک تصمیم سیاسی با انگیزه های تبارگرایانه و انگیزه های که در حقیقت مانع رشد شخصیتی و رشد دانشی یک تیم که در حال اوج گرفتن است و یک تبار که حضور دارند، زنان، مردان و سالمندان درس می خوانند و کوشش می کنند به زور قلم خود به رشته های دلخواه برسند، اینان سرکوب کرده است، 25 درصد نه بلکه اگر یک درصد باشد، چنین کار می شود، جفا است".
نوریه ندا فعال مدنی در ولایت بلخ نیز یکی از منتقدان طرح جدید وزارت تحصیلات عالی است، میگوید تاهنوز جوانان و دانش آموزان آماده‌گی پذیرش این طرح را ندارند.
وی نهایی سازی این طرح را خلاف ارزشهای تحصیلی و آموزشی عنوان کرده، تاکید میکند اگر طرح جدید عملی شود، خیانت به حق برخی از جوانان کشور میباشد.
"وزارت تحصیلات عالی و معارف در حالی این طرح را پیشکش می کند که اکثریت جوانان و دانش آموزان آماده نیستند و حتا حل نکرده اند من فکر می کنم که این یک خیانت بزرگ در قبال نسل جوان و در قبال کسانی که می خواهند در کانکور امتحان بدهند".
این آگاهان سیاسی و فعالان مدنی تاکید می کند، که حکومت افغانستان باید تصویب این طرح میخواهند که برای برخی از ولایات سهیمه مشخص را تعین کند.
اما محمد فیصل امین سخنگوی وزارت تحصیلات عالی میگوید، که هدف این طرح هیچگونه سهمیه بندی در کانکور نیست بلکه برای رشد استعدادهای محلی اماده شده است.
آقای امین تاکید میکند، که دانشجویان در دانشگاههای کشور براساس آزمون کانکور جذب میشوند که مسئله سهیمه بندی در این آزمون وجود ندارد.
"این موضوع سهیمه بندی نیست امتحان کانکور برگزار می شود و کسانی که بلندترین نمره را در کانکور گرفته اند در دو سطح باهم رقابت می کنند که یکی آن سطح عمومی 75 درصد و دیگر سهم 25 درصد می باشد و هدف از 25 فیصد هدف ما اینست که کادرها/استعدادهای محلی و بومی براساس زون ها تقویت شود و کادرهای عمومی می تواند از طریق 75 درصد در سراسر کشور رقابت کنند".
با این حال شماری از استادان دانشگاه نیز از چگونگی این طرح انتقاد کرده، تاکید میکند که در تهیه و ترتیب آن با ساختارهای گوناگون مشورت صورت نگرفته است.
احمد جمشید فردی استاد دانشگاه در ولایت بلخ میگوید، که تاهنوز میکانیزم مشخص برای چگونگی جلب و جذب دانشجویان از طریق این طرح وجود ندارد.
وی میافزاید، که وزارت تحصیلات عالی در کل حکومت افغانستان این طرح را با رسانهها، مردم و به ویژه جامعه علمی افغانستان شریک نساخته است.
"طرح جدید که ساخته شده است من فکر می کنم با رسانه ها، مردم و به ویژه جامعه علمی افغانستان شریک ساخته نشده است و وقتی که گفته می شود که 75 فیصد از طریق کانکور معرفی می شود و 25 درصد از طریق سهیمه بندی؛ هنوزهم میکانیزم مشخص وجود ندارد که این افراد روی کدام میکانیزم معرفی می شوند".
اما سخنگوی وزارت تحصیلات عالی کشور میگوید، برای تهیه و ترتیب طرح بدیل میکانیزم تطبیق و مسئولیت پیشبرد برنامه آمادگی کانکور با اقشار مختلف مشورت صورت گرفته است.
به گفته ی آقای امین این طرح برای یک ولایت مشخص ترتیب نشده است بلکه تمامی ولایتهای کشور تحت پوشش این طرح قرار میگیرند.
"این طرح توسط یک شخص یا فرد ساخته نشده توسط افراد بزرگ و افراد تاثیر گذار و در کابینه هم که مطرح شده است، این گونه مطرح نشده است که سهیمه بندی شود که دیدگاه قومی به آن مطرح شود بلکه برای رشد استعدادهای محلی ترتیب گردیده است".
با این حال شماری از آگاهان سیاسی و استادان دانشگاه تاکید میکنند، که حکومت به جای اینکه طرحهای سهیمه بندی مشخص را ترتیب میکند بلکه باید کیفیت آموزش را در معارف بلند ببرد.
آنان به این باور اند، که در چند سال گذشته هزینههای هنگفتی در بخشهای آموزش و پرورش به مصرف رسیده است اما کیفیت آموزشی پایین است.
ولی نوریه نزهت سخنگوی وزارت معارف کشور میگوید، که این وزارت برنامههای تاثیر گذاری را برای بلند بردن کیفیت آموزشی روی دست گرفته است.
بانو نزهت به نصاب تعلیمی جدید وزارت معارف اشاره کرده، گفت که به تازهگی یکی از برنامههای بلند بردن کیفیت آموزشی تهیه و ترتیب نصاب تعلیمی است.
"بدون شک کیفیت را ما در معارف بلند می بریم شما در جریان هستید که کار را ما بالای نصاب تعلیمی جدید آغاز کرده ایم و برای یک ماه برای اخذ دیدگاه های اگاهان، کارشناسان و دانشمندان به نظر سنجی گذاشته ایم و نیز روی استخدام آموزگاران کار می کنیم که از طریق اصلاحات اداری استخدام شوند".
آگاهان سیاسی معتقد هستند که اگر کیفیت در سیستم معارف افغانستان بلند برود، تمامی دانش آموزان و جوانان میتوانند که به گونه درست و مطلوب آموزش و تحصیل کنند.
