به گزارش اسپوتنیک به نقل از رسانه ها، یافته‌های سازمان بین‌المللی مهاجرت در افغانستان نشان می‌دهد که آمار بیجاشدهگان داخلی در کشور بار دیگر سیر صعودی گرفته است. به گفته این نهاد، از سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ میلادی سالانه یک میلیون نفر در افغانستان بی‌جا شده‌اند.
هرچند این آمار در ۲۰۱۹ میلادی ۲۶ درصد کاهش یافته بود؛ اما بار دیگر در ۲۰۲۰ حدود ۱۶ درصد افزایش یافته است. براساس آمارهای این نهاد، نزدیک به پنج میلیون بی‌جاشده داخلی در افغانستان وجود دارند که ۷۸ درصدشان به دلیل جنگ و ناامنی بی‌جاشده‌اند. از میان این بیجاشدهگان، حدود ۳۰۰ هزار نفرشان در خیمه‌ها و مکان‌های باز زنده‌گی می‌کنند. وزارت مهاجرین و عودت کننده‌گان اما می‌گوید که شمار بیجاشدهگان در مقایسه با سال‌های گذشته کاهش یافته است. این در حالی است که خشونت‌ها در جریان سال روان میلادی شدت گرفته است و احتمال می‌رود که به آمار بیجاشدهگان افزوده شود. پیش از این، سازمان عفو بین‌الملل هشدار داده بود که دست‌کم چهار میلیون بی‌جاشده در افغانستان به دلیل بحران کرونا به کمک فوری نیاز دارند.
سازمان بین‌المللی مهاجرت در افغانستان (IOM-Afghanistan) روز یک‌شنبه، دوازدهم ثور نتیجه دور یازدهم یافته‌هایش در مورد شمار بیجاشدهگان کشور را نشر کرد. این بررسی در جریان ماه جون سال ۲۰۲۰ تا پایان همان سال در هماهنگی با اداره احصاییه و معلومات و وزارت مهاجرین و عودت کننده‌گان انجام شده است. در جریان این بررسی‌ها با ۷۲ هزار و ۲۹۰ تن در ۱۲ هزار و ۵۹۶ قریه از ۴۰۱ ولسوالی و ۳۴ ولایت مصاحبه شده است. براساس یافته‌های این نهاد، از سال ۲۰۱۲ تا آخر ۲۰۲۰ میلادی چهار میلیون و ۱۹۶ هزار و ۸۷۸ تن به کشور بازگشته‌اند. هم‌چنان پنج میلیون و ۷۶۶ هزار و ۹۴۱ تن از بیجاشدهگان نیز در همین جریان دوباره به محل اصلی‌شان برگشته‌اند. در کنار این، سه میلیون و ۲۲ هزار و ۸۸۹ نفر در جریان همین سال‌ها به خارج از کشور مهاجرت کردهاند و ۱۳ درصدشان که ۳۹۹ هزار و ۹۵۴ نفر می‌شوند به کشورهای اروپایی رفته‌اند.
با این حال، در آمار بیجاشدهگان داخلی تغییرات آن‌چنانی نیامده است. براساس یافته‌هایی که از طریق سیستم ردیابی بیجاشدهگان (DTM) ثبت شده است، در حال حاضر چهار میلیون و ۹۳۷ هزار و ۲۷۷ تن بی‌جاشده در کشور حضور دارند. از این میان سه میلیون و ۸۵۸ هزار و ۷۵۲ تن که ۷۸ درصد مجموع آمار را تشکیل می‌دهند، به دلیل جنگ بی‌جاشده‌اند. افزون بر این، یک میلیون و ۷۸ هزار و ۵۲۵ تن دیگر نیز که ۲۲ درصد باقی‌مانده را شامل‌اند، به دلیل حوادث طبیعی محل اصلی سکونت‌شان را ترک کردهاند. از میان این آمار، ۹۵۴ هزار و ۸۷۸ تن‌شان که حدود ۱۹ درصد مجموع آمار بیجاشدهگان است، در هرات مسکن‌گزین شده‌اند. ۲۸۳ هزار و ۲۸ تن از بیجاشدهگان نیز در ساحات غیررسمی و در فضای باز زنده‌گی می‌کنند. براساس یافته‌های این نهاد، دو سوم بیجاشدهگان در ولایت اصلی‌شان پناه گرفته‌اند.
به گفته سازمان بین‌الملل مهاجرت در افغانستان، شمار بیجاشدهگان داخلی به دلیل جنگ و حوادث طبیعی در این کشور در جریان سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ میلادی یک میلیون نفر بود؛ اما این آمار در سال ۲۰۱۸ اندکی افزایش و سپس در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۶ درصد کاهش یافته است. با این حال، آمار سالانه بیجاشدهگان در ۲۰۲۰ میلادی بار دیگر ۱۶ درصد افزایش یافته است و احتمال می‌رود که با توجه به افزایش خشونت‌ها در ۲۰۲۱، شمار بیجاشدهگان بیش‌تر شود. گفتنی است که در سال ۲۰۲۰ میلادی ۸۶۴ هزار و ۱۵۰ تن بی‌جاشده‌اند. سازمان بین‌المللی مهاجرت در افغانستان تصریح کرده است که تا پایان ۲۰۲۰، هرات، هلمند، بلخ، کابل، ننگرهار و قندهار بیش‌ترین بیجاشدهگان را داشته‌اند.
در همین حال مسوولان در وزارت مهاجرین و عودت کننده‌گان می‌گویند که شمار بیجاشدهگان داخلی در مقایسه با سال‌های گذشته کاهش یافته است. سید عبدالباسط انصاری، مشاور مطبوعاتی این وزارت، روز یک‌شنبه، دوازدهم ثور به روزنامه ۸صبح گفت که شمار بیجاشدهگان داخلی در گذشته به حدود پنج میلیون نفر می‌رسید؛ اما این بیجاشدهگان دوباره مسکن‌گزین شده‌اند و در حال حاضر با توجه به کاهش آمار سالانه، شمار بیجاشدهگان به سه تا چهار میلیون نفر می‌رسد. او افزود که آمار کنونی نسبت به پنج سال پیش کاهش را نشان می‌دهد و این آمار در ربع اول سال ۲۰۲۱ میلادی کم‌تر شده است.
پیش از این سازمان عفو بین‌الملل هشدار داده بود که دست‌کم چهار میلیون بی‌جاشده در کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا به کمک فوری حکومت و جامعه جهانی نیاز دارند. گفتنی است که در حال حاضر درگیری‌ها شدت یافته و دامنه آن به ۳۳ ولایت رسیده است. تنها در جریان ۱۰۰ روز اول سال روان میلادی، بیش از هفت هزار نظامی و غیرنظامی در جنگ افغانستان کشته شده‌اند. این درگیری‌ها بیش‌تر در حوزه جنوب، به ویژه در ولایت‌های قندهار و هلمند رخ داده است.