منصور احمد خان سفیر تام الاختیار پاکستان مقیم کابل در گفتگوی اختصاصی با اسپوتنیک افغانستان در مورد مرحله تطبیق پروژه خط لوله گاز تاپی، پروژه راه آهن ترانس افغانستان، درباره اینکه چگونه پاکستان موضوع درگیری های مرزی با دولت طالبان را حل می‌کند، نحوه ورود افغان‌ها به پاکستان در دوره حکومت طالبان، درباره اینکه آیا طالبان به تعهدات خود برای جلوگیری از تهدید تروریستی از خاک افغانستان عمل کرده اند، موضوع گروه تروریستی تحریک طالبان پاکستان که از خاک افغانستان علیه پاکستان فعالیت می‌کنند چگونه حل می‌شود و همچنین طالبان در قبال به رسمیت شناختن خط دیورند چه موضعی اتخاذ می‌کنند و اینکه آیا پاکستان حکومت طالبان را به رسمیت می‌شناسد، صحبت کرد.
صادرکنندگان افغانستانی شکایت دارند که به دلیل بسته بودن مرز پاکستان، کالاهای آنها بیکاره و خراب شده است. این اتفاق چرا می افتد؟
قبل از هر چیز می‌خواهم متذکر شوم که افغانستان و پاکستان همسایه و دوست هستند که مرزی طولانی آنها را از هم جدا کرده است. رفت و آمد مردم و کالاها از طریق این مرز به طور منظم انجام می‌شود. گاهی اوقات در ایست های بازرسی ازدحام می شود که ترافیک را در گذرگاه مرزی تورخم و چمن سنگین می سازد. ما در حال کار برای ساده سازی روش ها در مرز هستیم. کامیون ها به طور منظم از افغانستان به پاکستان رفت و برگشت می کنند. در ماه‌های اخیر، افغانستان به دلیل تحریم‌ها با مشکلات اقتصادی و بانکی مواجه بوده است، اما با ایمن وجود، تجارت این کشور با پاکستان احیا شده است. به لطف ساده‌سازی روش‌های گمرکی توسط اسلام‌آباد، طبق آمار در سال گذشته، صادرات افغانستان به این کشور افزایش یافته است. پاکستان مرتباً با نمایندگان طالبان برای حل و فصل مشکلاتی که در مرزها ایجاد می شود - برای مثال در سطح وزارت بازرگانی و مقامات گمرکی، ملاقات می کند. اسلام آباد اطمینان می دهد که مرز در تابستان باز خواهد ماند. تردد کامیون ها با اولویت کالا مجاز است: میوه تازه صادرات مهم افغانستان به پاکستان است و اگر یک کامیون دیر زمان استاد باشد، میوه خراب می شود.
به گفته سفیر پاکستان در کابل، هر دو طرف در حال انجام اقدامات مشخص در این زمینه هستند و تا پایان تابستان سهم آنها در رشد تجارت دوجانبه مشخص خواهد شد، این برای هر دو طرف سودمند است.
وضعیت پروژه خط لوله گاز تاپی که از خاک افغانستان می گذرد، چگونه است؟
یک سری پروژه های مهم انرژی در افغانستان وجود دارد که یکی از آنها تاپی (ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند) است. پاکستان به دلیل نیاز فوری به انرژی به شدت به آن علاقه مند است، اما در گذشته پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده بود. و افزود که مشکلات مرتبط با تهدیدات امنیتی و اختلافات سیاسی هنوز وجود دارد. اما اکنون همه شرکت کنندگان در پروژه علاقه‌ی شدید خود را نشان می دهند و گروه های تماس به طور منظم ملاقات می کنند. من معتقدم که به محض بهبود وضعیت اقتصادی در افغانستان، شاهد پیشرفت در این پروژه خواهیم بود. منظور من تحریم هایی است که بخش بانکداری افغانستان را از سیستم جهانی قطع می کند. همه کشورهای شرکت کننده در این پروژه همچنان به آن متعهد هستند.
در حال حاضر اجرای پروژه راه آهن ترانس افغانستان در چه مرحله ای قرار دارد؟
سکتور راه آهن از نظر پروژه های انکشافی از همه مهمتر است، 40 تا 50 سال پیش در افغانستان در ابتدای راه بود، اما اکنون تلاش می شود تا شبکه راه آهن افغانستان را به آسیای میانه در شمال و به پاکستان در شرق کشور متصل کند. افغانستان، پاکستان و ازبکستان پیش از این توافقنامه ای را برای اجرای این پروژه امضا کرده اند. این کار با احداث خط آهن بین جلال آباد و پیشاور آغاز خواهد شد که سپس به بخش افغانستان-ازبکی حیرتان-ترمز متصل خواهد شد. دومی در حال حاضر در حال بهره برداری است.
