گروه طالبان به آن اندازه بی درایت نیستند که با ایران مستقیم درگیر شود

به گزارش اسپوتنیک، چند روز پیش تهران تایمز در گزارشی نوشت، که در نشست بین گروه طالبان و امریکایی‌ها در دوحه، ایالات متحده پیشنهاد غیرمعمولی به گروه طالبان داده است: در برابر بی ثبات کردن وضعیت امنیتی ایران، ایالات متحده آماده است ۷ میلیارد دالر از دارایی‌های افغانستان را که در بانک‌های امریکایی بسته شده آزاد کند. گروه طالبان هنوز با این پیشنهاد موافقت نکرده‌اند.
در این باره پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل افغانستان دیدگاهش با ما شریک و به پاسخ های ما پاسخ داد.

یکسری تهدیداتی وجود دارد، نه تنها بر پایه مذاکراتی که پسین ها در دوحه انجام شد، بلکه بر اساس توافقی که بین امریکا و طالبان شد و آنها به قدرت در افغانستان بازگشتند. ظاهرا در آن معاهده که دو طرفه امضا شده و محرمانه باقی مانده و چیز زیادی از آن انتشار پیدا نکرده است، گروه‌های رادیکال اسلامی مانند داعش خراسان که در حال حاضر در افغانستان فعال شده است، مدعی خلافت خراسان بوده و محدوده جغرافیایی که برای خود تعریف کرده است از مسلمانان چچن شروع شده، منطقه قفقاز روسیه، تا آسیای مرکزی، تا ایالت سین کیانگ چین، تا منطقه سبزوار ایران شامل خراسان و سیستان و بلوچستان، پاکستان و مسلمانان هند و بنگلادش تا مالزیا و اندونزیا، محدوده‌ای ست که آنها در نظر گرفته‌اند. حقیقت اینست که در معاهده دوحه این تردید وجود دارد که ممکن است توافقی میان طالبان و امریکایی‌ها صورت گرفته باشد تا در سه کشوری که با امریکا مشکل دارند، روسیه، ایران و چین، گروه‌های وابسته به داعش مانند نهضت ترکستان شرقی که برای استقلال سین کیانگ مبارزه می‌کند، حزب التحریر ازبیکستان، نهضت اسلامی ازبیکستان، نهضت آزادی بخش چچن و نهضت اسلامی تاجیکستان، گروه الفرقان و گروه جیش العدل در ایران، داعش فعال شود و نه طالبان. واقعیت اینست که طالبان نمی‌خواهد با ایران درگیر شود، طالبان می‌خواهد امارت اسلامی خود را در محدوده جغرافیایی افغانستان به وجود بیاورد، البته تحریک طالبان پاکستان هم هست، اما بیشتر از این ادعایی ندارند.

اگر توافقی هم شده باشد، این توافق برمیگردد به توافق دوحه که این سه کشور رقیب امریکا، چین-ایران و روسیه، را در مرزهای خود دچار مشکل امنیتی کنند.

درست است که این افراد افغانستانی بودند اما عضو داعش بودند، یعنی طالبان در این قضیه دست نداشته است. مشکل طالبان و ایران مسئله آب هیرمند و حق آبه سیستان است. طالبان تاکنون حاضر نشده است که قرارداد سال ۱۳۵۱را عملیاتی کند، بنابراین یک اختلاف بین ایران و طالبان همین موضوع است، اختلاف بعدی مسئله مرزی و ترددهای غیرقانونی است، مرز ایران و افغانستان از دره ذوالفقار که نقطه صفر مرزی ایران، ترکمنستان و افغانستان است تا ملک سیاه کوه که نقطه مرزی ایران، پاکستان و افغانستان است، دشت میباشد و نمی‌توان آن را کنترل کرد، به همین دلیل تردد غیرقانونی زیاد است و گفته می‌شود بین ۵ تا ۵.۵ میلیون و گاها گفته می‌شود تا ۸ میلیون افغانستانی در ایران هستند و کار می‌کنند. اختلاف دیگر هم مسئله مواد مخدر است، ایران محل ترانزیت مواد مخدر به سوی ترکیه و اروپاست. گفته می‌شود در این مدت ایران نیروهای خود را متمرکز کرده، هزینه مالی میدهد و حتی با قاچاقچی‌ها درگیر می‌شود و نیروهای نظامی این کشور کشته می‌شوند. موضوع بعدی اینست که مرز در سیستان برای طالبان روشن نیست و طالبان قرارداد سال ۱۸۷۲ (۱۲۵۱ خورشیدی) که توسط جنرال گلدسمید انگلیسی حکمیت شده را متوجه نیست. در حال حاضر ایرانی‌ها یک دیوار مرزی بنا گذاشتند و طالبان خواستار برچیده شدن آن است.

اما با تمام این اوصاف من فکر نمی کنم که طالبان زیر بار توافق با امریکایی‌ها برای ناامن کردن ایران بروند. طالبان یک استقلال عملی از خود دارند، آنها الان در مقابل پاکستانی‌ها که بیشترین کمک را به آنها کرده‌اند، ایستاده‌اند. من فکر نمی‌کنم که این حرف درست باشد و این پول برای خود افغانستان است و توسط امریکا توقیف شده است و روزی باید امریکایی‌ها آن را پس بدهند.

هم از نظر نظامی قدرت ایران قابل قیاس با طالبان نیست و هم اهرم‌های دیگری دارد. بعنوان مثال اگر ایران همین ۵.۵ میلیون نفری که در این کشور هستند را اخراج کند، همین برای طالبان مشکل ایجاد می‌کند، به اضافه اینکه بیشتر صادرات و واردات طالبان از چابهار هست و ایران می‌تواند آن را قطع کند. علاوه بر این برق افغانستان در برخی شهرها مانند هرات و نیمروز توسط ایران تامین می‌شود. این اهرم‌هایی هست که ایران می‌تواند علیه طالبان استفاده کند و من فکر نمی‌کنم که طالبان انقدر از خود عدم درایت نشان بدهند که با ایران درگیر شوند، حتی با پاکستان هم درگیر نمی‌شود. به نظر می‌رسد که اگر اتفاقی بیافتد، بیشتر جنگ نیابتی خواهد بود، به این صورت که طالبان از نیروهای ضد سیستمی ایران پشتیبانی کند و بالعکس.