به گزارش اسپوتنیک به نقل از آمو، رحمت‌الله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان گفته است، که داعش شاخه خراسان چالش اصلی برای منطقه به شمار می‌رود و این گروه به فن‌آوری پیشرفته به شمول دست‌یابی به راه‌کارهای تازه مالی دسترسی دارد.
رییس پیشین امنیت ملی افغانستان هم‌چنان تاکید می‌ورزد که طراحی یورش های داعش شاخه خراسان در کرمان ایران و مسکو نیاز به مرکز ثابت نداشته است.
به گفته او، استخدام افراد، برنامه‌ریزنی و فراهم‌آوری امکانات لوژستیکی آن در مکان‌های مختلف صورت می‌گیرد که این یورش ها را بیش‌تر مغلق و پیچیده می‌سازد.
داعش در افغانستان
پس از چیرگی گروه طالبان در اگوست 2021 (اسد 1400)، به سلسله یورش های خود در افغانستان ادامه داد؛ یورش هایی که بیش‌تر مردم اهل تشیع و مقام‌های طالبان را هدف قرار گرفت، از والی طالبان برای بلخ گرفته تا برخی فرماندهان کلیدی آنان. در آخرین مورد هم این گروه یورش مرگبار کندهار را انجام داد، یورشی در مرکز اقتدار قدرت هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان.
آقای نبیل این سه دسته داعش را این گونه بیان می‌کند: "یکم، داعشى كه اكثرا متشكل از گروه‌هاى تروريستى ساخته شده نظاميان و استخبارات پاكستان است و بيشتر در اداره پاكستان است. تمركز آن در ولايات مشرقى افغانستان همچون كنر و نورستان است و از يك طرف منحيث وسيله فشار بالاى طالبان افغانستان استفاده مي‌شود و در ضمن اهداف بيرون مرزى شان شامل كشمير هند و هندوستان مي‌شود. در بعضى موارد با شاخه شبه قاره هند القاعده هماهنگى دارند".
رییس پیشین امنیت ملی افغانستان، از گروه‌های طالبان همچون دسته دوم داعش افغانستان نام می‌برد به گفته او، اهداف داخلی و بیرونی را دنبال می‌کنند. رحمت‌الله نبیل، می‌گوید، برخی یورش های پسین زیر نام داعش از سوی همین گروه‌های طالبان انجام می‌شود. آقای نبیل می‌افزاید: “{طالبان} با بزرگنمايی داعش به كشورهاى منطقه چنين اذعان مي‌دارند كه اگر كشورهاى منطقه در صدد تضعيف حكومت طالبان كه اجنداى داخلى دارند، شوند؛ بديل آن‌ها داعش خراسان كه اجنداى بيرونى دارد، تقويت خواهد شد و خطر را متوجه منطقه خواهند ساخت".
رحمت‌الله نبیل از دسته سومی داعش که آن را داعش اصلی و شاخه خراسان می‌خواند، همچون چالش جدی برای منطقه یاد می‌کند.
او می‌گوید: "داعش خراسان اصلى است كه بعد از اشغال و تحويل‌دهى افغانستان و آزادی يك تعداد از جنگجويان شان از سال 2021 تقويه شده‌اند، که این چالش بزرگی برای منطقه به شمار می‌رود".
به باور آقای نبیل، این دسته داعش به فن‌آوری پیشرفته دسترسی دارد. او می‌گوید: "آنان به فن‌آوری‌ها/ مکانیسم‌های مالی جدید مانند ارزهای رمزنگاری‌شده، ارزهای دیجیتال، معادن، قاچاق مواد مخدر و غیره دسترسی دارند. احیای انگیزه ایدئولوژیک به ویژه پس از خروج نیروهای ائتلاف، نه تنها در افغانستان، بلکه در منطقه و فراتر از منطقه افزایش یافته است. این گروه‌ها دارای قلمرو مطلوب و راهبردی هستند".
تهدید منطقه‌ای داعش شاخه خراسان
برای نخستین‌بار مسئول دو یورش مرگبار منطقه‌ای در در سه ماه گذشته شاخه داعش خراسان شناخته شد؛ یورش کرمان ایران که 84 کشته و 284 نفر زخمی در پی داشت و حمله مسکو که به بیش از 144 کشته و بیش از 515 زخمی برجا گذاشت. این یورش ها حضور جنگجویان برخی کشورهای آسیایی میانه به‌ویزه شهروندان تاجیکستان را هم در صف داعش شاخه خراسان نشان داد. از سال 2015 بدین‌سو بارها از سربازگیری داعش شاخه خراسان از کشورهای منطقه گزارش‌هایی منتشر شده بود.
