کرزی میگوید، امریکا از مدتها بدینسو ما را بازی میدهد و آنها باید بطور کامل از افغانستان بروند، آنگاه در کشور آتش بس آغاز خواهد شد.
لیوک ماتیی (Luc Mathieu) می نویسد، حامد کرزی از سال 2004 تا 2014 در افغانستان در مقام ریاست جمهوری کار نموده و تا به حال در افغانستان در فاصله چند صد متری قصر ریاست جمهوری در کابل، جای که اشرف غنی او را تعویض نموده، زندگی میکند. این شخصیت بانفوذ به سیاستمداران افغان و دیپلوماتان خارجی مشوره میدهد و همچنان در سیاست داخلی کشور شرکت فعال را ادامه میدهد. حالا، در زمینه مذاکرات تجدیدشده صلح روز شنبه در قطر بین ایالات متحده و طالبان که یک سال قبل آغاز شده بودند، او خواستار خروج کامل نیروهای امریکایی و به تعویق انداختین انتخابات پلان شده ریاست جمهوری در تاریخ 28 سپتمبر می باشد.
Liberation: شما چه فکر میکنید، آیا مذاکرات صلح در قطر میتوانند نتیجه سریع بدهند؟
حامد کرزی: ما میخواهیم، تا آنها هرچه زودتر خاتمه یابند، ما از این مذاکرات انتظار زیاد داریم. دقیقاً گفته نمی توانم که آنها حالا در کدام مرحله قرار دارند، اما راه بزرگ طی شده است. نتائیج خوبی وجود دارند.
- آیا آتش بس سریع ممکن است؟
- دیالوگ بین افغانان، بدون امریکا، بعد از دستیابی بر نتائیج در قطر آغاز میشود. ما خواستار آتش بس هستیم. باید به کشتار در بین مردم افغانستان خاتمه داده شود.
- آیا شما بر ایالات متحده اعتماد دارید؟
- نه، من بر آنها اندکترین اعتماد ندارم. این از کجا بوجود آید؟ ببینید، ما طی 18 سال با چه سروکار داریم. ببینید، با حضور آنها در افغانستان مردم چه تلفات عظیم متحمل شده اند. به این نگاه کنید که باوجود جنگ نام نهاد آنها با تروریزم، آن نه تنها از بین نه رفته، بلکه، در حضور آنها و تحت نظارت آنها، تقویت شده است. «دولت اسلامی»* در کشور پنج سال قبل، در دوران استقرار کامل نیروهای امریکایی، ریشه دوانده است. در جریان 18 سال امریکا بطور کامل بر مخفیگاه های تروریستان در پاکستان چشم پوشی میکرد. حالا آنها میگویند که از اسلام آباد می طلبند که کار آنها را یک طرف کند. ولی چرا آنها این کار را قبلاً انجام نمی دادند؟ برعلاوه این همه رئیس جمهور آنها اخیراً اعلام داشت که او پلان نابودی کشور ما دارد ( در تاریخ 22 جولای دونالد ترامپ اعلام داشت:« اگر من میخواستم در جنگ پیروز شوم، افغانستان از روی زمین محوه میشد. (...) من اصلاً نمیخواهم ده میلیون نفر بکشم» - تبصره مدیریت مسوول). چگونه میتوان بر کشور اعتماد کرد که راجع به نابودی شما می اندیشد؟ این ناممکن است. آنها باید بطور کامل از افغانستان بروند. در اینجا جای نه برای اردوی آنها و نه برای استخبارات آنها، وجود ندارد. اگر آنها این را میخواهند، پس فقط باید حضور دیپلوماتیک را حفظ نمایند.
- ایالات متحده قبلاً اعلام داشته که خروج کامل را پلان نمی کنند...
