انجنیر حمیدالله یلانی رئیس عمومی شرکت آبرسانی و کانالیزاسیون شهری افغانستان در این زمینه به خبرگزاری بین‌المللی اسپوتنیک گفت:
«در مورد این‌که علت کمبود آب آشامیدنی یا آب شیرین در شهرهای بزرگ افغانستان ناشی از چه است، باید بگوییم که عوامل عمدۀ کمبود آب در تمام افغانستان و جهان، اول بحث تغییر اقلیم و گرم شدن هوا است که افغانستان نیز دچار این مشکل شده است به ویژه در شهرهای بزرگ که بیشتر نفوس دارند و مصارف در آب در این شهرها بیشتر است. با نظرداشت این‌که کشور ما وابسته به آب‌های زیرزمینی است بیشتر این شهرهای بزرگ اند که آسیب می‌بینند. شهرهای که در تهدید کمبود آب استند کابل، هرات، مزارشریف و دیگر شهرهای بزرگ کشور می‌باشند ولی از نگاه عمومی، افغانستان امسال سخت‌ترین خشکسالی و گرم‌ترین هوا را تجربه می‌کند، گرمی هوا امسال در کابل تاریخ‌ساز بوده است، هیچ گاهی کابل چنین گرمی را تجربه نکرده بود. نبود باران و کم‌ترین جریان آب در رودخانه‌های این ولایات، در مقابل مصرف بسیار زیاد آب، این عوامل عمده است که سبب کمبود آب در این ولایات شده است».
با آن‌که افغانستان از جمله کشورهایی به شمار می‌رود که منابع کافی آبی دارد، اما در جریان چند سال گذشته، عدم استفاده از منابع آبی و خشک‌سالی‌های پی‌هم باعث شده است که بیش از 75 درصد آب‌های این کشور به کشورهای ایران، پاکستان و ترکمنستان سرازیر شود و شرایط دسترسی به آب آشامدینی سالم حتی در کابل پایتخت کشور نیز چندان مناسب نیست.
آمارهای رسمی وزارت انرژی و آب نشان می‌دهد که سالانه حدود 75میلیارد مترمکعب آب در افغانستان تولید می‌شود، اما مردم تنها می‌توانند از 25 درصد آن استفاده کنند.
رئیس عمومی شرکت آبرسانی و کانالیزاسیون شهری افغانستان می‌گوید که دولت افغانستان راه‌کارهایی در این زمینه روی دست دارد:
«دولت افغانستان به طور جدی در مورد کمبود آب و مدیریت آب‌ها برنامه‌هایی را روی دست دارد. اخیراً جناب رئیس‌جمهور هدایت داده اند تا ما برای بدیل آب‌های زیرزمینی که همیشه از آن استفاده می‌کنیم کوشش نماییم، همین بود که تحت نظارت خود رئیس‌جمهور و همکاری ریاست آبرسانی افغانستان ما بدیل کمبود آب را پروژه بند «شاه‌توت» یافتیم و کار بالای این پروژه (بند شاه‌توت) روی دست است که اعمار این بند می‌تواند بیش از دو میلیون شهروند کابل را زیر پوشش بگیرد. پروسه تدارکاتی این بند روی دست است و همزمان با ساخت این بند که قرار است از طریق وزارت انرژی و آب ساخته شود ما امیدواریم که بتوانیم سیستم آبرسانی را ساخته و به شهروندان کشور خود خدماتی داشته باشیم».
شماری از کارشناسان محیط زیست می‌گویند که کمبود در افغانستان باعث شده محیط زیست نیز به خطر مواجه شود.
اما، وزارت انرژی و آب، نبود بودجه کافی و ناامنی را از موانع اساسی بازسازی بندهای آب‌گردان، شبکه‌های آبرسانی و بررسی وضعیت آب‌های برخی از ولایات خوانده است.
براساس آمارهای سازمان ملل متحد، در حال حاضر بیش از 80 کشور با کمبود آب روبه‌رواند.
