به گزارش اسپوتنیک، طی سالهای اخیر ساخت بندهای آب توسط افغانستان بر شماری از رودخانهها، از جمله هلمند باعث نگرانی و نارضایتی کشورهای همسایه، به ویژه ایران شده است.
تنش بر سر آب امسال میان ایران و طالبان تا مرز هشدار به یکدیگر رسید.
ایران افغانستان را به نقض معاعدهی سال 1351 در مورد تقسیم آب رودخانه هلمند متهم می کند و می گوید که بندهای آب افغانستان از جمله بندهای در هلمند مانع از ورود آب به ایران می شود.
طالبان اما میگویند که بهدلیل خشکسالی، آب رودخانه هلمند به اندازهای نیست که به ایران برسد. تهران تأکید داشت که برای راستآزمایی ادعای طالبان باید هیأتاش از بندهای آب افغانستان بازدید کند.
پس از بازدید هیأت ایرانی از بند کجکی، ظاهرا تنش میان ایران و طالبان کاهش یافت، با آن که نتیجه این بازدید علنی نشده است. در حال حاضر، مقامات ایرانی همچنان به حقآبهی کشور توجه ویژه دارند.
حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجهی ایران بهتازگی در دیدار با عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی نخستوزیر طالبان در تهران گفته است که حساسیت موضوع آب و تأثیر مستقیمی که بر محیط زیست، زندگی و معیشت مردم دارد، ایجاب میکند که تأمین حقآبهی ایران بهطور ویژه مورد توجه حکومت طالبان قرار گیرد.
در حین حال فاروق اعظم، مشاور وزارت انرژی و آب طالبان در کنفرانسی درباره توسعه اقتصادی افغانستان بیان کرده است که اگر آب افغانستان مدیریت شود، همسایههای کشور محتاج آب میشوند.
اعظم با تأکید بر مدیریت آبها گفته است که افغانستان "به اندازهای آب دارد که اگر مدیریت شود کشورهای همسایه محتاج ما میشوند".
وی همچنان خواستار آن شد که به بخش خصوصی اجازه داده شود در مدیریت آب مشارکت کند.
در این مورد آقا اکمل بقا کارشناس مسائل سیاسی در مصاحبه با خبرگزاری اسپوتنیک گفت: "افغانستان پنج حوزهی آبریز عمده دارد که مقدار مجموعی آب سطحی این حوزهها سالانه به حدود 57 میلیارد متر مکعب میرسد. موقعیت افغانستان به عنوان کشور بالادست، این کشور را به منبع جریان آب به کشورهای همسایه بدل کرده است."
"افغانستان در قلب بزرگترین منابع تجدید پذیرآب در منطقه قرار دارد و مردم افغانستان در یکی از غنیترین کشورها با منابع آب شیرین زندگی میکنند."
آقا بقا افزود: "افغانستان با داشتن جایگاه کشور بالادست آب، در وضعیت به مراتب بهتر از کشورهای منطقه قرار دارد. تجربهی کشورهای دیگر نشان داده است که با استفاده و مدیریت مؤثر منابع آب می توان آن را به یکی از عوامل مهم برای توسعه کشور بدل کرد."
"در کنار تأمین مصرف داخلی آب، افغانستان میتواند در ازای آبی که به کشورهای همسایه سرازیر میشود، امتیازات مشخصی مانند حق دسترسی و استفاده از بندرهای تجارتی و اشتراکات دیگر سودمند به انکشاف استراتژیک اقتصاد ملی را نصیب شود."
وی خاطرنشان کرد: "باتاسف، حاکمیت دفاکتو طالبان نتنها این فرصت ها را از افغانستان گرفته بلکه خطر ایجاد بحران های دیگر نیز محسوس است."
"عدم مشروعیت طالبان، عدم تخصص این گروه و تعهد شان برای مردم و افغانستان دال براینست که هرنوع مدیریت آب ها سبب بحران و جدال جدید با همسایه ها خواهد شد، چون درب قوانین بین المللی به روی طالبان بسته است."