بیش از چهار ماه از به قدرت رسیدن دوباره طالبان در افغانستان میگذرد و آزادیهای فردی و اجتماعی هر روز محدودتر میشود. در جدیدترین دستورالعمل وزارت معروف و نهی از منکر طالبان امر از رانندگان خواسته شده تا زنان "بدون حجاب اسلامی" را سوار نکنند و موسیقی نشنوند. افزون بر این، این وزارت طالبان سفر زنان بدون همراه محرم مرد در مسافت بیش از 72 کیلومتر را ممنوع کرده است.
هدا خموش نویسنده و فعال حقوق زن در افغانستان به اسپوتنیک افغانستان گفت که طالبان به جای حکومتداری، در تلاش حذف زنان هستند:
"فرمان جدید طالبان در مورد مسافرت، نقض واضح حقوق زنان است. همچنان فرمان که اخیراً درباره حقوق زنان از سوی طالبان منتشر شد، نمیتواند دربرگیرنده حق و حقوق آنها (زنان) باشد ، این یک نقض واضح و گسترده است که طالبان کاملاً حکومتشان را برای زنان اختصاص دادهاند. برنامههای حکومتداری و برنامههای برای این که جامعه آنها را قبول بکنند، درنظر ندارند و تنها دلیل که در این حکومت دارند، حذف زنان و درنظر نگرفتن حقوق آنها است".
طالبان از زمان به قدرت رسیدن در اواسط ماه اگست 2020 محدودیتهای متعددی را به ویژه در زمینه تحصیل و کار برای زنان و دختران اعمال کرده است اما این نخستین بار است که این وزارتخانه تلاش میکنند به مانند دوره قبلی حکومتش بین سالهای 1996 تا 2001 در نحوه سفرهای زنان تغییر ایجاد کند.
بانو خموش افزود:
"ما داریم میبینیم که زنان بهطور غیرمعمول و نامطلوب از طرف ادارههایشان که قبلا ایفا وظیفه میکرند، منفک میشوند و این باعث میشود که حضور زنان از ادارهها، آموزش و پروش و حتی از سیاست حذف شود. طالبان باید جامعهپذیر باشند و بتوانند خودشان را در جامعه افغانستان، جوانان و زنان افغانستان پیدا کنند و اگر این گونه پیش بروند این حکومت که آنها (طالبان) میخواهند پابرجا باشند، پذیرفتنی نیست چون یک حکومت وقتی شکل میگیرد باید تمام بُعدهای از جمله حضور زنان، دختران و آموزش، درنظر گرفته شود".
اعلام چنین ممنوعیتها و محدودیتهایی به معنای بازگشت تدریجی به دوره قبلی حکومت طالبان است، بانو خموش فعال حقوق زنان اضافه کرد:
"همچو اعلامیهها و محدودیتها که بهصورت واضح و گسترده در دوره حکومتداری از طرف طالبان منتشر میشود و باعث میشود که نیمی از پیکر جامع را حذف و نادیده بگیرند و نگذارند که اینها (زنان) حق تحصیل و کار داشته باشند و یا دستآوردهای بیست ساله و زحمات شان نادیده گرفته شود، پس ما به همان دوره 1996 حکومت قبلی طالبان بر میگردیم که حق آموزش و کار کردن توسط طالبان از زنان سلب شده بود و خشونت علیه زنان، وادار نمودن پوشیدن چادری و حتی شماری هم از تولد دختر در خانواده احساس افسردهگی میکردند. این حکومت جدید هم پس از گذشت 20 سال دموکراسی و آزادی بیان و نادیده گرفتن زنان در این حکومت به گونه بسیار واضح دارد به عقب بر میگردد".
به گفته این فعال حقوق زن، طالبان هم طالبان قدیم است که در این دوره حکومتشان بهطور گسترده دارند ممنوعیتها و محدودیتها را برای زنان وضع میکنند:
"سازمان ملل و جامعه جهانی باید جلو همچو محدودیتها را باید بگیرند چون زنان امروزه زن سالهای 1996-2001 نیست که قبول و خانه نشین شود و از دستآوردها از تحصیل و کارش صرفنظر کند".
از دیگر توصیههای وزارت معروف و نهی از منکر طالبان میتوان به ممنوعیت گوش کردن به موسیقی در وسایل نقلیه اشاره کرد.
هنوز مشخص نیست که این توصیهها تا چه اندازه در افغانستان اجرایی شوند اما اعضای طالبان برای اطلاع رسانی به رانندگی در بخشهای از پایتخت موانعی را ایجاد کردند.
طالبان منظور خود را از "حجاب اسلامی" مشخص نکردهاند.
در دوره نخست حکومت طالبان، زنان نمیتوانستند خانهها خود را بدون همراهی مرد یا پوشیدن برقع ترک کنند. آنها همچنین اجازه کار یا تحصیل را نداشتند.
دستور جدید وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان همچنان آزادیهای مردان را محدود کرده و قوانین سختگیرانه دوره قبلی شان را احیا کرده است. این وزارت از آرایشگاهها خواسته است تا ریش مردان تراشیده نشود و به اندازه یک کف دست بلند باشد. طالبان همچنین از رانندگان مسافرکش خواسته که هنگام اذان، برای ادای نماز توقف کنند.
طالبان روز 15 اگست کابل را به تصرف درآورد و حاکمیت "امارت اسلامی افغانستان" را اعلام کرد. این گروه تلاش میکند تا در جامعه بینالمللی به رسمیت شناخته شود اما تاکنون موفق نبوده است.