حاجی دین محمد که به تاریخ ۹ نومبر در راس هیئت شورای عالی صلح افغانستان برای اشتراک در نشست مسکو به پایتخت روسیه آمده بود، با ذکر اینکه قبلاً نیز در یک نشست بین‌المللی با طالبان بحث و مذاکره نموده بود، گفت: "در یک نخست در پاریس هم ما و هم نمایندگان طالبان نشسته بودیم، و مردمان دیگر نیز نشسته بودند، نماینده شورای صلح، نماینده دولت افغانستان و نماینده طالبان بود و چند تن دیگر از افغانان و فرانسویان نیز در مجلس حضور داشتند. این بار اول نیست، البته که در آنجا میدیا (رسانه‌ها) نبود و اینجا میدیا بود، آنوقت میدیا اجازه نداشت که به آن مجلس بیاید".
معاون شورای عالی صلح افغانستان در رابطه به اینکه چرا طالبان برای اشتراک در نشست مسکو حاضر شدند، گفت: "شاید بهتر باشد که آنها (طالبان) جواب بدهند، اما ما اینطور فکر می‌کنیم که آنها هم چنانکه شما خبر هستین که با پاکستان، ایران و روسیه روابط بسیار نزدیک دارند، خصوصاً در این اواخر روابط روس‌ها و ایرانی‌ها با طالبان بسیار نزدیک است، پاکستان که از وقت بود. به همین لحاظ خواستی را که روس‌ها کرده بودند و طالبان به آن جواب مثبت دادند و در واقعیت این به طالبان یک کامیابی است که در جامعه بین‌المللی مطرح می‌شوند. لیکن ما به حیث افغان این نشست را درست می‌گوییم و هر نشستی که ما و طالبان را به مذاکرات نزدیک کند، از آن حمایت می‌کنیم".
آقای حاجی دین محمد در جواب به اینکه نقش روسیه را در بحث برقراری صلح در افغانستان چگونه ارزیابی می‌کند، گفت:
"تنها خو نمی‌تواند، مثلیکه امریکا کوشش می‌کند، ما برای شان می‌گوییم که خوب است تا کشورهای منطقه را نیز در اعتماد تان بگیرید مثل ایران، پاکستان، روسیه، ممالک نزدیک آسیای میانه. این آرزوی ما هم است و تقاضای ما هم است که در موضوع صلح افغانستان، همسایه‌ها به یک نحوی باید مطمئن باشند. اقلاً بدانند که صلحی که در افغانستان می‌آید به ضرر آنها نیست. بدین لحاظ، ما نشست مسکو را یک اقدام خوب می‌دانیم، پاکستان و ایران، و همسایه‌های شمال ما تا چین از گفتگوهای افغان‌ها حمایت کردند و از موقفی که دولت افغانستان برای صلح اعلام نموده، حمایت کرده اند. به نظر ما نتایج مجلس خوب بود".
نماینده شورای عالی صلح افغانستان در نشست مسکو درمورد اینکه آیا نشست‌های دوجانبه و سه‌جانبه با نمایندگان کشورهایی که در این نشست شرکت اند، داشته است، گفت:
"دولت پروگرام‌های خودش را دارد، پروگرام‌های شورای صلح مربوط ما می‌شود و یک بخش آن مربوط به دولت می‌شود و وقتی موضوع به ملت می‌آید من به نمایندگی از ملت، چنانکه در این مجلس، شاید دولت افغانستان حصه نمی‌گرفت، اما ما به این یقین بودیم که حتماً باید از دولت افغانستان مردم اشتراک کنند و موضع خویش را روشن سازند".
اسپوتنیک: آیا مذاکرات سخت بود؟ منتظر چه نتایجی هستید از مذاکرات؟ حال و هوای مذاکرات چگونه بود؟
حاجی دین محمد:
"بسیار خوب بود. البته در این شک نیست که طالبان بالای امریکا زیاد اعتراضات داشتند و اعتراضات شان را ابراز کردند و این یک گپ طبیعی است وقتی کسی با کسی جنگ داشته باشد، حتمن برایش چیزی می‌گوید. اما در عین وقت برای من معلوم است که حالا بین
امریکا و طالبان مذاکرات مستقیم جریان دارد. البته در این مجلس هم آنها گپ‌های شان را گفتند و این یک چیزی است که در مجالس دیگر نیز گفته اند، به این اساس، یکی این است که دل آنها نیز خالی می‌شود، اما با آن هم عاری از مفاد نیست".
