تلاش دونالد ترامپ جهت امتناع از موافقت نامه در باره پروگرام اتمی ایران که در سال 2015 عقد شده، مانع آن پیشرفت گردید که بسیاری ایرانیان به آن امید بسته بودند.
حلقات معین در دستگاه های استخباراتی امریکا، از سال 1979 به بعد، تشنه تغییر نظام در ایران می باشند.
ایریک گارسوس-ستیوینس (Eirik Grasaas-Stavenes) در مقاله منتشره در نشریه Klassekampen، چاپ ناروی در باره فشار از خارج می نویسد، بسیاری منقدان عقیده دارند که دشمنان ایران ظاهراً چنین وانمود میکنند که آنها را وضع مردم ایران نگران می سازد، تا تغییر نظام را تحمیل کنند. تهدیدهای امریکا به آدرس پروگرام اتمی ایران آن بی اعتمادی را تقویت میکند که اساس اعتراضات را تشکیل میدهد.
در روزهای اخیر اعتراضات علیه نظام در ابرقدرت شیعه بعد از آن آرام شدند که حکومت ایران توانست در روز سه شنبه مردم را بر ضد تظاهرات خیابانی بسیج کند.
هم تحلیلگران و هم کارشناسان عملاً در این مورد اتفاق نظر دارند که اعتراضات علیه نظام در آستانه سال نو عیسوی در نتیجه پرابلم های کاملاً واقعی در اقتصاد و بیکاری بوجود آمده اند.
این پرابلم ها، منجمله، نتیجه نظام خودکامه و فساد اداری می باشند که به افزایش نابرابری مساعدت میکنند.
نویسنده مقاله می افزاید، در اصل، یک عده منقدان معتقدند که برای آن که، تا این موضوع درک گردد که چه رخ میدهد و چه چیز میتواند در این کشور رخ دهد، باید به آن نقش نگاه کرد که دشمنان ایران — منجمله، امریکا، اسرائیل و عربستان سعودی، بازی میکنند.
هراس های سرمایه گذاران
هولی داگریس (Holly Dagres) تحلیلگر ایرانی — امریکایی در صحبت با نشریه Klassekampen میگوید که اعتراضات را همچنان باید به ارتباط تهدیدهای دونالد ترامپ در مورد دورانداختن موافقت نامه در باره پروگرام اتمی ایران که بین بارک اوباما و حسن روحانی رئیس جمهور میانه رو ایران در سال 2015 عقد شده بود، به زباله دان تاریخ، بررسی کرد.
هولی داگریس میگوید:« به ایرانیان تعداد بیشتر مشاغل به حساب سرمایه گذاری های غرب وعده داده بودند. با تاسف، نسبت فساد و تهدیدهای پی هم ترامپ در مورد امتناع از موافقت نامه در باره پروگرام اتمی مشاغل بیشتر نگردید».
از آنچه که داگریس میگوید، تریتا پارسی (Trita Parsi) امر شورای ملی ایران — امریکا (NIAC)، نیز حمایت میکند.
در جریان سالیان متمادی تحریمات امریکایی بار سنگین بر اقتصاد ایران محسوب میشود. ولی روحانی وعده داده بود که موافقت نامه در باره پروگرام اتمی ایران که اساس لغو تحریمات را تشکیل میدهد، به معنی سرمایه گذاری های بزرگ و مشاغل جدید خواهد بود.
این کار امیدهای زیادی، منجمله، در بین ایرانیان فقیر و جوان که از بیکاری در بین جوانان که از 25% تجاوز میکند، رنج می برند، بوجود آورد.
تریتا پارسی در مصاحبه با MSNBC اعلام داشت، ولی سرمایه گذاری ها بوجود نیامد. علت اساسی در بی اعتمادی نهفته است که نسبت به قدرت رسیدن ترامپ بوجود آمد که همه وقت بر این موضوع تجارت سیاسی میکند که از موافقت نامه امتناع خواهد کرد. بانک های که باید پروژه های سرمایه گذاری را تمویل میکردند، برای سرمایه گذاری آماده نیستند، چون بر این باور ندارند که امریکا از موافقت نامه پیروی خواهد کرد.
افراطیون منازعه میخواهند
ترامپ با اسرائیل و عربستان سعودی روابط بسیار نزدیک دارد، این هردو دولت — با تفاوت از کشورهای، مانند انگلستان، فرانسه، آلمان، روسیه و چین، میخواهند از موافقت نامه امتناع ورزند.
ترامپ در اواسط جنوری در این مورد فیصله اتخاذ خواهد کرد که آیا یکبار دیگر علیه ایران تحریمات وضع خواهد کرد یا خیر، این بدان معنی است که سرنوشت موافقت نامه با تهدید هنوز هم بیشتر مواجه خواهد شد.
