یک جمع از شهروندان افغانستان روی خوش با این کودکان نشان نمیدهند و اغلب برخورد شان تحقیرآمیز میباشد.
بر اساس آخرین آماری که وزارت کار، امور اجتماعی شهدا و معلولین افغانستان نشر کردهاست، ۱٫۹ میلیون کودک کارگر در افغانستان وجود دارد که از این شمار ۱٫۲ میلیون کودک، مصروف کار شاقه استند و از هر سه کودک خیابانی یک آن گدایی میکند.
نجیبالله اخلاقی رییس بخش کودکان وزارت کار افغانستان به خبرگزاری اسپوتنیک میگوید:
«در سالهای گذشته کودکان خیابانی در افغانستان به فراموشی سپرده شدهبودند و در اجندای دولت افغانستان جا نداشتند. همین دلیل باعث شد تا کودکان وضعیت خوب نداشتهباشند.
محمد مالک، کودک خیابانی که مصروف رنگکردن بوتها در شهر کابل است، به اسپوتنیک میگوید:
«درس و مکتب را بسیار خوش داشتم؛ اما پس از مرگ پدرم مجبور شدم کار کنم. از شش صبح تا شام بوت رنگ میکنم و روزنامه دوصد تا سهصد افغانی پول پیدا میکنم. گاهی مجبور میشوم مکتب نروم و خرچ خانوادهام را پیدا کنم»
مریم عطایی، سخنگوی موسسه حمایت از اطفال در این رابطه میگوید:
«کودکان خیابانی نسبت به سالهای گذشته در وضعیت بد و نگران کنندهٔ قرار دارند. مهاجرتهای آخیر و جنگ سبب شدهاست تا زمینهی آموزش برای کودکان مساعد نشود و کودکان مجبور به کار در خیابانها شوند. کار کردن کودکان در خیابانها آنان را از رفتن به مکتب باز میدارد، محافظت درست نمیشوند، دسترسی به حقوق اساسی خود ندارند، مورد آزار و اذیت جنسی قرار میگیرند و در نهایت به گروههای مسلح مخالف دولت یکجا میشوند.»
خانم عطایی از کمپاین سهسالهٔ موسسه حمایت از اطفال (Save The Children) در خصوص تمرکز اصلی روی کودکان خیابانی یاد کرده میگوید:
«موسسه حمایت از اطفال تلاش دارد که با همکاری دولت افغانستان قانون کارِ کودکان را از طریق پارلمان تصویب کند تا زندگی اجتماعی کودکان خیابانی تضمین شود»
جنگ و ناامنی سب شده است تا شماری از این کودکان به همراه خانوادههای شان از مناطق دیگر به پایتخت سرازیر شوند.
سمیعالله یکی از کودکان خیابانی است که از جنگ کندز فرار کردهاست و در شهر کابل مصروف اسپند دود کردن است:
«به دلیل جنگها از کندز فرار کردیم و با فامیل کابل آمدیم. روزانه یکصدوبیست تا یکصدوپنجاه افغانی کار میکنم. مکتب نمیخوانم و صبح تا شام اسپند دود میکنم»
رییس بخش کودکان وزارت کار در حالی که از بهبودِ وضعیت کودکان خیابانی و توجه بیشترِ حکومت افغانستان در این خصوص تأکید دارد، اما میگوید:
«نهادهای بینالمللی که در خصوص کودکان کار میکنند، خیلی موثر نبودهاند. پولهای هنگفتی که در مورد کودکان مصرف شدهاست، تغییرات آنچنانی در وضعیت زندگی کودکان نیاوردهاست. بیشتر نهادهای بینالمللی برنامههایشان را با حکومت افغانستان هماهنگ نکردهاند و گزارشده نبودهاند».
براساس تعریفی که صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل ارائه کرده، کودکان زیر هژدهسال که بیشتر وقت خود را بدون سرپرستی و نظارت بزرگسالان، به مشاغل رده پایین میگذرانند، کودکان خیابانی خوانده میشوند. هنوز مشخص نیست که چه عواملی باعث کشیده شدن کودکان به خیابانها شده است. اما فقر، جنگ، مهاجرت، عدم آگاهی از حقوق کودکان، معتاد بودن پدر و مادر، بیماری والدین و دهها مورد دیگر را میتوانم از دلایل افزایش کودکانی خیابانی برشمرد.