مرضیه اوریا خیل دختر جوانی است که پس از تصرف کابل از سوی طالبان وادار شد به همراه خانواده اش به ایالات متحده آمریکا پناهنده شود.
ان دختر خانم 23 ساله که در افغانستان در آخرین سال های دوره اول حکومت طالبان به دنیا آمد و تجربه جوانان ان هنکام را نداردمی‌گوید خودم در آن هنگام کودکی بیش نبودم؛ اما خاطرات و حکایاتی را که از مادر و سایر دختر خانم ها و زنان خانواده شنیده ،برایش کافی بود تا مهاجرت از کشور را به زندگی کردن در زیر سلطه طالبان ترجیح دهد.
او خاطرات خود در موردخروج از افغانستان و دلیل مهاجرتش را در یک صحبت ویژه با خبرنگار اسپوتنیک چنین بیان داشت: من خودم به عنوان مسؤول منابع بشری یک پروژه خارجی در وزارت زراعت کار کردم و این پروژه از طرف ایتالیا و انگلیس تأمین میشد. رشته تخصصی من در این پروژه اقتصاد بود.
«من در افغانستان تحصیل خود را به پایان رسانیده و از زمان ختم تحصیل با سه نهاد خارجی در کابل، از جمله بانک جهان و دو پروژه دیگر خارجی با کانادایی ها و انگلیس ها به عنوان مدیر ارشد توسعه تجارت به مدت تقریبا هفت سال کار کردم که 4 سال با پروژه ایتالیا در وزارت زراعت، یک سال با یک شرکت کاناداییو مدتی هم با بانک جهانی همکاری کردم.
من علاوه بر زبان های ملی افغانستان "پشتو و دری" به زبان های انگلیس و آلمانی هم بلدیت دارم.
این دختر خانم جوان دلیل مهاجرت خود را چنین توضیح داد، من به عنوان یک دختر خانم جوان و پر انرژی همیشه می‌خواستم سخت و بدون وقفه برای ملت خود کار کنم. اما متاسفانه همه امید و آرزو های من با قدرت گرفتن طالبان (گروه تروریستی ممنوع در روسیه) و تصرف شهر کابل توسط این گروه از میان رفت.
«با آمدن طالبان؛ قسمی که به همه مشخص شد، مردم ما به خصوص دختر خانم های جوان با زندگی پر از ترس و بیم مواجه شدند. ما و همه مردم از این هراس داشتیم که چگونه زیر تسلط طالبان به زندگی و کار خود ادامه fدهیم. مثلا طالبان اعلام کردند که زنان هنگام بیرون رفتنم از خانه باید برقعه "چادری" بر سر کنند.ما با پوشیدن حجاب مشکل نداریم چون همه مسلمان هستیم و پیش از آمدن طالبان در قدرت نیز حجاب را مراعات می‌کردیم. اما قبول خواسته های تحمیلی دیگران، اگر حجاب باشد یا هرچیزی دیگری برای ما دختران تحصیل کرده مشکل است. ما در افغانستان هم حجاب داشتیم.»
مشکل دومی دومی محدودیت طالبان به کار کردن زنان و دختران در بیرون از خانه بود.
« طالبان اعلام کردند که فقط در صورت فاصله گرافتن میان زن و مرد و نصب پرده و دیوار زنان می‌توانند کار و تحصیل کنند که این امر نیز خالی از مشکل نیست. هنگامی که تو در بیرون از خانه کار می‌کنی و با مردان و زنان سروکار داری، چگونه ممکن است از پس دیوار و یا پرده با مردم معاشرت و کار کنی؟»
زنان اجازه تحصیلات عالی را یا ندارد و یا هم اگر دارد، اینجا هم محدودیت های زیادی از سوی طالبان وضع شده که تحصیل را مشکل میسازد. بنابراین تمام این عوامل باعث شد که من و خانواده‌ام وادار شدیم که به آمریکا مهجر شویم.
«من فکر میکنم که من و خانواده ام از جمله افراد خوش شانس بودیم زیرا برادرم که شهروندی آمریکا را داشت برای عروسی‌اش به کابل آمده بود و همان شب عروسی برادرم (تاریخ 14 آگست) طالبان کابل را تصرف کردند.ما حتا عروسی برادرم را نفهمیدیم که چگونه گذشت. فردای آن روز (15آگست) سفارت آمریکا در کابل برای برادرم ایمیل داد که جانش در خطر است و باید هرچه زودتر با خانواده خود افغانستان را ترک کند. و 16 آگست ما از کابل خارج شدیم. من، مادرم، خواهرم و خانم برادرم شانس آوردیم که با برادرم یکجا توانستیم به موقع از افغانستان خارج شویم. اینجا زندگی بهتر هست. گرچه ما هنوز در کمپ ویژه برای مهاجران قرار داریم اما اعصاب ما آرام است و سطح زندگی را می‌بینیم و حس می‌کنیم که انسان چقدر ارزش دارد».
