داکتر عبدالله عبدالله، رییس اجرایی دولت افغانستان به منظور شرکت در نشست سران کشورهای عضو سازمان شانگهای و به دعوت دیمیتری مدودوف نخست‌وزیر روسیه به شهر سوچی این کشور سفر کرد. در حاشیۀ این دیدار، آژانس اسپوتنیک، با آقای عبدالله روی اهمیت نشست شانگهای، دیدار و گفتگوهای وی در روسیه، مبارزه با تروریزم و وضعیت افغانستان و مسایل دیگری گفتگوی ویژه انجام داده است.
اسپوتنیک: شما در حاشیۀ نشست سران شانگهای، با نخست وزیر روسیه و مقامات دیگر کشورها دیدار داشتید، محور اساسی این گفتگوها چه بود و آیا تنها روی مسألۀ امنیت متمرکز بود؟
عبدالله: «مسألۀ امنیت در تمام صحبت‌های دوجانبه که داشتیم یکی از موضوعات بود، تقریباً با تمام سران شرکت‌کنندۀ حکومت‌ها به شمول آقای مدودوف، در این مورد صحبت داشتیم، البته این تنها موضوع نبود، روی مسایل اقتصادی و زمینه‌سازی برای گسترش روابط در عرصه‌های مختلف گفتگو داشتیم با کشورهایی که هر کدام همکاری‌های گوناگون دوجانبه با افغانستان دارند، سخنرانی در کنفرانس نیز بحث در مورد مسألۀ امنیت و دیگر مسایل را در بر می‌گرفت.»
اسپوتنیک: شما نقش سازمان همکاری شانگهای را در حل مسألۀ افغانستان و به ویژه مسألۀ امنیت چگونه ارزیابی می‌کنید؟
عبدالله: «البته کشورهایی که عضو سازمان شانگهای استند، فدراسیون روسیه، جمهوری مردم چین، هند و پاکستان هم تازه عضویت دایمی این سازمان را یافته اند و کشورهای آسیای میانه، هر کدام در اوضاع امنیتی افغانستان تأثیر دارند و همزمان از آن متأثر اند.
در همین حال، چون مقابله با تروریزم، تهدیدهای امنیتی، جرایم سازمان‌یافته از جلمه قاچاق، ترافیک و تولید مواد مخدر جز آجندای سازمان همکاری شانگهای است، ما این را یک فرصت می‌دانیم، هرچند اینکه یک سازمان بتواند مشکل یک کشور را که ابعاد پیچیده‌یی دارد به صورت کلی حل کند، حرف جدا است، چون در آن صورت سازمان ملل نیز فعال است. تأمین صلح در افغانستان شرایطی را ایجاب می‌کند که مردم افغانستان، کشورهای منطقه و اعضای این سازمان نیز در آن نقش دارند. در اینکه کشورهای عضو سازمان شانگهای در این زمینه تاثیر دارند و می‌توانند سهولت‌ها و زمینه‌هایی را مساعد بسازند، من شک ندارم.»
اسپوتنیک: افغانستان برای جلوگیری از نفوذ تروریزم در آسیای مرکزی و جلوگیری از قاچاق مواد مخدر، چه تدابیری گرفته است؟
عبدالله: «تولید مواد مخدر در بیشتر مناطق ناامن افغانستان صورت می‌گیرد، جاهایی که تحت تصرف طالبان است. در این اواخر اقداماتی از طرف دولت افغانستان به حمایت نیروهایی که در آنجا حضور دارند، صورت گرفته و چندین فابریکۀ تولید مواد مخدر که بخش عمدۀ عواید گروه‌های تروریستی و طالبان را تشکیل می‌داد، از بین رفته است و امروز در افغانستان تعداد زیادی از قاچاقبران در زندان اند.
اسپوتنیک: در چند سال اخیر تعدادی از جنگجویان اهل افغانستان به صفوف گروه‌های تروریستی پیوسته اند، چطور می‌توان از پیوستن افغان‌ها به صفوف این گروه‌ها جلوگیری کرد؟
عبدالله: «این مسأله تنها به افغان‌ها مربوط نمی‌شود، شما در جریان بودید که از اروپا افراد می‌آمدند و با داعش می‌پیوستند، به صدها و هزاران نفر از کشورهای مختلف آمدند و به داعش پیوستند، این یک پدیده شوم است و تروریزم تحت هر نام و عنوانی که باشد در بین ملت‌ها جا ندارد. اما وقتی که برای اشخاص زمینه و محیط سالم برای زندگی شان در داخل کشورهای خود شان مساعد شود. وقتی‌که ناامنی و جنگ باشد، یک تعداد زیاد افراد با ناامیدی دست به اقدامی می‌زنند که نه به خود شان، نه به مردم، نه به آیندۀ شان و نه هم برای فامیل خود می‌توانند خدمت کنند و در دام این گروه‌ها می‌افتند؛ این مسألۀ بسیار مهم که هیچ کشوری نباید استفاده از تروریزم را ابزار پیشبرد سیاست خارجی خود قرار بدهد. یا پناهگاهی برای گروه‌های تروریستی بدهد. این مسایل مهم و اساسی استند، اما جواب این سوال شما کوتاه گفته نمی‌شود چون عوامل زیاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در یافتن نقطۀ پایان این مشکل، نقش دارند.»