تعداد افغان هایی که به پاکستان می آیند چقدر تغییر کرده است؟
رفت و آمد گروهی در امتداد مرز افغانستان و پاکستان یک اتفاق عادی است، زیرا طولانی است و جمعیت در دو طرف آن با هم پیوندهای تاریخی، مذهبی و فرهنگی دارند. قبل از به قدرت رسیدن طالبان، روزانه حدود 3000 نفر ویزای پاکستان را دریافت می کردند. پس از 15 آگست، دولت پاکستان اقدامات ویژه ای را برای کمک به افغان ها یا شهروندان خارجی که می خواهند از افغانستان به پاکستان یا سایر کشورها بروند، اتخاذ کرد - زیرا تقریباً تمام کشورهای جهان در اسلام آباد نمایندگی های دیپلماتیک دارند. به برکت آن، 300000 افغان دیگر توانستند وارد پاکستان شوند. اکنون سفارت پاکستان روزانه برای ۱۵۰۰ افغان ویزا صادر می کند.
او نیز افزود:
ویزا برای هر مبنای قانونی از جمله سفر نزد اقارب و اقوام، کار یا درمان صادر می شود. درخواست ها به صورت آنلاین ارسال می شوند، برای برخی از دسته ها چندین روز طول می کشد، اما به کارگران و مسایل صحی به صورت تسریع شده صادر می شوند. در حال حاضر بیش از 5 میلیون افغانستانی در پاکستان زندگی می کنند و این رقم هم شامل پناهندگان و هم مهاجران غیرقانونی می شود که پس از انقضای ویزای خود کشور را ترک نکرده اند. در اینجا آنها با مشکل مواجه هستند و پاکستان و افغانستان باید وضعیت خود را تنظیم کنند. علاوه بر این، اسلام آباد با چالش های اقتصادی خاص خود مواجه است.
طالبان تعهد کردن که به هیچ کس اجازه نمی دهند از خاک افغانستان علیه امنیت کشورهای دیگر استفاده کنند. آیا طالبان به وعده های خودشان پایبند هستند؟
تهدید تروریسم فرامرزی از جانب افغانستان مهم ترین چالش پیش روی پاکستان و کشورهای منطقه است. کشور ما اخیراً در معرض این خطر بوده است. ما این موضوع را هم با دولت قبلی افغانستان و هم با طالبان در میان گذاشتیم. طالبان تعهد خود را مبنی بر عدم استفاده از خاک افغانستان علیه هیچ کشوری از جمله پاکستان ابراز کرده است که پاکستان از آن استقبال می کند. علاوه بر این، طالبان با ایفای نقش میانجی روند مذاکرات اسلام آباد را با جناح های مختلف مانند تحریک طالبان پاکستان تسهیل می کنند. پاکستان به دنبال تضمین صلح و امنیت در خاک خود است، این اولویت ما است و ما از هر گزینه ای برای راه حل سیاسی برای این مشکل استقبال می کنیم. طالبان در اینجا کمک می کنند و پاکستان امیدوار است که این تلاش ها به نتایج ملموس منجر شود و در نهایت باید در پارلمان پاکستان ثبت شود.
براساس گزارش رسانه‌های افغانستان، نظامیان پاکستانی وارد خاک افغانستان شدند و درگیری صورت گرفته است. آیا این موضوع با طرف افغان حل شده است؟
پاکستان به حاکمیت و استقلال افغانستان احترام می‌گذارد. ما هرگز قصد نقض حاکمیت افغانستان را نداشتیم. گاهی اقدامات ضدتروریستی در مرزهای پاکستان یا افغانستان انجام می‌شود و هنگامی که مورد توجه مسوولان قرار می‌گیرند، در چنین مواردی ما یک سازوکار داریم، از نزدیک با دولت افغانستان همکاری می‌کنیم. هر دو طرف توافق کردند که هم مسائل مرزی و هم مسائل دیگر را با یکدیگر از طریق گفتگو و نه از طریق بیانیه‌های عمومی حل کنند.
