در این روزها انجی دودا رئیس جمهور پولند از افغانستان بازدید بعمل آورد. راجع به این موضوع خبرنگار ما ایرینا چایکو از طریق تیلفونی با دوکتور علوم بشری و پروفیسور تادیوش ایوینسکی از وارسا مصاحبه انجام داده که توجه شما را به آن جلب میداریم
چایکو: آغای پروفیسور، علاقمندی پولند نسبت به افغانستان در چیست؟ و شما راجع به نتائیج بازدید انجی دودا از این کشور دوردست چه گفته میتوانید؟
ایوینسکی: در این بازدید هیچ چیزی فوق العاده وجود نداشت. در کشور ما اصلاً معمول است، تا رهبران سیاسی، بشمول رئیس جمهور کشور و وزیر دفاع، در روزهای جشنی، بطور مثال، هنگام هفته عید پاک، از نظامیان ما در خارج دیدن نمایند. زمانی در عراق، جای که حالا گروپ کوچک عساکر پولندی قرار دارند و آنها در آنجا آموزش پیش میبرند، نیز چنین کار صورت میگرفت. عین کار — در کوویت، رومانیا و افغانستان صورت میگیرد. باید گفت که من دوبار از این کشور، اندکی قبل از آن، دیدن نمودم، وقتیکه به آنجا قطعات محدود اتحاد شوروی وارد گردیدند. من در باره افغانستان چه گفته میتوانم؟ این — کشور از نظر مساحت خود دو برابر از پولند بیشتر است، ولی مردم در انجا کمترند. زمان کارل مارکس هنرمندانه اظهار داشته بود:«افغانستان — این پولند مشرق زمین است!..». چرا؟ به خاطر که افغانان را هیچکس هیچگاهی تابع ساخته نتوانسته. نه اسکندر کبیر، نه انگریزان که در آنجا سه جنگ باختند و نه هم اتحاد شوروی. و من فکر میکنم که روسان و امریکایان در باره این درک نتیجه گیری نموده که بدون تفاهم با طالبان آنها در آنجا بر هیچ چیزی دست یافته نمی توانند. باید به دیالوگ گردن نهاد، زیرا راه دیگر بیرون رفت وجود ندارد.
چایکو: رئیس جمهور دودا در ساحه پایگاه هوایی بگرام با اعضای قطعه نظامی پولند ملاقات نمود. و اظهار عقیده نمود که شرکت پولندیان در ماموریت ها در افغانستان و عراق به آن منجر شده که در خاک پولند حالا قطعات نظامی کشورهای عضو ناتو، قبل از همه — ایالات متحده، مستقرند. او همچنان گفت، در حال که همسایه پولند یکبار دیگر عظمت طلبی امپراطوری تبارز میدهد، متحدان در پیمان جناح شرقی ناتو را تحکیم می بخشند.
آیا مقصد از این «همسایه با عظمت طلبی امپراطوری» روسیه است؟
ایوینسکی: این مساله بسیار حساس است که برای توضیح آن جروبحث های زیاد ضرورت است. از یک طرف، بودجه نظامی ایالات متحده تقریباً 10 برابر از مخارج نظامی فدراسیون روسیه بیشتر اند. در اجلاس ناتو در وارسا فیصله راجع به استقرار قطعات نظامی متحدان ما، نه تنها امریکا، بلکه همچنان — انگریزان و رومانیایان در جناح شرقی پیمان در خاک پولند تصویب گردید. حالا در خاک پولند تعداد نظامیان امریکایی — در حدود یک هزار نفر می باشد. این همه با تشدید اوضاع بین المللی — بعد از حوادث در کریمیا و آغاز جنگ در اوکراین، مربوط بود. ما بازهم امیدوارم که جهان ما به جنگ سرد نو نخواهد لغزید. و اخیراً ما با حادثه مسموم شدن سکریپال جاسوس دوگانه و دخترش روبرو شدیم، میخواهم باور داشته باشم که آنها زنده خواهند ماند. در هر صورت، اوضاع سیاسی حالا نهایت داغ شده، ولی من امیدوارم که اوضاع تدریجاً نورمال خواهد شد. اورخو کیکونین رئیس جمهور اسبق پولند در وقت خود سخنان بسیار عالی اظهار داشته بود:« دوستان را باید در نزدیک خود و دشمنان را — دورتر از خود، جستجو کرد…» معتقدم که ما باید با روسیه تفاهم جستجو و پیدا کنیم، تا باهم یکجا به آشتی و بخشیدن متقابل دست یابیم.
چایکو: رئیس جمهور کوموروفسکی در وقت خود در باره خروج قطعات پولندی از افغانستان وعده داده بود. و انجی دودا در این روزها گفت که میخواهد تعداد نظامیان پولندی را به تعداد 50 نفر افزایش دهد. به کدام هدف؟
ایوینسکی: صحبت راجع به خصوصیت دیگر ماموریت ما در افغانستان مطرح بحث می باشد. این کشور به 34 ولایت تقسیم شده است — و در جریان بسیاری سال ها قطعات پولندی مسوولیت حفظ صلح در ولایت غزنی در غرب کشور بر دوش داشتند. ما در نبردها در حدود 40 سرباز از دست دادیم. حالا در افغانستان تقریباً 200 نفر نظامی پولند موجود اند، آنها، عمده تاً، مصروف آماده ساختن و تمرینات اند. ایا آنها 150، 200 یا 250 نفر خواهند بود؟… این اهمیت خاص ندارد. جنگ در افغانستان — این حتی منازعه منجمد شده نیست، در آنجا پیوسته فعالیت های محاربوی جریان دارند، مردم در همه جا — حتی در کابل، جای که اکثراً انفجارات تروریستی رخ میدهند، کشته میشوند. خارجیان که به این کشور می آیند، فقط در مناطق معین کابل باید بسر ببرند و حتی در آنجا نیز تحت تیراندازی قرار میگیرند. این همه نشان میدهد که جهان ما تا چه حد پیچیده است، زیرا حتی عامل نظامی هم در امر حل و فصل اوضاع تعیین کننده نمی باشد.
