حیاتی بودن مذاکرات فرمت مسکو برای ثبات افغانستان در چییست؟

به گزارش اسپوتنیک، نشست مشورتی "فرمت مسکو" به رهبری روسیه با هدف تثبیت وضعیت سیاسی، امنیتی و بشردوستانه در افغانستان، روز جمعه در شهر کازان روسیه برگزار شد.

یک کارشناس هندی به اسپوتنیک هند گفت که مذاکرات "فرمت مسکو" یک پلت فرم گفتگوی مهم برای تحت فشار قرار دادن طالبان* برای انجام تعهدات بین المللی خود از جمله تشکیل یک دولت فراگیر، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و حمایت از حقوق زنان و اقلیت ها است.

قمر آغا، تحلیلگر امور استراتژیک، بر این نکته تأکید می کند که روسیه علیرغم تلاش های تحت رهبری ایالات متحده برای کاهش نقش مسکو در منطقه، همچنان به عنوان یک "بازیگر تاثیرگذار" در افغانستان و منطقه باقی خواهد ماند.

آغا تصریح کرد: برخلاف آنچه که امریکا و متحدان غربی آن می‌خواهند باور کنند، نفوذ روسیه در همسایگی و سایر کشورهای در حال توسعه کاهش نیافته است، حتی ممکن است به ویژه در آفریقا افزایش یابد.

این تحلیلگر جیوپلیتیک خاطرنشان کرد: اکثر کشورهای آسیای مرکزی و همچنین هند، چین، ایران، پاکستان که همگی در نشست های مشورتی فرمت مسکو حضور دارند، روسیه را به عنوان بازیگر مهمی برای دستیابی به اهداف می دانند.

آغا همچنین بر این نکته تاکید کرد که روسیه در مورد سرایت تروریسم از افغانستان و آسیای مرکزی به حیاط خلوت خود "نگرانی های دیرینه" داشته است.

وی خاطرنشان کرد که مسکو همچنان نگران فعالیت های داعش در افغانستان است.

روسیه همچنین دارای جمعیت مسلمان زیادی است و در گذشته با نگرانی های تروریسم در برخی از جمهوری های اسلامی خود مواجه بوده است. این دلایل موجهی برای ادامه حضور در افغانستان دارد.

در واقع، امیرخان متقی وزیر امور خارجه طالبان در جریان سفر جاری خود به روسیه در این هفته با مفتی اعظم روسیه راویل عین الدین ملاقات کرد.

بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه طالبان، متقی در این دیدار، تاتارستان را "رابط بین روسیه و جهان اسلام" توصیف کرد.

وزیر طالبان ابراز امیدواری کرد که مفتی اعظم روسیه در تقویت روابط بین مسکو و کابل نقش داشته باشد.

میکانیزم گفتگوی فرمت مسکو در مورد افغانستان در سال 2017 با هدف اصلی تسهیل حل و فصل سیاسی بین الافغانی برای تثبیت وضعیت در این کشور راه اندازی شد.

سازوکار منطقه ای به رهبری روسیه از زمان تسلط طالبان در اگست 2021 اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

در حالی که کشورهای دخیل در این پلتفرم هنوز به رسمیت شناختن کامل طالبان را نپذیرفته اند، آنها به دنبال تعامل با حاکمان جدید در کابل در زمینه مسائل امنیتی، بشردوستانه و اخیراً اقتصادی بوده اند.

چهارمین نشست تحت فرمت مسکو در نوامبر گذشته با حضور مقامات ارشد روسیه، چین، پاکستان، ایران، هند، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان بر اساس قرائت روسی برگزار شد.

همچنین مقامات قطر، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و ترکیه نیز حضور داشتند.

در بیانیه ای پس از این نشست آمده است: "آنها بر اهمیت ایجاد یک دولت واقعاً فراگیر در افغانستان تأکید کردند که منعکس کننده منافع گروه های قومی-سیاسی کلیدی و نیاز به حذف تهدیدات تروریستی، مواد مخدر و سایر تهدیدات ناشی از آن کشور باشد".

علاوه بر این، شرکت کنندگان از هماهنگی بیشتر بین کشورهای منطقه در تثبیت وضعیت افغانستان حمایت کردند.

این نمایندگان همچنین از ایالات متحده خواستند که دارایی های مسدود شده افغانستان را آزاد کند، و همچنین از متحدان غربی خواستند که کابل را به خاطر خسارات اقتصادی و انسانی متحمل شده در طول جنگ علیه تروریسم "جبران" کنند. طالبان در نشست سال گذشته حضور نداشتند.

کمودور (بازنشسته) سشادری واسان، کهنه سرباز نیروی دریایی هند و مدیر مرکز مطالعات چین مستقر در چنای، تأکید کرد که مسکو، همراه با ایالات متحده، همچنان یک بازیگر قوی در سناریوی افغانستان باقی خواهد ماند.

تعامل مسکو با افغانستان جدید نیست. این کشور همیشه افغانستان را برای منافع امنیت ملی خود حیاتی دانسته و حتی از یک دولت سابق افغانستان در پیش از جنگ شوروی و افغانستان حمایت کرده است.

واسان در ادامه از کاهش نفوذ هند در افغانستان ابراز نگرانی کرد.

واسان، با اشاره به حضور کمرنگ دیپلماتیک هند در کابل پس از تسلط طالبان، گفت: "به نظر می رسد هند نقش خود در افغانستان را از دست داده است.

او پیشنهادات هند را با رژیم طالبان با رژیم چین مقایسه کرد که اخیراً سفیر خود را در کابل فرستاده است. پکن همچنین به دنبال گسترش کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) است که یک ابتکار شاخص از ابتکار یک کمربند و جاده (BRI) به افغانستان، در بحبوحه روابط اقتصادی و سیاسی رو به رشد بین دو کشور بشمار می رود.

واسان پیشنهاد کرد که همکاری با روسیه می تواند به هند در بازپس گیری برخی از زمینه های سیاسی از دست رفته در افغانستان کمک کند.

وی افزود: "اما تاکنون هیچ نتیجه مشخصی برای هند ندیده‌ایم."

دهلی نو گفته است که افغانستان را "به قلب ما نزدیک نگاه میدارند" و دولت هند به کمک های بشردوستانه مستمر به مردم افغانستان کمک می کند.

هند به طور مداوم صدای خود را در حمایت از مردم افغانستان بلند خواهد کرد. پیگیری صلح و ثبات در افغانستان یک ضرورت فوری و مشترک است که فداکاری جمعی ما را می طلبد.