اسپوتنیک: امروز افغانستان بستر مناسب پذیرش و گسترش بنیادگرایی و جلب و جذب برای داعش پنداشته می‌شود، حکومت افغانستان برای حل این مشکل چه تدابیری را در نظر دارد؟
عبدالله: «38 سال یا نزدیک به چهار دهه در افغانستان جنگ ادامه داشته، مهاجرت‌ها صورت گرفته و فضایی موجود بوده است که مردم افغانستان در حال احتیاج قرار گرفته اند و در این میان افراد و اشخاصی هم در دام چنین گروه‌ها افتیده اند، تمام این شرایط، دشواری‌هایی را که بر مردم افغانستان تحمیل شده بود، نشان می‌دهد. اما این را نیز در نظر بگیرید که حتا در کشورهایی که در صلح به سر می‌برند و خوشبختانه امنیت دارند، بازهم تشویش پیوستن شهروندان شان به صفوف گروه‌های تروریستی وجود دارد، من با تعداد زیادی از این کشورهای منطقه در تماس هستم و آن‌ها این تشویش را دارند. در یکی از کشورها، فرزند پدر و مادر خود را به قتل رسانیده است، بخاطر اینکه او مخالف مفکوره شان بوده؛ مفکوره‌های افراطی متاسفانه در منطقه و فراتر از آن در جاهای دیگر دنیا گسترده است. حتا دیده‌ایم که در جایی که اسلحه در دسترس شان قرار نداشته، از موتر و وسایط نقلیه استفاده کرده و مردم بیگناه را به قتل رسانیده اند. عوامل مختلفی اند که باید در این زمینه در نظر گرفته شوند. در مورد افغانستان یک مسأله این است که اکثریت مطلق مردم افغانستان خواستار تامین صلح استند و با افراطیت سر سازش ندارند، اما در شرایط سختی قرار گرفته اند و اوضاع بدی بالای شان تحمیل شده است. این مسأله تنها به کوشش جمعی مردم افغانستان و با حمایت جامعۀ بین‌المللی، رفع شده می‌تواند.»
اسپوتنیک: نیروهای ایالات متحده امریکا و متحدین آن بطور مداوم حدود دو دهه در افغانستان حضور دارند، آیا کابل همزمان با آن، به منظور تامین صلح و ثبات در افغانستان حضور نیروهای حافظ صلح سایر کشورها را می‌پذیرد؟
عبدالله: «آرزوی مردم افغانستان تأمین صلح در کشور است و اینکه دفاع و امنیت افغانستان توسط نیروهای خودش صورت بگیرد، در کابل خط جنگ نیست که نیروی صلح بیاید و در آنجا صلح تأمین کند، نیروهای تروریستی فعالیت دارند و گاهی دست به اعمال تروریستی می‌زنند که منجر به تلفات در بین مردم شده و در جایی هم بر نیروهای امنیتی تلفات وارد کرده اند و در اطراف افغانستان هم به همین ترتیب در نقاطی طالبان مستقر اند و در یکی-دو نقطه داعش. پس مسأله نیروی حفظ صلح مسأله‌یی نیست که کار را به جایی برساند، مردم افغانستان با این مشکل تا زمانی که راه حل پیدا نشده، چاره‌یی جز مقابله ندارند.»
