صبح روز دوشنبه ازبکستان و پاکستان به دلیل جلوگیری از شیوع ویروس کرونا مرز شان را با افغانستان بستند. پل دوستی بین افغانستان و ازبکستان - یک پل جادهای و ریلی بر فراز رودخانه آمو است که بندر حیرتان و شهر شمالی مزار شریف را با شهر ترمز ازبکستان وصل میکند.
تاکنون در افغانستان یک مورد مثبت ویروس کرونا و در پاکستان چهار مورد مثبت این بیماری ثبت شده اما هیچ موردی از این ویروس در ازبکستان دیده نشده است.
وزارت صحت عامه افغانستان میگوید تاکنون 77 مورد مشکوک ابتلا به کرونا در این کشور برای تست در کابل جمع آوری شده که 52 مورد آن منفی و تنها یک مورد آن مثبت بوده است.
به اساس اطلاعات این وزارتخانه، نتایج 24 مورد مشکوک دیگر هنوز زیر کار است و تا 24 ساعت بعد مشخص خواهد شد.
در مورد این که ادامه بحران کرونا چه پیامدهای به روابط اقتصادی افغانستان و همسایههای آن خواهد گذاشت، سیف الدین سیحون استاد دانشگاه اقتصاد در کابل گفت:
«مسلماً بسیار زیاد و البته بسیار خطرناک، به دلیل که افغانستان کشوریست بسیار متکی به واردات. اگر بالانس تجارت افغانستان (صادرات و وارات) را در نظر بگیریم در حدود 97 درصد ما متکی به واردات هستیم که بیشتر آن تمام محصولات مورد نیاز اولیه هستند از دارو تا مواد خوراکی، مواد شویندهها و ضد باکتری و امثال آنها. و از همه مهمتر این که نیاز ها و ضرورتهای دیگر که افغانستان دارد برای تامین معیشت خود از جمله سوخت و امثال آنها بسیار زیاد به اقتصاد کشور آسیب میرساند».
در کنار رفت و آمد صدها مسافر، روزانه هزاران تن مواد غذایی، نفت و مواد ساختمانی از ازبکستان وارد افغانستان میشود و این مرز از گذرگاههای تجارتی مهم برای افغانستان است.
آقای سیحون همچنان میگوید که با بسته شدن مزرها آسیب دیگر هم به صادرات افغانستان میرسد:
«در حدود 3 تا 4 درصد مردم کشور صادرات دارند از مواد اولیه شروع تا میوه و محصولات کشاورزی، اگر این راهها مسدود شود واقعاً با بحرانی که فعلاً افغانستان در آن قرار دارد بیشتر مردم دچار آسیب میشوند».
آقای سیحون دربارۀ این پرسش که آیا بسته شدن مرز میتواند یک بحران خطرناک اقتصادی ایجاد کند و منجر به کمبود مواد غذایی در افغانستان شود، گفت:
«مسلماً اگر طولانی مدت شود با توجه به این که افغانستان متاسفانه ذخایر استراتژیک ندارد بیشتر متکی به اقتصاد روزمرۀ تجارتی سوداگرانه است دچار بسیار بحران میشود. این اگر قرار باشد توجه ویژه و یک استراتژی برای رفع این نیازمندی ها گرفته نشود البته زیان بار است برای اقتصاد افغانستان».
با شیوع جدید کرونا ویروس اقتصاد های بسیار کشورهای پیشترفته جهان در آن زیان دیده اند:
«شما شاهد هستید شیوع ویروس کرونا باعث افت بازارهای بورس و بازارهای سهام و تولیدات کشورهای جهان شده و دنیا در آستانه یک بحران اقتصادی قرار دارد. ولی افغانستان بیشترین آسیب میبیند».
به گفته وی، نگرانیهای زیاد وجود دارد، ولی یک جهت دیگر هم است که افغانستان کشوریست در معرض توجۀ و کمکهای جهان قرار دارد:
«من معتقد هستم که با همه دشواریهای که افغانستان با آن مواجه میشود، نیاز مردم به کمکهای بشردوستانه و کمک های انسانی در حالات اضطرار بیشتر شده و نیاز است تا با در نظرداشت این کمکها، افراد و اقشار و گروهای آسیبپذیر را نجات داد».
این کارشناس امور اقتصادی امیدوار است که جامعه بینالمللی و نهادهای جهانی در این زمینه توجه کنند.
«چون در این جا تنها منافع و زیان یک کشور نیست. در جهان امروز همۀ کشورها با هم دیگر رابطه دارند و هیچ کشور متکی به خود نیست. دروازهها و مرزهای کشورها به روی هم بسته شدن اش برای اقتصاد جهانی بسیار آسیب میزند ولی آسیب پیشتر را طبعاً کشورهای میبینند که آنها بیشتر فقر زده و توسعه نیافته، متکی به کمکها و واردات هستند که یکی از آن کشور افغانستان میباشد».
بیماری جدید کرونا با نام علمی «کووید-19» از دی ماه گذشته در ووهان چین شیوع یافت و از همان زمان تاکنون به بیش از 70 کشور جهان سرایت کرده است و همچنان با قدرت به پیش می تازد. شمار کل مبتلایان به این بیماری تا روز گذشته 89 هزار و 806 مورد گزارش شده است که از این تعداد، 45 هزار و 632 نفر بهبود یافته و 3 هزار و 69 نفر جان باخته اند.