- بلی، اما ما فقط این را میخواهیم. به ویژه بعد از سخنان دونالد ترامپ که هیچ یک افغان آن را پذیرفته نمی تواند. اگر کدام کشور چیزی مشابه راجع به فرانسه می گفت، شما این را می پذیرفتید؟ آیا به نمایندگان آن اجازه ماندن در کشور تان را میدادید؟ خود امریکایان به این اجازه داده میتوانستند؟ واضح است که نه.
- چگونه می توانید آنها را به رفتن مجبور کنید؟
- این تصمیم متعلق به مردم افغانستان است. اگر امریکایی ها بخواهند با زور، تهدید، ارعاب، فساد و تأیید دولت دست نشانده بمانند، می توانند این کار را انجام دهند، اما چنین راه حل فقط می تواند موقت باشد. امریکایی ها مدت هاست ما را فریب می دهند، اما این نمی تواند برای ابد ادامه یابد.
- طالبان خواستار خروج کامل نیروهای امریکایی هستند ، اما واشنگتن با امتناع پاسخ می دهد. آیا این می تواند مانع توافق بالقوه شود؟
- این تصمیم به امریکایان مربوط است. خروج نیروها را نه تنها طالبان مطالبه میکنند. افغان ها در کابل و سراسر کشور نیز این را می خواهند. آنها چاره ای ندارند، زیرا خروج آنها به نفع افغانستان است. چند روز پیش، من در دو ملاقات با امریکایان و زلمی خلیلزاد، نماینده امریکا در مذاکرات شرکت کردم. در دو گردهمایی همکاران افغان من که در گذشته از حضور امریکایان و پایگاه های نظامی آنها حمایت می کردند، گفتند که پس از اظهارات ترامپ و آنچه در طی پنج سال گذشته دیدند، آنها باید بروند.
- نمایندگان آمریکایی چه پاسخی دادند؟
- آنها سعی کردند توضیح دهند، اما بهانه های آنها بیانگر هیچ چیزی نیستند، آنها پوچ هستند.
- آیا نیروهای امنیتی افغانستان می توانند بدون کمک آمریکا تاب آورند؟
- این جنگ را امریکایان ایجاد کرده است. وقتی آنها بروند، آن قطع خواهد شد. طالبان -بخشی از کشور ما هستند. آنها باید با مردم صحبت کنند و زندگی با عزت را با ما پیش برند. اگر مداخله خارجی وجود نداشته باشد، آنها می توانند با همه افغانها در صلح زندگی کنند.
- وقتی از مداخله خارجی صحبت می کنید ، منظور شما پاکستان است؟
- پاکستانی ها و امریکایی ها و هردوی آنها و دیگران. الیویی روا (Olivier Roy)، کارشناس فرانسوی می گفت: پاکستانی ها امریکایان را بازی میدهند. او برحق بود.
- آیا در صورت امضای توافق ، می توان بر طالبان اعتماد کرد؟
- بر افغانها ، بلی ، بدون تردید. ما باید با همدیگر صحبت کنیم. طالبان درست مثل ما رنج میبردند. ما را به جنگ با همدیگر مجبور ساختند.
- یعنی آتش بس پایدار خواهد بود؟
در افغانستان – بلی. این هدف اصلی است. هرگونه توافق صلح باید به افغانستان با ثبات و بدون حضور هرگونه گروه های افراطی منجر شود. به همین دلیل ما به قدرت های بزرگ منطقه ای مانند چین، روسیه و هند احتیاج داریم. علاوه بر این ، ما به آنها به خاطر آن نیاز داریم، تا آنها با همسایگان ما، از جمله ایران، برای تامین آن کار کنند، تا خروج امریکایان باعث افزایش بی ثباتی در کشور و منطقه ما نشود. با کمک این قدرتها باید ضمانت بین المللی آن ایجاد شود، تا افغانستان یکبار دیگر در افراط گرایی و بی ثباتی غرق نشود.