اسپوتنیک: طالبان پیشتر پیشنهاد رئیس جمهور اشرف غنی را مبنی بر به‌رسمیت شناختن این گروه به عنوان یک گروه قانونی سیاسی، کابل چه پیشنهاد دیگری را برای طالبان دارد تا گفتگوی مستقیم داشته باشد؟
حاجی دین محمد: "حالا شما دیدید که در همین مجلس دولت افغانستان نیامد و شورای عالی صلح آمد. این خود یک تغییر است، یعنی دولت افغانستان و مردم افغانستان از هر راهی را که ما را به صلح برساند، حمایت می‌کنند. ما همین حال هم که با نماینده طالبان گپ زدم، برایش گفتم که حالا قدم بعدی چه خواهد بود؟ شما گفتید که با امریکا گپ مستقیم می‌زنیم، آنکه شد. حالا هدف بعدی ما چیست، گفتند پسان بالای این گپ می‌زنیم".
اسپوتنیک: آیا خطر داعش در نشست مورد بحث و بررسی قرار گرفت؟
حاجی دین محمد:
"بلی، طالبان گفتند که ما با داعش جنگ می‌کنیم و امریکا و افغانستان از آنها حمایت می‌کنند، چنین گپ‌هایی بود".
اسپوتنیک: آیا کابل حاضر است با طالبان در مبارزه با داعش همکاری بکند؟
حاجی دین محمد: "این من خو نمی‌دانم، این سیاست‌های دولت است و آنها می‌دانند. من خو شخصاً مخالف جنگ استم، ما طرفدار این هستیم که گپ زده شود. ما به این باوریم که جنگ اگر یک روز هم دوام کند، این ملت ما را خراب می‌کند".
اسپوتنیک: طالبان مهمترین مانع برای صلح در افغانستان حضور نیروهای خارجی را در این کشور می‌دانند، به نظر شما آیا نیروهای خارجی باید از افغانستان خارج شوند؟
حاجی دین محمد: "بلی من هم می‌گویم که خارج شوند، لیکن پیش از خارج شدن آنها ما و طالبان باید به یک توافق برسیم که یک خالیگاه به میان نیاید و طوری نشود که خون‌ریزی اضافه‌تر شود. برای صلح ما به یک نتیجه برسیم، آنها مطابق تقسیم اوقات از افغانستان بیرون شوند، لیکن در مقابلش یک صلح را ما به خاک خود آورده بتوانیم. همین که صلح نباشد، خون‌ریزی باشد و خارجی‌ها برآیند، چه می‌شود؟ واضح است که منجر به اضافه‌شدن خون‌ریزی می‌شود. این نه به خیر خود افغان‌ها است و نه به خیر منطقه".
اسپوتنیک: پس با خروج نیروهای خارجی از افغانستان، دولت افغانستان و طالبان می‌توانند علیه داعش باهم مبارزه کنند، درست؟
حاجی دین محمد: "من خو چنین فکر می‌کنم که موضوع امن و صلح در افغانستان حل شود، موضوعات دیگر آسان‌تر حل می‌شوند، زیرا زمانیکه افغان‌ها یک دست و یک مشت شوند، سپس کسی که از خارج می‌آید و یا از خارج آورده می‌شود، افغان‌ها می‌توانند جواب آنرا بدهند. ولی در حالت فعلی، افغانستان جایی است که هرکس می‌تواند و هرچه شده می‌تواند، زیرا یک فضای باز است برای هر چیز".
اسپوتنیک: شما نقش این نشست را چطور ارزیابی می‌کنید برای مردم افغانستان؟
حاجی دین محمد: "به نظر من بسیار خوب نشست بود، ما نظریات ممالک را شنیدیم، اینها همه شان اول از اعلامیهٔ دولت افغانستان حمایت کردند و با طالبان نیز یک تعداد شان موافق بودند مثلاً درمورد اینکه می‌گوید خارجی‌ها بیرون شوند، آنها نیز موافق بودند که بیرون شوند، البته این را می‌گفتند که یک مذاکرات شود، شرایط برابر شود و خارجی‌های بیرون شوند".
اسپوتنیک: شما گتفگوی مستقیم با طالبان داشتید یا خیر؟
حاجی دین محمد: "نخیر، سر نان نشسته بودیم، سپس با آنها گپ زدیم اما فارمل (رسمی) نشست مستقیم نبود".