اسپوتنیک: یکی از مقامات روسی اعلام کرد که روسیه به افغانستان در عرصه احیای مجدد پروژه‌های استراتیژیکی — لوژستیکی و اعمار راه آهن مزار — هرات و سرک حلقوی کابل پیشنهاد کمک نموده است، آیا کابل به این پروژه‌ها علاقمندی دارد و آیا پروژه‌های مشترک دیگر کابل — مسکو مطرح بحث می‌باشند؟
عبدالله: «در زمینه همکاری‌های اقتصادی ما هیچ محدودیتی ایجاد نکرده ایم، البته باید شرایط برای پیشبرد کارها مساعد شوند، بحث‌هایی وجود دارند، با در نظرداشت تجربه و تخصصی که از گذشته وجود داشته، زمینه برای گسترش همکاری‌ها وجود دارد، برای اشتراک شرکت‌های روسی در بازسازی کشور ما یا به سهم‌گیری با بخش خصوصی افغانستان در پروژه‌ها زمینه وجود دارد و هیأت‌هایی که تبادله می‌شوند در این راستا کار را پیش می‌برند و هیئت‌هایی هم که قبلاً به کابل آمده بودند، این زمینه‌ها را نه تنها در بخش دولتی بلکه در کار با بخش خصوصی هم دیدند.»
اسپوتنیک: در چند سال اخیر، سطح همکاری تخنیکی — نظامی بین مسکو و کابل کاهش یافته است، دورنمای این همکاری را شما چطور ارزیابی می‌کنید؟
عبدالله: «من فکر می‌کنم که بصورت کلی، شما شرایط دیگری را مقایسه می‌کنید مثلاً 20 سال و 30 سال قبل را با وضعیت امروز در افغانستان. کشور فدراسیون روسیه هم اولویت‌هایش را تعریف مجدد کرده و در افغانستان هم شرایط متفاوت است و در عین حال همکاری هم داشته با افغانستان. مثلاً یک قسمتی از اسلحۀ خفیفه در اختیار افغانستان قرار داده شده، پولیس افغانستان در تعلیمات امنیتی شرکت کرده اند، بورس‌های تحصیلی برای‌شان داده شده، یک بخشی از همکاری‌ها وجود داشته و در جایی که بازهم به تبادله هیأت‌ها ارتباط می‌گیرد، درمورد یک مسیری تبادل نظر صورت گرفته است که چطور این همکاری‌ها می‌توانند موثر باشند و در کدام زمینه؟ مثلاً یک زمینۀ تبادل اطلاعات و معلومات است درمورد گروه‌های تروریستی. من گفتم که گروه‌های تروریستی به هر منطقه مربوط اند و ما هم آن‌ها را تهدید مشترک می‌دانیم. این یک عرصه ایست که می‌تواند در مسألۀ سرحدات ـ که همکاری‌ها در سرحدات آسیای میانه در آنجا یکی از مسائل است ـ مسایل مواد مخدر را که قبلاً یادآوری کردم. همه اینها تهدیدات مشترک تلقی می‌شوند که باید برای شان راه حل برای همکاری جستجو شود.»
اسپوتنیک: در این اواخر سر و صداهایی برای نیاز به برگزاری لویه جرگه عنعنوی شنیده می‌شود، حامد کرزی، رئیس جمهور اسبق افغانستان طی یک مصاحبه با آژانس اسپوتنیک، برگزاری لویه جرگه را راهی برای تامین ثبات در افغانستان دانست، شما در این مورد چه نظر دارید؟
عبدالله: «از یکسو من در بحث‌هایی هم داشتم با جناب رئیس صاحب جمهور پیشین افغانستان، در مورد دلیل اینکه چرا لویه جرگه دایر شود و نتیجه آن لویه جرگه چه باشد، یعنی درباره چه تصمیم بگیرد و کدام مشکل را حل کند، تا هنوز قانع نیستم و از سوی دیگر برای لویه جرگه، قانون اساسی افغانستان یک تعریف کرده که باز وقتی آن دایر می‌شود باید در مطابقت با همان تعریف قانون اساسی افغانستان باشد. این هم فیصله‌یی بود که البته در گذشته وقتی که افغانستان در مرحله انتقال قرار داشت و هنوز قانون اساسی تصویب نشده بود، همین قدم‌هایی بود که برداشته شد. اگر منظور این باشد که برویم به لویه جرگه مثلیکه در شانزده سال قبل یکبار لویه جرگه در دوران حکومت موقت دایر شد و توقع این باشد که باز لویه جرگه همان تصمیمی را بگیرد که شانزده سال پیش گرفت و کی باید رئیس جمهور باشد و کی نباشد، فکر می‌کنم یک راهی است که در گذشته طی شده، اما به حیث یک بحث در جامعه می‌تواند مطرح شود، مردم نیز نظریات خود را داده اند. من مانع مطرح‌کردن نظریات نیستم، اما فکر می‌کنم که مسیر شانزده سال گذشته را دوباره برگشته نمی‌توانیم و احتمالاً اگر یک لویه جرگه شود، بازهم قرار نیست که همان تصمیم را بگیرند. پس من درست و دقیق متوجه نیستم که آرزوی کرزی صاحب در این راستا چه است، با احترام به نظر شان اما هر ترتیبی که فکر کرده باشند، آن نتایج قبلی را نخواهد داشت.»