در حالیکه، بسیاری ها از این هراس دارند که اعتراضات ترامپ را هرچه بیشتر به چنین حرکت وادار خواهد ساخت، داگریس فکر میکند که طرفداران مشی سخحتگیرانه تر هم در واشنگتن و هم در تهران، بصورت مشخص خواهان تحریمات نو می باشند.
هولی داگریس عقیده دارد:« در واشنگتن امیدوارند که این کار به بی ثباتی هرچه بیشتر اقتصادی منجر میگردد که به حکومت صدمه خواهد زد و ایرانیان را به برآمدن به خیابان ها مجبور خواهد ساخت و انها به این امید بسته که این کار به تغییر نظام منجر خواهد شد. در تهران این کار باعث تحکیم مواضع طرفدران مشی سختگیرانه خواهد شد که همه وقت می گفتند که بر غرب نباید باور کرد و امریکا موافقت نامه اتمی را رعایت نمی کند».
تحلیلگران به این نقطه اشاره میکنند که بر اقتصاد ایران فساد و سیاست نادرست اقتصادی، منجمله، سیاست که در دوران محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق و بیشتر تندرو عملی میشد، اثرات منفی بجا می گذارد.
رویای ایرانی «تندروان»
علی هاشمی کارشناس پارتل خبری Al-Monitor در باره ایران معتقد است که ایران برعلاوه فشار اقتصادی فشار روزافزون از جانب رسانه ها احساس میکند.
هاشمی در Twitter می نویسد:« نیروهای منطقوی و بین المللی که روحیه ضد ایران دارند، غم آن را خورده، تا برای تظاهرکنندگان آن حمایت را در رسانه ها تامین کنند که آنها به آن نیاز داشتند».
اعتراضات واقعی و قانونی اند. ولی هاشمی بر این استناد میکند که رسانه ها در کشورهای همجوار با ایران، منجمله، در عربستان سعودی، اطلاعات مبالغه آمیز راجع به اعتراضات، بطور مثال، راجع به فراریان نظامی و این پخش کردند که گویا، پسر آیت الله، از کشور فرار کرده است.
تلاش جهت تعویض نظام
ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود روابط بسیار نزدیک با دیکتاتوران، مانند محمد بن سلمان در عربستان سعودی، عبدالفتاح السیسی در مصر و رودریگو دوتیرتی در فلیپین برقرار نمود. ولی آنچه که به ایران مربوط میگردد، پس رئیس جمهور امریکا در مورد دموکراسی و حقوق بشر در آنجا اظهار نگرانی میکند.
گلین گرینویلد (Glenn Greenwald) از نشریه انتیرنیتی The Intercept til Democracy Now میگوید:« قابل یاداوری است که تعویض رژیم در ایران عمده ترین مساله اجندا برای گروپ های سیاسی خارجی در امریکا بود. در سال 2005 شعار محافظه کاران نو بعد از سرنگونی صدام حسین این بود: « مردان واقعی به تهران میروند».
هراس از جنگ بزرگ نو
گرینویلد عقیده دارد که «دلچسپی به این، تا به بی ثباتی در ایران مساعدت شود، مانند گذشته بس بزرگ است و این اصلاً از آن مردم ناشی نمی گردد که ظاهراً نشان میدهند که در باره مواظبت از مردم ایران فکر میکنند». او می افزاید:« در واقعیت امر آنها میتوانستند از انها مواظبت کمتری بعمل آورند». مقصد او ترامپ که، منجمله، سفر ایرانیان را به امریکا ممنوع ساخته و سیاستمداران امریکایی، مانند، بیل کریستول (Bill Kristol) و جان مکین است که از «مردم ایران» حمایت کرده اند.
این حرف های پوچ اند، چون کریستول بارها جهت عملیات نظامی علیه این کشور با جمیعت 80 میلیونی دعوت بعمل آورده بود.
اطلاعیه ترامپ در Twitter در این باره که «زمان تحولات فرا رسیده»، نیز هراس در برابر جنگ نو امریکا در شرق نزدیک تقویت نمود.
گرینویلد میگوید:« بهترین چیز از آن که ما به آن امیدوار بوده میتوانیم، اینست که امریکا از منازعه سیاسی در ایران خود را دور نگهدارد».
چانس اینکه جنگ بوجود خواهد آمد، از فیض این امر کاهش می یابد که در دستگاه های استخباراتی خود امریکا نظر واحد در باره ایران وجود ندارد.
جان برینن رئیس اسبق CIA نیز به این نقطه اشاره میکند که مشی آشتی ناپذیر ترامپ نسبت به ایران « امکان تقویت مواضع نیروهای اصلاح طلب در تهران و دورنمای اصلاحات صادقانه سیاسی را در ایران تخریب کرد».