این سازمان به خاطر تشویق کشورها برای استفاده درست از آب و تنظیم بهتر آن، 22 مارچ را به عنوان روز جهانی آب اعلام کرده است.
این در حالی است که چندی پیش نجیب‌آقا فهیم، وزیر دولت در امور رسیدگی به حوادث در گفتگوی ویژه با خبرگزاری بین‌المللی اسپوتنیک گفته بود که افغانستان امسال بیشترین میزان خشکسالی را تجربه کرده و میزان بارندگی در شماری از نقاط کشور کمتر از سالهای پیش است.
«حادثه‌یی که در سالهای اخیر در جمع حوادث طبیعی اضافه شده خشکسالی است. افغانستان تقریباً پنج سال پیش وارد یک دورۀ خشکسالی شد و امسال اوج آن را تجربه کردیم و می‌کنیم. خشکسالی بیست ولایت را زیر اثر قرار داده که عمدتاً ولایات شمالی، مرکزی، شمال غرب و جنوب غرب افغانستان است. ۱۳ ملیون جمعیت در این ولایات به درجات متفاوت تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفته اند. خشسالی یک حادثۀ طبیعی است که متاسفانه فصلی نیست و ممکن برای سالهای سال ادامه پیدا کند».
با این حال، گزارش‌های توسعه انسانی سازمان ملل نشان می‌دهد که سالانه هزاران انسان به ویژه کودکان به دلیل استفاده از آب‌های آلوده می‌میرند. بر مبنای این گزارش، بحران کمبود آب و استفاده از آب‌های آلوده یکی از جدی‌ترین چالش‌ها برای توسعه کشورهای توسعه‌نیافته به شمار می‌رود.
با آن‌که یک‌سوم حصهی زمین را آب تشکیل می‌دهد، ولی تنها 2.5 درصد این آب‌ها، شیرین و قابل استفاده است.
آقای یلانی می‌گوید که در کنار برنامه‌های دولت، مردم نیز در این زمینه مسوولیت‌هایی دارند:
«در این عرصه وظیفه هر شهروند کشور همین است که باید از استفادۀ بی‌جا از آب جلوگیری کرده و همچنان از استفاده آب در پارک‌های آبی، سونا‌ها وحوض‌ها در این مقطع جلوگیری و یا استفادۀ آن کم شود. مردم همچنان باید کوشش کنند تا حدی که در توان‌شان است از اسراف آب جلوگیری شود. توقعی که من منحیث مسئول آبرسانی افغانستان دارم، از ادارات دولتی ما مانند شاروالی‌ها و ادارات مربوط به زراعت و تمام شهروندان عزیزما این است که تغییری در شیوه آبیاری بوجود بیاورند. شیوه آبیاری که امروز در افغانستان مروج است بسیار یک شیوۀ پرمصرف می‌باشد. برای جلوگیری از همچو شیوۀ آبیاری شهروندان ما و ادارات دولتی می‌توانند از شیوه آبیاری پاشان استفاده کنند تا بتوانیم تا حدی از مصرف بیش از حد آب جلوگیری نماییم».
براساس آمارهای سازمان ملل متحد، در شش ماه سال 2012میلادی، بیش از 800 میلیون تن در سراسر جهان، به آب صحی و سالم دسترسی نداشتند. کمبود آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک و استفادهی نادرست از منابع آبی و آلودگی‌های آبی، تهدیدی جدی برای محیط زیست است.
براساس آمار های رسمی، از هر هزار طفل درافغانستان 161 طفل جان های شان را به سبب عدم دسترسی به آب آشامیدنی صحی از دست می دهند.
در همین حال شهروندان افغانستان در شبکه‌های مجازی از این مسأله ابراز نگرانی کرده و برخی می‌گویند که حتی هم اکنون دچار کمبود آب آشامیدنی شده‌اند. شماری از فعالان نیز برای تشویق مردم به صرفه‌جویی در مصرف آب کمپاینی را نیز روی اینترنت راه اندازی کرده اند.