اسپوتنیک: آیا شما به منظور تعیین سرنوشت کشور خویش در انتخابات آینده ریاست جمهوری سهم خواهید داشت؟ اگر خودتان کاندیدا نباشید، از دیدگاه شما نامزد مناسب کی خواهد بود؟
عبدالله: «فکر می‌کنم که وقت مناسب برای بحث روی این مسایل یک موقع دیگر خواهد بود، در شرایط فعلی پیشترما برشمردیم مشکلات مردم افغانستان را.
یکبار مردم افغانستان در سال 2014 در انتخابات شرکت کردند و در نتیجه انتخابات حکومت وحدت ملی بوجود آمد و مردم توقع دارند که ما مشکلات شان را حل کنیم و در عین حال زمینه‌سازی برای یک انتخابات خوب بکنیم، یک انتخابات عادلانه، انتخابات به مراتب بهتر از گذشته. این مسئولیت ما است، و این مسئولیت‌هایی است که باید در این مرحله ما متوجه آن باشیم. موقعش که برسد هر کسی که علاقمند باشد، ابراز علاقه خواهد کرد اما در این موقع من فکر می‌کنم تمام توجه و انرژی باید برای حل مشکلات امروز کشور و برای گذاشتن یک تهداب برای آینده بهتر صرف شود.»
اسپوتنیک: سال آینده در روسیه مسابقات جام جهانی فوتبال برگزار می‌شود، شما به فوتبال علاقه دارید؟ کدام تیم را می‌پسندید؟
عبدالله: «در داخل افغانستان هم من گاهی که فرصت می‌شود، از مسابقات داخلی دیدن می‌کنم، فوتبال ورزش مورد علاقه اکثریت مردم است و بیشترین علاقمند را در بازی‌های تیمی، فوتبال دارد. شاید تا سال آینده ترکیب تیم‌ها هم تغییر کنند، میدانید که فوتبال از پرمصرف‌ترین ورزش‌ها هم است، از میان ورزشکاران من علاقمند هر دو ورزشکاری که رقیب هم گفته می‌شوند استم، هم از مسی و هم از رونالدو. به کسی که بسیار علاقه داشتم و فوتبالش را می‌پسندیدم زین‌الدین زیدان بود. همان صحنه‌یی که او عکسالعمل فزیکی نشان داد، همان صحنه را من لایف (زنده) می‌دیدم و گفتم مبادا که این پایان حرفه‌اش باشد که متاسفانه بعد آن جایگاه برایش باقی نماند و حال هم به حیث ترینر کار می‌کند. علاقه من به این بازیکنان است، اما هر تیمی که خوش بدرخشد، من تشویقش می‌کنم.»
اسپوتنیک: یکی از دلایل موفقیت پوتین را صحت و تندرستی وی می‌دانند، شما نیز همیشه تندرست استید، به کدام ورزش علاقه دارید و آیا ورزش می‌کنید؟ علت تندرستی شما چه است؟
عبدالله: «شاید همین شرایط سخت زندگی ما را تندرست نگهداشته باشد (با خنده)، کوشش می‌کنم که یک نوعی از ورزش را دوام بدهم، در هر شرایطی که باشد و در همین حال باید یک فعالیت جسمی داشته باشم، چون شرایط زندگی ما قسمی است که متاسفانه همیشه نمی‌توانیم منظم به ورزش بپردازیم اما با وجود آن هم من یک نوع فعالیت باید داشته باشم، وقتی که فرصت پیدا می‌کنیم در اخیر هفته کمی کوه‌گردی می‌کنیم، یا همانطور نظر به شرایط. اما کوشش می‌کنم که همیشه فعال باشم و تا حدی هم به صحی بودن خوراک توجه می‌کنم.»
اسپوتنیک: آیا در زندگی خود را موفق حس می‌کنید؟
عبدالله: «در زندگی وقتی آدم وقف به یک هدف خوب باشد، همین مهم است. اما اینکه در هر چیزی که آرزوی آدم باشد به آن دسترسی پیدا کند، چه در خدمت به مردم یا در حرفۀ شخصی، فکر نکنم که هیچ‌کس خود را به آن شکل موفق فکر کند، اما من فکر می‌کنم اگر آدم به هدف سالم وقف شده باشد و مسیر سالم را انتخاب کرده باشد، ممکن نیست که در مسیر راه اشتباهاتی هم صورت نگیرد و من همین را موفقیت تلقی می‌کنم.»
