اسپوتنیک: افغانستان از نظر زراعتی در چه جایگاهی قرار دارد؟
احدی: طبعا زراعت افغانستان نسبت سال‌های گذشته رشد کرده، ما زراعت عنعنوی و سنتی داریم در چند سال گذشته زراعت افغانستان به شکل علمی و برای بازار تولید کند در این قسمت پیشرفت‌های زیادی شده است خصوصا در تولید گندم و باغداری میوه.
در ابتدا اصرار بر این بود که تولید زیاد شود. بر این اساس ما بسوی تجارتی ساختن زراعت در حرکت استیم البته یک راهی درازی در پیشرو داریم.
اسپوتنیک: اکثر دهاقین از نبود مارکیت شاکی اند چه تدابیری گرفته شده است برای بازاریابی محصولات دهاقین؟
احدی: بازاریابی نیاز به‌پلان‌گذاری دارد بخصوص در قسمت مارکیت‌های خارجی که مربوط وزارت تجارت است. مارکیتنگ معیارهای بلند می‌خواهد بازارهای عنعنوی ما هندوستان و پاکستان که قبلا اتحادیه شوروی بود. حالا محصولات زراعتی با استانداردهای علمی و صحی تهیه شود.
چنانکه چندی قبل هندوستان خواهان مراعات کردن استانداردهای صحی نیز شد.
برای مارکیتنگ خوب باید محصولات ما برابر با معیارهای بین‌المللی باشد. ما در ارتباط به این کار را شروع کرده‌ایم. در قسمت معیار sps، که با سازمان جهانی تجارت نیز موافقه کرده ایم. روی آن کار جریان دارد. وقتی محصولات ما مطابق با معیارهای جهانی شود فکر می‌کنم محصولات ما بهتر می‌شود.
ولی بصورت عموم هیچ قیمت‌ها ثابت نمی‌باشد نه تنها در قسمت زراعتی هر نوع محصولات مثلا نفت. ولی من درک می‌کنم در این قسمت پلان‌گذاری درست نشده است. ما باید بدانیم چقدر محصولات داریم، چقدر آن در داخل کشور، چه مقدار در خارج از کشور مصرف شود.
اسپوتنیک: نبود سردخانه‌ها چقدر مشکل آفرین است؟ در خصوص ایجاد سردخانه‌ها کاری صورت گرفته است؟
احدی: در حال حاضر چهارده سردخانه در کشور وجود دارد که هرکدام ظرفیت یک‌هزار و پنج‌صد تن را دارد. روی این کار جریان دارد امید است در ظرف یک‌سال تمام شود.
دو سه سرد خانه‌ای دیگر که هنوز کار آن شروع نشده است در نظر داریم این سرخانه‌ها ایجاد شود.
سردخانه‌هایی از سوی سکتورهای خصوصی ایجاد شده است. ایجاد این سردخانه‌ها نشان دهنده‌ای تجارتی شدن زراعت است. مثلا در سابق اگر مردم بادنجان رومی تولید می‌کردند تنها برای رفع نیاز خود و در سطح منطقه بود. اما حالا بادنجان رومی در سطح ملی و بین‌المللی است نیاز به سردخانه‌ها بیشتر است.
ما از سکتور خصوصی تقاضا در ایجاد سرخانه‌ها داریم این یک ضرورت است نباید تنها منتظر دولت ماند.
اسپوتنیک: افغانستان چه محصولاتی را به دیگر کشورها صادر می‌کند؟
احدی: بیشتر محصولات ما به هند و پاکستان صادر می‌شود. محصولات ما بیشتر میوه‌ها است میوه خشک و تازه. سابق محصولات پشم و قالین بود ولی حالا در قسمت میوه تازه می‌خواهیم به خلیج و روسیه که قبلا بازار کلانی برای ما بود روان کنیم. باید بازارهای جدید کشف و میوه به آنها صادر شود.
اسپوتنیک: قبلا رییس جمهور غنی گفته بود که روسیه بازار خوب برای صادرات سبب افغانستان بوده می‌تواند، به نظر تان چقدر افغانستان آماده صادر کردن سیب به این کشور است و چه مدتی نیاز است برای تبدیل شدن روسیه به بازار سیب افغانستان؟
احدی: در گذشته روسیه بازار خوب میوه خشک افغانستان بود. سالانه در حدود چهل هزار تن کشمش به روسیه صادر می‌کردیم. روسیه می‌تواند بازاری خوب محصولات میوه افغانستان باشد. ولی محصولات ما باید برابر با معیارهای بین‌المللی باشد و قیمت ترانسپورت باید درست باشد اگر از خط ریل ازبکستان استفاده می‌کنیم نیاز به ترانزیت است. که قبلا سخت بود اما حالا با ما همکار اند.
