گسترش بریکس و نقش انجمن های فراملی

اولاً، همین واقعیت پیوستن اعضای جدید به بریکس، از چشم‌اندازهای خوبی برای اتحادیه سخن می‌گوید، کشورهای بیشتری در بریکس پلتفرم بین‌المللی را می‌بینند که موقعیت جهانی آن با منافع آنها سازگارتر است. این یکی از اصول اولیه بریکس بود: سخن اصلی منافع کشورهای اکثریت جهان، ارتقای نظم بین‌المللی با در نظر گرفتن صدا و منافع کشورهای در حال توسعه است.

ثانیاً، گسترش به معنای افزایش نفوذ اقتصادی جهانی انجمن است. از این پس، سهم بریکس در تولید ناخالص داخلی جهانی در برابری قدرت خرید 37 درصد خواهد بود. بریکس برتری خود را نسبت به G7 که سهم کل آن در تولید ناخالص داخلی جهانی 29.9 درصد است، بیشتر خواهد کرد. ظهور تدریجی بریکس به عنوان رهبران جهانی در تعدادی از جنبه های اقتصادی، مانند تولید صنعتی، حمل و نقل و مواد خام، به انجمن اجازه می دهد تا به طور موثرتر دستور کار خود را در عرصه بین‌المللی ترویج دهد.

ثالثاً، ورود کشورهای جدید فرصت های جدیدی را باز می‌کند. به این معنا که فعالیت‌های بریکس در ابتدا بر اساس احترام متقابل به حاکمیت و تمایل به نظم جهانی عادلانه‌تر و چند قطبی‌تر است. حال با گسترش بریکس، شاهد اجرای موفقیت‌آمیز این اصل هستیم.

در اینجا لازم است فوراً این این مطلب را بگویم که بریکس با جی20 یا جی7 یا هر انجمن بین‌المللی دیگری درمقابله نیست. بریکس با جی20 رقابت نمی‌کند. درست‌تر است که بگوییم بریکس به همه کشورهای عضوش اجازه می‌دهد تا برنامه مشترک خود را در جی20 به طور مؤثرتری ترویج کنند، پلتفرمی است که کشورهای غربی و غیر غربی روی آن گرد هم می‌آیند.

وضعیت ژئوپلیتیک منجر به افزایش شدید اهمیت خاورمیانه و خاورنزدیک شده است. چشم انداز اقتصادی این منطقه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ کدام کشورهای منطقه را می‌توانید به عنوان مهم ترین کشورهای منطقه معرفی کنید؟

چشم انداز اقتصادی برای منطقه خاورمیانه بسیار امیدوارکننده به نظر می رسد. جمعیت خاورمیانه و شمال آفریقا با سرعتی بسیار سریع در حال افزایش است. در حال حاضر، جمعیت این منطقه تقریباً 480 میلیون نفر است، طبق پیش‌بینی ها، تا سال 2030 این رقم به حدود 580 میلیون نفر خواهد رسید و در سال 2050 از 700 میلیون نفر فراتر خواهد رفت.

در مورد مهم ترین کشورهای منطقه، اول از همه، باید به عربستان سعودی، بزرگ‌ترین اقتصاد خاورمیانه اشاره کرد که همچنین یکی از بزرگ‌ترین بازیگران در بازار نفت و فرآورده های نفتی است. امارات بزرگ‌ترین مرکز مالی نه تنها در خاورمیانه، بلکه در مقیاس جهانی است.

ایران رهبر جهان تشیع و کشوری است که در زیر یوغ تحریم های بین‌المللی توانسته است اقتصاد خود را متنوع و تولیدات صنعتی را توسعه دهد. مصر بزرگ‌ترین کشور منطقه از نظر جمعیت و مهم‌ترین قطب حمل و نقل است. قابل ذکر است که تمامی کشورهای فوق به زودی به بریکس خواهند پیوست.

سطح آموزش عالی روسیه را در مقایسه با جهان چگونه ارزیابی می‌کنید؟ چقدر برای دانشجویان بین‌المللی امیدوارکننده است؟

روسیه یکی از کشورهای پیشرو از نظر تعداد دانشجویان خارجی است و تعداد سهمیه های بورسیه برای متقاضیان خارجی هر سال در حال افزایش است. اگر در سال 2022 میلادی 22هزار سهمیه بورسیه اختصاص داده شده بود، در سال 2023 این رقم به 30 هزار سهم بورسیه رسید.

کشورهای بریکس قبلاً به موفقیت های چشمگیری در همکاری در زمینه آموزش و علمی دست یافته اند که می‌شود به تبادل دانش‌آموزان و دانشمندان، ایجاد برنامه های آموزشی مشترک و پروژه های علمی و غیره اشاره کرد. پانزدهمین اجلاس سران بریکس در آفریقای جنوبی، بدون اغراق، در تاریخ ثبت شد. طی رویدادی تاریخی مهمترین نتیجه این اجلاس دعوت از شش کشور جدید (امارات متحده عربی، عربستان سعودی، ارجنتین، مصر، ایران، اتیوپی) بود که منطقه نفوذ بریکس در مناطق جدیدی را برای این بلوک خاورمیانه و شمال آفریقا پوشش می دهد. چشم‌انداز همکاری در زمینه آموزشی و علمی در چارچوب بریکس بسیار زیاد است. توسعه آموزش دیجیتال، ایجاد مراکز تحقیقاتی مشترک و ارتقای نوآوری ممکن است به زمینه های کلیدی برای توسعه همکاری در آینده تبدیل شود.

خبرنگار در سوال آخر از وضعیت کنونی روابط فدراسیون روسیه و کشورهای خاورمیانه پرسید و از کارشناس خواست که کشورها مهم که شرکای فدراسیون روسیه هستند را نام ببرد.

در سال‌های اخیر، روسیه به صورت کلی روابط سیاسی و اقتصادی خود را با کشورهای خاورمیانه افزایش داده است. در سال 2021، کل مبادلات تجاری بین روسیه و کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی به 113 میلیارد دالر رسید و افزایش 43 درصدی نسبت به سال 2017 داشت و در سال 2022، این رقم 30 درصد دیگر افزایش یافت. حجم مبادلات تجاری روسیه با کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در کل طی پنج سال بیش از 80 درصد رشد داشته است و با در نظر گرفتن چرخش عمومی کشورمان به شرق، همه این ارقام فقط رشد خواهند داشت.

علاوه بر این، نباید فراموش کنیم که در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا ، روسیه در حال مذاکره برای ایجاد مناطق آزاد تجاری با مصر و امارات است و همچنین قبلاً یک توافق موقت منتهی به ایجاد تجارت آزاد با ایران شده است.

فعال ترین روابط روسیه در حال توسعه با ایران، سوریه و مصر است. شایان ذکر است که ایران و مصر مشتریان روس اتم هستند و ساخت و نگهداری نیروگاه های هسته‌ای خودکار مستلزم یک شراکت راهبردی بلند مدت است.