به گزارش اسپوتنیک به نقل از ایسنا، دکتر علی بیت‌اللهی رییس بخش زلزله مرکز پژوهش های راه، مسکن و شهرسازی ایران، با اشاره به زلزله‌های غرب افغانستان گفت: بر اساس پردازش تصاویر راداری ماهواره سنتینل-۱ در بازه زمانی قبل و بعد از زلزله‌های افغانستان، جابه‌جایی پایین گذر، حدود ۷۰ سانتی متر برآورد شده است.
وی اظهار کرد: اساس پردازش‌های بعدی و رخداد زلزله‌های بزرگ دیگر، میزان جابه‌جایی برآورد شده زلزله غرب افغانستان افزایش داشته است.
بیت‌اللهی یادآور شد: نکته مهم با توجه به سازوکار راندگی زلزله‌های بزرگ، علامت جابه‌جایی محاسبه شده در پردازش دورسنجی منفی است. تفسیر تکتونیکی این روند مبین این نکته است که بخش جنوبی گسل هریرود غربی به سمت شمالی رانده و به زیر فرادیواره می‌رود، این در حالی است که فرادیواره بالا آمدگی چندانی نشان نمی‌دهد. به عبارت دیگر مکانیسم فشارشی از جنوب موجب فرورفتن بخش جنوبی گسل هرات(هریرود غربی) به زیر بخش شمالی شده است.
رئیس بخش زلزله مرکز پژوهش های راه، مسکن و شهرسازی ایران با بیان اینکه میزان جابه جایی حدود ۱۰۰ سانتی‌متر برآورد شده است، خاطر نشان کرد: ابعاد زون جابه‌جا شده دارای طول ۳۰ کیلومتر و عرض حدودی ۱۴ کیلومتر است. این زون با توزیع زمینلرزه‌ها و پسلرزه‌ها نیز سازگاری خوبی نشان می‌دهد.
وی با اشاره به رخدادهای فوج لرزه‌ای در هرات افغانستان، گفت: زلزله افغانستان در شهر مشهد که در ۲۵۰ کیلومتری هرات قرار دارد،نیز احساس شد و این زمینلرزه‌ها یکی از رخدادهای منحصر به فرد زلزله در دنیا به شمار می‌روند. این فوج‌لرزه‌ها از این لحاظ منحصر به فرد هستند که در این رخداد ظرف مدت زمان یک هفته حدود ۵ زلزله با بزرگای بیشتر از ۶ در وسعتی به طول حدود ۸۰ کیلومتر و به پهنای ۲۰ کیلومتر رخ داده است.
بیت اللهی در پاسخ به این پرسش که با توجه به ادامه‌دار بودن فوج لرزه‌ها در زلزله ازگله، آیا چنین وضعیتی در آن منطقه حاکم نبوده است، توضیح داد: هرگز در ازگله به این صورت که زلزله متناوب ۷ روزه با بزرگای ۵ تا ۶ رخ دهد، نداشتیم.
عضو هیات علمی مرکز پژوهش های راه، مسکن و شهرسازی ایران شمار پسلرزههای ثبت شده زلزله ازگله استان کرمانشاه را ۲ هزار زمینلرزه عنوان کرد و یادآور شد: بزرگای زلزله ازگله ۷.۳ بوده، ولی به این صورت که در مدت یک هفته زلزله‌های بزرگ را تجربه کند، هرگز در آنجا حاکم نبوده است.
رئیس مرکز پژوهش های راه، مسکن و شهرسازی ایران تاکید کرد: در رومرکز زلزله هرات در مدت یک هفته ۵ زمینلرزه بالای ۶، حدود ۶ زلزله بالای ۵.۵ به ثبت رسید، ضمن آنکه هر کدام از این زمینلرزه‌ها در ایران نیز آثار تخریبی داشته است.