به تازگی، فرانک مک کنزی، فرمانده پیشین ستاد فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده گفته که داعش عراق و شام و داعش شاخه خراسان نه‌تنها بر روسیه بل در تلاش حمله بر ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی استند. جنرال مک‌کنزی در گفت‌وگوی تازه با شبکه خبری ای‌بی‌سی، گفته است که داعش شاخه‌ی خراسان در افغانستان زیر فشار نیست و به باور او، وقتی زیر فشار نباشند، در آن‌صورت داعش به‌دنبال طرح عملیات خارجی است. او می‌گوید: “من باور دارم به 2500 سرباز باور داشتم، در صورتی‌که دو‌هزار و پنج‌صد سرباز امریکایی به‌اضافه دیگر نیروهای ناتو در افغانستان باقی می‌ماندند، می‌توانستند با داعش مبارزه کنند و نسبت به اکنون در شرایط بهتر امنیتی می‌بودیم.”
در این میان، رحمت‌الله نبیل در باره پیچیدگی یورش های منطقه‌ای داعش شاخه خراسان می‌گوید و آن را نسخه پیشرفته‌تر القاعده با راهبرد تازه می‌داند. به باور او: ” به نظرم طراحى یورش ها چون كرمان و مسكو ضرورت به مركز ثابت ندارد. افراد شامل اين یورش ها از يكجا استخدام ميشوند، طرح و برنامه‌ريزى از جاى و مكان ديگرى طراحى شده مي‌تواند و امكانات لوژستيكى بيشتر از كشورهایی كه در آن یورش صورت مي‌گيرد، تهيه و تدارک می‌گردد كه اين یورش ها را بيشتر مغلق و پيچيده مي‌سازد".
آقای نبیل همچنین تاکید می‌ورزد که تمایل و رقابت برخی از کشورهای منطقه برای استفاده از فضا/سرزمین‌های بدون حکومت و تحت حکومت در افغانستان به عنوان فرصتی برای بهره‌برداری از تروریسم به عنوان ابزار سیاسی و گسترش سلطه شان افزایش یافته است.
چشم‌انداز داعش شاخه خراسان
ارزیابی سالانه تهدیدات نهادهای استخباراتی امریکا از پیش از یورش مسکو، از چشم‌انداز داعش شاخه خراسان برای راه‌اندازی یورش هایی بر منافع خارجی هشدار داده بود. در ارزیابی جامعه اطلاعاتی ایالات متحده آمده: ” داعش- خراسان با گسترش یورش هایش در برابر منافع خارجی در افغانستان سعی دارد یورش های را انجام دهد که مشروعیت رژیم طالبان را تضعیف کند". در کنار این، آوریل هاینز، مدیر اطلااعات ملی امریکا می‌گوید که فعالیت داعش خراسان در افغانستان نگران کننده است و این گروه هم‌چنان دنبال طالبان می‌رود.
گزارش پسین دبیرکل ملل متحد از وضعیت افغانستان که در ماه مارچ منتشر شد نیز از اهداف داخلی و خارجی داعش شاخه خراسان در افغانستان هشدار داد. در این گزارش آمده است: "داعش تمرکز خود را بر هدف قرار دادن غیرنظامیان شیعه و مقامات بالفعل {طالبان} حفظ کرده و در تبلیغات خود به حملات علیه جامعه بین‌المللی از جمله سازمان ملل ادامه می‌دهد. همچنین به تلاش‌های خود برای جذب نیرو از کشورهای منطقه ادامه داد و در تبلیغات خود، مشارکت اتباع خارجی را در حملات خود ترویج کرد."
کشورهای منطقه به‌ویژه روسیه و برخی کشورهای آسیایی میانه نیز پیوسته از فعالیت گروه‌های هراس‌افگن در افغانستانِ زیر اداره طالبان نگرانی کرده‌اند، به ویژه داعش شاخه خراسان. ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه روسیه برای افغانستان در پی حمله مسحانه بر یک کنسرت در مسکو گفت که همکاری کشورش با طالبان برای مبارزه با هراس‌افگنی به گونه منظم جریان دارد.
طالبان که ادعای اجازه ندادن به کارگیری از خاک افغانستان در برابر کشورهای دیگر را دارند، فعالیت تهدیدساز داعش خراسان برای منطقه را تایید نمی‌کنند، بل از نگرانی‌ها در پیوند به آن همچون بزرگ‌نمایی از سوی ایالات متحده یاد دمی‌کنند. به گفته آنان، داعش در افغانستان سرکوب شده و اگر یک درصدی هم باقی مانده باشد، سرکوب خواهند شد.
شمار جنگجویان داعش در افغانستان
در فیبروری سال گذشته میلادی، سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری روسیه گفت، که شمار جنگجویان داعش خراسان به 6500 تن در افغانستان رسیده و از این میان 4هزار جنگجوی در نزدیکی مرز با تاجیکستان جابجا شده‌اند. گزارش بازرس ویژه امریکا برای افغانستان در ماه جون سال گذشت گفت، شمار این جنگجویان یک تا سه هزار است. با این حال رحمت‌الله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان می‌گوید، با در نظرداشت فراهم‌آوری سهولت‌های از سوی طالبان و بلند رفتن انگیزه‌های افراطی ممکن شمار هراس‌افگنان افزایش یافته باشد.