بستن ارز رمزی از سوی طالبان/ درک نادرست، بازدارنده ای اسلامی یا جلوگیری از پولشویی؟

سید شاه سادات، رئیس اداره تحقیقات جنایی پولیس گروه طالبان در هرات به بلومبرگ گفته بود، که به نیروهای امنیتی دستور داده شده است، که کار همه ساختارهایی را که در چنین معاملات کار می کنند را بند کنیم. در نتیجه، 13 معامله گر ارزهای رمزی/ دیجیتال چند روز پیش دستگیر شدند (بیشتر آنها با قرار وثیقه آزاد شدند)، نزدیک به 20 شرکت تعطیل شدند.

کارشناسان اقتصادی به خبرنگار اسپوتنیک درباره این که در روبرو شدن با تحریم ها و بسته شدن دارایی ها، امیدی به ارز رمزی/ دیجیتال از نظر انجام تراکنش وجود داشت و اما طالبان دستور بستن آن را داده است؛ در این صورت آیا طالبان بر گلوی خودشان پا می گذارند؟ چنین پاسخ داده اند:

محمد حکیم لطیفی مدیر تنظیم سفرهای روابط بین الملل اتاق تجارت و سرمایه گذاری افغانستان می گوید، که این موضوع از دید طالبان بیشتر جنبه دینی دارد.

او گفت: "این موضوع زیادتر جنبه دینی دارد نسبت به این که بگویم که گویا طالبان به ریشه خود تیشه میزنند. چون از نگاه دین اسلام کار و بار سودی حرام است و حتی بانک های خصوصی در افغانستان نیز ایجاد حساب های جدید که باعث قرضه ها شود را نیز متوقف نموده اند".

او انگیزه دوم بسته شدن ارزهای دیجیتالی را غیرمعیاری بودن سیستم ارزهای دیجیتالی در افغانستان می گوید: "غیر معیاری بودن سیستم ارزهای دیجیتالی در افغانستان نیز باعث بسته شدن شرکت های که در این بخش کاروبار دارند شده است، چند سال پیش شرکت بنام ویژن ایجاد شد، که مردم را فریب داد و پول های هنگفتی را به تاراج بردند و سپس در آغاز دوره امارت اسلامی سیستم به نام shopee به وجود آمد که شماری زیاد جوانان با قرض و وام در این اپلیکشین از طریق خرید ارزهای دیجیتالی سرمایه گذاری کردند ولی این سیستم نیز کلاه بر سر مردم گذاشت و پول های شان را دزدیدند".

از دید لطیفی سرمایه گذاری روی ارزهای دیجیتالی باعث فرار سرمایه از افغانستان می شود: "افزون بر سرمایه گذاری روی ارزهای دیجتالی/رمزی و خرید سهام بصورت آنلاین نیز باعث فرارسرمایه از افغانستان خواهد شد نه سهولتی در قسمت تراکنش تجارت افغانستان. چون شرکت ها و پروژه های افغانستانی شامل لیست آنلاین سرمایه گذاری نمی شوند و مردم کورکورانه با سرمایه گذاری روی سهام شرکت های خارجی هیچ نوع سودی به دست خواهند آورد".

یکتن از استادان دانشگاه افغانستان از هرات دیدگاه خود را درباره بستن معاملات با ارز رمزی/دیجیتالی از سوی طالبان را چنین بیان می کند: "در جهان امروزی بکارگیری از ارز دیجیتال یک نیاز و ضرورت انکار ناپذیر است. اینکه در افغانستان چرا استفاده و معامله ارز دیجیتال ممنوع اعلام شده ریشه در کلاه برداری و نبود سیستم کنترل دارد. به نظرم ترس امارت اسلامی از استفاده ارز دیجیتال، بیشتر بعد پول شویی و ضیاع دارایی های افرادی می دانند که دانش استفاده از ارز دیجیتال را ندارند".

او هم موضوع شرعی را دلیل دیگری بستن ارزهای دیجیتالی از سوی طالبان در افغانستان می داند: "نکته عمده دیگری از نظر بنده ممکن موضوعات شرعی باشد که امارت اسلامی استفاده از ارز دیجیتال را جایز نمی دانند، اما از منظر معاملات بین المللی استفاده از ارز دیجیتال روند تجارت جهانی را تسهیل میبخشد به شرطی که نقل و انتقالات پولی بر مبنای سیستم بانکی و کنترل شده صورت گیرد".