بیت‌اللهی با بیان اینکه در کنار این زمینلرزه‌های بزرگ، زلزله‌هایی با بزرگای ۴.۵ و ۵ رخ داده است، گفت: در کنار این شرایط کیفیت ساخت و ساز نیز به شدت نازل است، ولی سمت و سوی گسترش پسلرزههای هرات به سمت ایران نیست و بررسی توزیع پسلرزه‌ها مجاورت این زلزله‌ها به سمت ایران را نشان نمی‌دهند.
پراکندگی زلزله‌های رخ داده در غرب افغانستان
وی با اشاره به نقشه فوق در خصوص جانمایی زلزله‌های گزارش شده بین‌المللی گفت: به ترتیب سمبل‌های آبی، زرد و قرمز، حکایت از رخداد زلزله‌های بالای ۵ و ۶ و پایین‌تر است که در محدوده‌ای به طول ۸۰ و به عرض ۲۰ کیلومتر به ثبت رسیده و مسلما تخریب گسترده‌ای بار آورده است. براساس گزارش ارگان‌های تابعه سازمان ملل، حدود ۱۲ هزار نفر بی خانمان شده‌اند. این آمار به عبارتی خسارت حدود ۳ هزار واحد مسکونی را می‌تواند نشان دهد. در دمای پایین و به ویژه شب هنگام، شرایط برای مردم زلزله زده غرب افغانستان سخت خواهد بود.
یادآوری می کنیم، که زمینلرزه‌های هرات با رخداد زلزله ۶.۳ در ساعت ۱۱:۱۱ صبح به وقت محلی در روز شنبه ۱۵ میزان شروع شدند و در جریان ۷ روز، ۲۶ زمینلرزه با بزرگای بیش از ۴ بوده که از این میان، شماری از آنها رخدادهای لرزه‌ای با بزرگای بیش از ۵ و سه رخداد از آنها با بزرگای بیش از ۶ بوده است. دو زلزله پی در پی با بزرگای ۶.۳ در روز اول و زلزله سوم در روز چهارشنبه ۱۹ میزان با بزرگای ۶.۳ موجب خرابی‌های گسترده در حدود ۳۰ کیلومتری شمال‌غرب هرات و در حدود ۲۰ کیلومتری شمال "زنده‌جان" افغانستان شد.
از نظر زمین‌ساخت ورقی، افغانستان پایدارترین بخش دماغه‌ای از پوسته زمین را تشکیل می‌دهد که از صفحه اوراسیا به سوی جنوب قابل مشاهده است. بخش بزرگی از شمال افغانستان را فلاتی شکل داده که از مرکز افغانستان با گسل هرات (هریرود) و در شرق و جنوب شرقی با گسل "چمن" از ساختارهای هندوکش غربی و شمال غربی بدخشان جدا شده است. این فلات را شماری گسل به بلوک‌هایی تقسیم می‌کنند.
گسل چمن با میزان لغزش ۱۰ میلی‌متر در سال، گسل مرکزی بدخشان با میزان لغزش ۱۲ میلی‌متر در سال، گسل دروازه با میزان لغزش ۷ میلی‌متر در سال و گسل هریرود با میزان لغزش ۳ میلی‌متر در سال، قابل توجه هستند.
گسل هریرود به طول حدود ۷۳۰ کیلومتر و جابه‌جایی فشاری و راستالغز راستگرد از تقاطع خود با گسل چمن در شمال کابل به سمت غرب تا مرز ایران امتداد دارد. این گسل تغییرات مشخص زمین ریختی روی زمین به صورت ایجاد پستی و بلندی و همچنین جابجایی آبراهه‌ها ایجاد کرده است. این گسل به طور جانبی کانال‌های آبراهه‌ها را حدود ۵ کیلومتری از زمان پلیوسن پیسن (حدود ۲ میلیون سال پیش) تا کنون تغییر مکان داده و مسبب لغزش طولانی‌مدت به میزان حدود ۲ تا ۳ میلی‌متر در سال بوده است.