روزنامه گلوبال تایمز چین هفته گذشته، در گزارشی نوشت که گروهی از بازرگانان چینی از پنج شرکت تجاری این کشور اوایل نوامبر با ویزای خاص به افغانستان رفته‌اند تا معادن لیتیوم این کشور را بررسی کنند.
مقام‌های امارت طالبان از سرمایه‌گذاری چین در بخش معادن افغانستان استقبال کرده و گفته‌اند که امکانات لازم برای این سرمایه‌گذاری را مهیا خواهند کرد. دولت چین نیز شرکت‌های این کشور را برای سرمایه‌گذاری در افغانستان تشویق می‌کند. گائو سوسو، از بخش کمیته توسعه اقتصادی و تجارتی چین، می‌گوید که تنها این پنج شرکت نیستند که دنبال لیتیوم افغانستان‌اند، بلکه بیش از 20 شرکت چینی دیگر نیز جست‌وجو در این مورد را آغاز کرده‌اند.
در حال حاضر چشم انداز همکاری اقتصادی چین و دولت طالبان در زمینه پروژه های معدنی و زیربنایی چیست؟
این پروژه‌ها چقدر می‌تواند به مردم زمینه کار را فراهم کند و چقدر به اقتصاد افغانستان مفید خواهد بود؟
در این مورد سید مسعود از كارشناسان برجسته اقتصادی و استاد پیشین اقتصاد دانشگاه كابل به اسپوتنیک افغانستان گفت:
سرمایه‌گذاری چینی در افغانستان، از گذشته (جمهوریت) نیز صورت گرفته ولی نتیجه‌ای مطلوبی را به دست نیاورد و سرمایه‌گذاری‌های کلان فقط روی کاغذ ماند. به این معنی که افغانستان بزرگترین سرمایه گزاری چینی را در معدن مس عینک دیدیم، مس عینک بزرگترین مس جهان را تشکیل میدهد."
این کارشناس اقتصادی گفت که چینی‌ها حرکت‌ها ساده و آرام را انجام میدادند و در اخیر نمی‌خواستند حتی کار کنند.
استاد مسعود می‌گوید که کار روی معادن افغانستان خوب است، اما این تنها روی کاغذ خواهند ماند: اگر تنها روی کاغذ باند و معادن را به نام خود ثبت کنند و کسی دیگری روی از او کار نکند و امتیاز تنها به سمت اونا برود، فکر نمی‌کنم تا مسئله به رسمیت شناسی دولت انجام نشود و کشورها و کمپنی‌های چینایی میخواهند با یک دولت کار کنند."
وی افزود که تا دولت به رسمیت شناخته نشود این کمپنی‌ها علاقمند کار نخواهند بود.
درعین حال، استاد دانشگاه اقتصاد کابل در برگه فیسبوک خود در مورد حضور و خواست چین در افغانستان چنین گفته است:
1-با بودش در افغانستان، جلوی بود تمامی قدرت هاي منطقوی و بين المللی را بگيرد.
2- كشور همسايه افغانستان را در قمر سازی كشور ما كمك كند
3- جاي پای هند را از افغانستان پاك كند
4- از ورود كالا های هندی به آسيای ميانه جلوگيری كند
استاد مسعود هدف نهایی چین را چنین تشریح کرده است:
افغانستان را مانند يك منطقه حايل ميان قدرت ها تقويه كند و بصورت غير مستقيم قرار داد روسيه تزاری و انگليس را كه در قرن 19 مينی افغانستان نه از شما و نه از ما و نه از هبچكس ،به رسميت بشناسد.