به گزارش اسپوتنیک، به نقل از مرکز خبرنگاران افغانستان، امروز سوم می مطابق با 13 ثور 1402 شمسی، مرکز خبرنگاران افغانستان به این مناسبت گزارش خود را در مورد وضعیت آزادی رسانه‌ها در کشور در یک سال اخیر منتشر کرد. بر پایه این گزارش در جریان ۱۲ ماه گذشته(ماه می سال ۲۰۲۲ تا می ۲۰۲۳)، دست کم ۲۱۳ مورد رویداد خشونت و تهدید و بازداشت خبرنگاران در کشور به ثبت رسیده است که در مقایسه با حدود ۱۳۰ رویداد ثبت شده در جریان دوره یک‌ساله قبل از آن، ( می ۲۰۲۱- می ۲۰۲۲)، حدود ۶۴ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
رویدادهای ثبت شده در ۱۲ ماه اخیر(منتهی به ماه می ۲۰۲۲/ثور ۱۴۰۲)، شامل جان باختن یک خبرنگار(حسین نادری، خبرنگار خبرگزاری صدای افغان(آوا)، و زخم برداشتن حداقل ۲۱ خبرنگار، ۶ مورد خشونت فیزیکی، ۱۱۵ مورد تهدید، ۷۰ مورد بازداشت خبرنگاران می‌شود که از آن جمله حداقل دو خبرنگار( مرتضی بهبودی و خیرالله پرهر) همچنان در زندان هستند. بجز حمله منتسب به گروه داعش در مزار شریف که باعث جان باختن نادری و زخم برداشتن دست کم ۱۹ خبرنگار دیگر شد، اکثریت رویدادهای دیگر(تهدید و بازداشت) از سوی اداره‌های "امارت اسلامی" و یا افراد منسوب به آن صورت گرفته است. آمار ثبت شده در مرکز خبرنگاران افغانستان در دوره یک ساله قبل از آن( می ۲۰۲۱- می ۲۰۲۲)، شامل جان باختن دست کم چهار خبرنگار و کارمند رسانه و حدود ۹۰ مورد بازداشت و انواع تهدید می‌شود.
پس از سقوط دولت جمهوری اسلامی در ۲۴ اسد سال ۱۴۰۰، حدود نیمی از ۶۰۰ رسانه فعال در کشور به دلیل محدودیت‌های کاری اعمال شده از سوی "اداره طالبان" و مشکلات اقتصادی از فعالیت بازماندند و با وجود این که بعد از آن به ویژه در یک سال اخیر چند رسانه دوباره آغاز به کار کرده و یا تاسیس شده است، اما شواهد و وضعیت حاکی از یک روند معکوس و منفی است.
در یک سال اخیر در کنار تشدید محدودیت بر دسترسی به اطلاعات و وضع محدودیت‌های تازه بر محتوای نشراتی، نظارت قبل و بعد از نشر بر رسانه‌ها و فعالیت خبرنگاران در شبکه‌های اجتماعی رو به افزایش بوده است که به محدود شدن محتوای کاری رسانه‌ها و کاهش بی‌سابقه گردش اطلاعات منجر شده و زمینه ساز خودسانسوری شدید را فراهم ساخته است. در عین حال، ادامه روند خروج خبرنگاران و کارمندان حرفه‌ای رسانه‌ها از کشور به نگرانی بیشتر از کوچک‌تر شدن جامعه رسانه‌ای و آینده آزادی رسانه‌ها در افغانستان دامن زده است.
اما با وصف این، برخی موارد مثبت نیز در ۱۲ ماه اخیر به ثبت رسیده است. کاهش شمار قربانیان جامعه رسانه‌ای از چهار تن در دوره قبل ( می ۲۰۲۱- می ۲۰۲۲) به یک تن در ۱۲ ماه اخیر(می ۲۰۲۲- می ۲۰۲۳)، یک تحول مثبت به شمار می‌رود. مرکز خبرنگاران افغانستان در عین حال از تلاش وزارت اطلاعات و فرهنگ برای بهبود ارتباط با خبرنگاران و معرفی طرح قطع مداخله سایر نهادها و یا افراد در امور رسانه‌ها و پیشبرد شکایات از خبرنگاران و رسانه ها از طریق کمیسیون بررسی شکایات و تخلفات رسانه‌ای، استقبال می کند و خواستارعملی شدن این طرح بر مبنای قانون رسانه‌های همگانی کشور می باشد.
مرکز خبرنگاران افغانستان از حق فعالیت رسانه‌های آزاد و دسترسی به اطلاعات به عنوان بخشی از حقوق بنیادی مردم حمایت می‌کند و اعمال محدودیت در این زمینه را نه تنها نتیجه بخش نمی‌داند، بلکه نگران تبعات بسیار منفی آن بر جامعه می‌باشد و خواستار رعایت این حقوق بر مبنای قانون رسانه‌های همگانی و قانون دسترسی به اطلاعات می‌باشد.