در حال حاضر اوضاع با تحریک طالبان پاکستان چگونه پیش می‌رود؟ آیا با آنها مذاکره می‌کنید؟ نتایج چیست؟
در دو ماه گذشته مذاکرات متعددی برگزار شده است. و این روند ادامه دارد و اکنون مقامات ذیصلاح ما در حال گفتگو سیاسی هستند، زیرا گفتگوی سیاسی می‌تواند به صلح منجر شود. سازمان های اطلاعاتی ما با تحریک طالبان پاکستان در حال مذاکره هستند، تحریک طالبان پاکستان در حال مذاکره با رهبران قبایل در پاکستان است. این یک فرآیند پیچیده است و دشوار است که پیش بینی کنیم که چه خواهد شد. اما امیدواریم که با این گروه به توافق برسیم.
آیا در مورد خط دیورند با طالبان صحبت کرده اید؟ آیا آنها آماده پذیرش این خط هستند؟
موضع پاکستان – مرز بین افغانستان و پاکستان در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته شده است. ما طرفدار این هستیم که هر دو طرف در روند بحث و تسهیل مسائل مرزی مشارکت مانند موضوع عبور مردم از مرز، موضوع تجارت و سایر موضوعات مشارکت داشته باشند. و همانطور که اشاره کردم ما در مورد این موضوعات تعامل داریم و درک می‌کنیم که آن را علنی و رسانه‌ای نمی‌کنیم. هر دو کشور مستقل و دارای حاکمیت هستند و مسائل مربوط به مرز و مبارزه با ترروریسم را از طریق یک گفتگوی رسمی حل می‌کنند.
به نظر شما آنها خط دیورند را می‌شناسند؟
ببینید، آن را مرز یا خط دیورند بنامید، قرن هاست که همینطور است. همانطور که گفتم پاکستان یک کشور مستقل و حاکم است. پاکستان افغانستان را یک کشور مستقل و حاکم می‌داند. این دو کشور مستقل با یک مرز از هم جدا شده اند. در حال حاضر، در حال حاضر وظیفه ما این است که آن را طور بسازیم که منافع اقتصادی به همراه داشته باشد و رفت و آمد مردم از آن طریق راحت باشد. من فکر می‌کنم که ما باید بر گفتگو بین دولت ها و سایر نهادها تمرکز کنیم و همکاری ها را افزایش دهیم.
پاکستان در چه شرایطی حکومت طالبان را به‌رسمیت می‌شناسد؟
حوادث 15 اگست کاملا غافلگیرکننده بود و معلوم نبود که حکومت طالبان چه شکلی خواهد داشت. پس از حوادث 15 اگست، طالبان یک دولت موقت را در افغانستان تشکل داد که با همه همسایگان از جمله پاکستان با جامعه جهانی تعامل دارد. با وجود تحریم های اقتصادی، طالبان سیستمی برای انباشت عواید داخلی ایجاد کرده اند و به سمت بهبود مدیریت عمومی حرکت می‌کنند. جامعه بین‌المللی باید در زمینه‌های بشردوستانه و اقتصادی به آنها کمک کند. مسائل سیاسی داخل وجود دارد که دولت موقت افغانستان باید به آنها توجه کند: فراگیری، حقوق بشر. این روندی است که در آن جامعه بین‌المللی برای کمک به دولت موقت برای پاسخگویی به خواسته‌های افغان ها مشارکت می‌کند. ما همچنین در این زمینه همکاری خواهیم کرد و چه زمانی خواهد رسید…
آیا پاکستان در استفاده از پهپاد بر فراز خاک افغانستان به منظور تامین امنیت خود با طالبان همکاری خواهد کرد؟
همانطور که قبلاً اشاره کردم، پاکستان به حاکمیت افغانستان احترام می‌گذارد و مرزهای آن را نقض نخواهد کرد. اگر همکاری در مبارزه با تروریسم نیاز باشد، ما بر همکاری با دولت افغانستان تمرکز خواهیم داشت و همه مسائل را از طریق همکاری حل خواهیم کرد. مرز پاکستان و افغانستان دو دهه است که بسیار بی‌ثبات است. تلاش های ما باید بر ایجاد ثبات از طریق تعامل دولت های پاکستان و افغانستان متمرکز شود.
نشست علما را که اخیرا توسط طالبان در کابل برگزاری شد، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
علما نقش مهمی در زندگی مسلمانان دارند. افغانستان یک کشور مسلمان است. نقش علما در شکل دادن به رهنمودهای حکومت آینده مهم است. شورای علما در کابل - این امور داخلی افغانستان است. آنچه در آنجا مطرح شد مربوط به علما، قوم و نیروهای سیاسی افغانستان است.