دیگر کشورها مثل قزاقستان و ازبکستان و ممکن روسیه اتحادیه‌ای دارند که مالیات گمرکی آن خیلی کم بوده یا هیچ نیست که افغانستان شامل آن نیست. این یک چالش برای افغانستان است.
اسپوتنیک: در مورد وضعیت مالداری بگوید که در نزده سال گذشته چگونه بوده و برنامه‌های در این خصوص وجود دارد؟
احدی: در قسمت مرغداری پیشرفت‌های زیادی صورت گرفته تولید داخلی دو ثلث را تشکیل می‌دهد تولید تخم هم خوب است. ما می‌خواهیم این مارکیت از سوی حکومت حمایت تعرفه‌ای شود تا ما بتوانیم در قسمت مرغداری به خودکفایی برسیم. در بخش لبنیات نسبت به چند سال گذشته پیشرفت‌های داشته است که حمایت تعرفه‌ی نیاز دارد.
در قسمت بز‌داری و گوسفند داری کارهای زیادی صورت نگرفته است ما در تلاش دریافت کمک بزرگی از سوی بانک آسیایی هستیم که بعد از موافقه وزارت مالیه نهایی خواهد شد که هنوز نهایی نشده.
در قسمت باغداری برنامه کلان داریم ملاحظاتی است در قسمت آن. محصولات میوه ما هم بهتر و بیشتر شد. در قسمت مالداری نیز به چنین برنامه‌ای نیاز داریم. در صورت کمک بانک آسیایی و اجازه حکومت تا پنج یا شش سال دیگر تغییرات زیادی در قسمت مالداری خواهد آمد.
اسپوتنیک: محصولات وارداتی گوشت مرغ از کشورهای عربی کمتر شده است این نشانه‌ای از خودکفا شدن از نظر مرغداری است؟
احدی: از کشورهای عربی نمی‌دانم چقدر صادر می‌شود بیشتر از پاکستان، ایران و هند وارد می‌شود. وظیفه حکومت است تا کیفیت محصولات وارداتی را بررسی کند. تولید داخلی باید بیشتر شود تا برای مردم فرصت کار کردن ایجاد شود. این پولی است که به خارج کشور می‌رود در صورتی که نیاز نداریم این پول را به خارج از کشور بفرستیم. ما در داخل کشور می‌توانیم با کمک کمتر به پا ایستاد شویم. تخم از ترکیه و ایران وارد می‌شود در صورتی که باید در داخل کشور تولید شود.
اسپوتنیک: اشتراک محصولات زراعتی در نمایشگاه‌های روسیه کم است دلیل آن چه بوده می‌تواند؟
احدی: دلیل موجه نمی‌یابم باید پرتلاش باشیم ما از روسیه چیزهای زیادی می‌خریم حق داریم در این قسمت با آنها بحث کنیم تا ارتباط باید دوجانبه شود. درگذشته ما معاملات جنس به جنس یا «بارتر» داشتیم. حالا که این معامله از بین رفته حالتی که صادرات ما به یک مملکت ده میلیون یا بیست میلیون باشد و واردات ما یک میلیارد باشد دوام کرده نمی‌تواند بر این اساس با ممالک که ما روابط تجاری داریم می‌گوییم که برای دوام این روابط باید ما هم صادرات به اندازه کافی داشته باشیم.
اسپوتنیک: خشکسالی امسال چقدر می‌تواند روی محصولات زراعتی تاثیر منفی داشته باشد؟
احدی: چند ماه قبل فکر می‌کردیم خشکسالی امسال شدیدتر باشد فکر می‌کردیم هشتاد و چهار ولسوالی با خشکسالی مواجه باشد، ولی باران‌های بهاری یک اندازه تاثیر کرده که این رقم به بیست و پنج تا بیست و هشت ولسوالی کاهش یافته است. اما روی علوفه‌ها تاثیر دارد. وزارت برای حکومت پیشنهاد خرید گندم را کرده تا مشکلات عرضه به میان نیاید. ما محاسبه کرده بودیم که در سال چهارده صد به ۲.۹ میلیون تن گندم ضرورت داشته باشیم اما حالا این تخمین را به ۲.۵ میلیون تن تقلیل دادیم.
در قسمت علوفه، نیز پشنهاد داده ایم. گندم خریداری خواهد شد اما در قسمت علوفه هنوز تصمیم گرفته نشده است.
در صورت همکاری بانک آسیایی و بانک جهانی به این مشکل رسیدگی خواهد شد ولی هنوز تأیید نشده است.