این دختر خانم در با یادآوری آخرین روزی که در کابل بود گفت:
«ما از گیت های نظامی گذشتیم. آمریکا قبل از خروج خود از فرودگاه کابل میدان نظامی را تخریب کرده بودند و این امر مردمی را که قرار بود از همین فرودگاه بگذرند با مشکل مواجه ساخته بود. همه جا گرد و خاک زیاد بود. مواد خوراکه و آب وجود نداشت. تراکم مردم زیاد بود. آمریکایی ها حتا از گاز اشک آور استفاده می کردند. طالبان شلیک های هوایی می کردند.خانم های حامله هم بودند که همانجا ولادت کردند».
ما مشکلات مردم ما را دیدیم که با چه مشقت های در کابل مواجه بودند، ولی ما از آنجا که با شماری از افراد شناخت داشتیم و زبان را بلد بودیم با سهولت نسبی داخل فرودگاه شدیم و با هواپیمای نظامی اسپانیایی از افغانستان خارج شدیم.
«هواپیما راحت بود و ما زیاد مشکل ندیدیم ما به دبی منتقل شدیم و ار آنجا با هواپیمای غیر نظامی به یونان رفتیم و تمام این سفر در همزمان صورت گرفت.از یونان به اسپانیا، از آنجا به آلمان وسرانجام به آمریکا منتقل شدیم.سایر مردم از افغانستان ابتدا به قطر تخلیه میشدند و با گذشت چندین ساعت و حتا چندین روز منتقل میشدند».
ما در کمپ هم شانس داریم چون برادرم شهروند آمریکا است مراحل پذیرش پناهندگی ما نیزما زودتر انجام خواهد شد. ما اکنون در تگزاس "دالاس" در کمپ مرکزی هستیم و به زودی از اینجا منتقل می شویم.
«در اینجا افردای هم آماده اند که فقط با یک "بل برق و بدون شناسنامه" خود را رسانده اند که کار آنها دوامدار خواهد بود. زیرا آنها باید تمام مراحل غربالگری را سپری کنند، بایومتریک شوند وغیره.ما حدود دوهفته است که دراین کمپ هستیم، واکسیناسیون ما اجرا شد ، مراحل پزشکی را تمام کردیم و دو انترویو دادیم و اکنون منتظر پرواز هستیم که "کالیفرنیا" برویم.
آینده افغانستان تاریک است
مرضیه اوریاخیل می‌گوید، تحت قدرت طالبان آینده درخشان در انتظار افغانستان نخواهد بود. رژیم طالبان محدودیت های زیادی را در نظر دارد. در کنار تمام مشکلات موجود نگرانی بزرگ جوانان سطح بیکاری خواهد بود و می‌افزاید:
«با وجود این که سطح بیکاری در کشور قبل از قدرت گرفتن طالبان نیز بلند بود، ولی با آمدن طالبان بر اریکه قدرت، نرخ بیکاری فقط افزایش خواهد یافت. از طرف دیگربسیار شرکت های غیر دولتی خارجی از افغانستان رفتند که با رفتن آنا شمار زیاد از جوانان کار شان را از دست دادند. تمام این عوامل باعث می‌گردد که با افزایش سطح بیکاری، نرخ فقر نیز در کشور بالا برود و از این همه معلوم می گردد که افغانستان آینده روشن نخواهد داشت»..
من که در آخرین سال دوره اول قدذت طالبان فقط متولد شدم، تجربه تاریک آن زمان را ندارم، ولی مادرم و بزرگان فامیل خاطرات شان را برایم بار ها حکایت نموده اند و من می‌دانم که در زیر سلطه طالبان، زندگی خوبی نخواهیم داشت.
«من در زمان ریاست جمهوری حامد کرزی تحصیل کردم و تا اندازه‌ای راضی بودم. ولی در زمان حکومت اشرف غنی، افغانستان به یک کشور روبه انکشاف مبدل شد. رئیس جمهور غنی امکانات و فرصت های زیادی را برای زنان، دختران و به ویژه برای جوانان فراهم ساخته بود. در زمان آقای غنی زنان افغان در سطوح بالای دولتی به شمول وزیر کار می کردند. نقش زنان در همه امور- سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتا نظامی؛ برجسته بود و تعادل میان کار زنان و مردان وجود داشت»..
این دختر خانم جوان می‌گوید، اگر در آینده در افغانستان بار دیگر فرصت های مشابه به حکومت رئیس جمهور غنی فراهم شود و یک رئیس جمهور دیگر همانند آقای غنی قدرت را بگیرد و حکومتی رویکار شود که در آن حقوق و آزادی های تمام اتباع جامعه از زنان و جوانان گرفته تا کودکان و همه مردم در نظر گرفته شود، او و همقطارانش حاضر اند دوباره به افغانستان بیایند و مثل گذشته به ملت خود خدمت کنند تا کشور خود را همانند دیگر کشور ها آباد کنند.