سرمایه گذاری روی ارز دیجیتال کار آسان نیست، اما فرصت های که ایجاد میکند بر تهدیداتش فزونی میکند.

یکتن از کارشناسان اقتصادی از کابل درباره این که حکومت طالبان تبادله و یا فروش ارز دیجیتال را منع کرده است، چند دلیل بر شمرده و درباره این موضوع چنین روشنی انداخت:

1- درک نادرست از بازار ارز

بسیاری از مردم افغانستان بدون اطلاع و آموزش کافی سرمایه گذاری میکند واین باعث میشود که سرمایه خود را به زودی ازدست بدهد.

2 - نبود معلومات کافی در پیوند به آلت کوین ها

آلت کوین ها مجموع از کوین های است که پس از بتکوین معرفی شده است و هرگاه معلومات کافی در پیوند به هر آلت کوین که سرمایه گذاری میکنیم نداشته باشیم رسک بازار زیاد تر میشه چون بعضی از آلت کوین ها گراف های خیالی میسازد، تا بعضی معامله گران به سوی خود جذب کند، که احتمال از داست دادن سرمایه نزدیک به 85 درصد است.

3 - نبود سرمایه اضافی

معمولا بازرگانها سرمایه اضافی خود را برای ارز دیجیتال قرار میدهند، آنها برای دراز مدت انتظار مفاد را دارد و بیشتر احساساتی نمیشوند، ولی در افغانستان مردم از سرمایه اصلی که ضرورت خود و خانواده شان است، کار می گیرند و زیادتر احساساتی میشوند به نظر من هرکه احساسات خود را کنترل نکند زود تر سرمایه خوده از دست میدهد".

او همچنان در ادامه افزود: "دلیل های زیادی است، که باعث بد نامی این بازار شده و طالبان با سؤ برداشت این بازار را که پر از فرصت ها است ممنوع قرار داده است".

یک کارشناس دیگر از شهر مسکو دلیل بستن ارزهای دیجیتالی از سوی گروه طالبان را عدم کنترل آن از سوی این گروه می داند: "بکارگیری ارز دیجیتالی دو بخش دارد، یکی بخش اساسی اش این است، که کشورهای که زیر تحریم قرار دارند می توانند از طریق ارزهای دیجیتالی معامله را بسیار ساده انجام بدهند. بخش دومش این هست، که ارزهای دیجیتالی را دولت ها کنترل کرده نمی توانند و این برای دولت ها بسیار نقص کلان است".

او می گوید، که سرمایه گذاری بر پول های بدون پشتوانه رسک کلان است: "هر پولی که در دنیا است یک قیمت دارد و این پول ها یک پشتوانه ای دارد و این ارزها کاملا پشتیبانه ندارند نظر به همان سیستم کد و رنگ شان است و اگر اقتصاد هر کشور بیشتر وابسته به ارزهای دیجیتلی شود، یک رسک بسیار کلان است".

این کارشناس اقتصادی درباره شیوه ای بکارگیری ارز دیجیتالی در افغانستان گفت: "ارز دیجیتالی در افغانستان زیاد کاربرد ندارد و هدف از بکار گیری ارزهای دیجیتالی از طرف صراف های افغانستان انتقال پول انجام معاملات است و دیگر چیزی نیست. ارزهای دیجیتالی در دراز مدت برای طالبان خوب نیست، اما برای کوتاه مدت برای مردم به خاطر انتقال پول خوب است".

یادآوری می کنیم، که در دسامبر گذشته، گروه طالبان با شرکت‌های چینی درباره امکان معرفی ارزهای دیجیتال گفتگو کردند. این حرکت از سوی کابل به عنوان بخشی از پرکردن شکاف سرمایه تلقی می شود.

گروه تجاری چینی Chinatown که نماینده ای در کابل دارد، گفت: درباره بازار ارز دیجیتال با وزارت تجارت طالبان، از جمله رویکرد آن برای ایجاد یک سیستم مالی جدید در زمانی که بازگرداندن سیستم قدیمی دشوار است، گفتگو کرده است.

در همین حال کارشناسان می گویند، که ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین می توانند به طالبان کمک کنند تا سیستم سوئیفت زیر سلطه دالر را دور بزنند.