- بصورت مشخص چگونه می توان این را تحقق بخشید؟
- این قدرت ها باید کاملاً در روند صلح همگرا گردند، در کنار ما برای تامین آن کار کنند که ما برای حرکت افغانستان به جهت درست، به نظر آنها، جهت توسعه منطقه لازم و ضروری می دانیم. ما قبلاً از آنها چنین خواهش بعمل آورده ایم.
- آیا شما میخواهید، تا آنها در افغانستان حضور نظامی داشته باشند؟
- نه، ما مداخله سیاسی آنها را برای تامین شفافیت تمام مراحل روند صلح می خواهیم. اروپا نیز، اگر خواسته باشد، می تواند نقش بسیار مهم در تأمین امنیت در کشور بازی کند. تنها تامین صلح در افغانستان و منطقه می تواند از بوجودآمدن موج های جدید صدها هزار پناهنده جلوگیری کند، همانطور که در سال 2015 و 2016 وجود داشت. اروپا باید برای منافع خود تلاش کند.
- در یکی از نکات موافقت نامه صلح گفته شده که طالبان بیش از این به گروه های تروریستی که می توانند بر خارج ضربه وارد کنند، پناه نخواهند داد. اما آنها با چندین گروه از جمله به ویژه با «القاعده»، رابطه دارند ...
- آنها باید از این دست بردارند، این قابل قبول نیست.
- اما آیا آنها این کار را خواهند کرد؟
- باید. آنها باید تمام روابط خود را با گروه های تروریستی قطع کنند و به بخشی از صلح و ثبات در کشور و منطقه مبدل گردند.
- این بدان معنی است که آنها باید خود را از شبکه حقانی جدا کنند: این همچنان با «القاعده» ارتباط دارد و رهبر آن سراج الدین حقانی شخص دوم در بین طالبان است ...
- شبکه حقانی - یک سازمان افغان است. این افغان ها، از جمله حقانی باید گروه های خارجی را اخراج کنند. طالبان نیز باید در این امر شرکت کنند. افغانستان نمی تواند پناهگاه برای این گروه ها باشد.
- فقط پاکستان می تواند حقانی را مجبور به انجام این کار کند ...
- بدون شک، اما خود حقانی نیز باید مواظب منافع افغانستان باشد.
- شما چه فکر می کنید، آیا میتوان بر او اعتماد کرد؟
- او - افغان است. ما باید برای زندگی مشترک همه وسایل را پیدا کنیم، تا باهم یکجا زندگی کنیم و تا گروه های تروریستی خارجی از کشور ما به عنوان پایگاه تروریستی استفاده نکنند.
- انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ 28 سپتمبر تعیین شده است. آیا آنها صورت خواهند گرفت؟
- روند صلح - اولویت اصلی ملی ما است. هر قدر زودتر که خاتمه یابد، به همان اندازه، بهتر خواهد بود. در چنین چشم اندازی ، انتخابات توجه را بخود جلب مینماید و ما به این نیازی نداریم. ما باید آنها را زمانی برگزار نمائیم، وقتیکه کشور ما مستقل باشد، ما خود می توانیم تصمیم بگیریم که به کدام سیستم نیاز داریم: پارلمانی ، ریاست جمهوری یا فرانسوی، با صدراعظم.
- چه باید کرد، اگر پیمان صلح قبل از انتخابات ریاست جمهوری امضا نشود؟ حکومت انتقالی تشکیل شود؟ یا لویه جرگه؟
- حکومت انتقالی نمی تواند راه حلی باشد. من به اشرف غنی و عبدالله عبدالله (رئیس اجرائیه) گفتم كه آنها ، به نظر من باید تا زمان پایان روند صلح در جاهای خود باقی بمانند. نیازی به تغییر حکوت وجود ندارد. پس از توافق ، لازم است جلسه‌ای با مردم افغانستان از جمله طالبان برگزار شود، تا راه حل هایی برای زندگی مشترک پیدا شود.
- مردم چگونه بصورا مشخص می توانند نظرات خود را اظهار کنند؟
- میتوان کنفرانس بین المللی، مانند بن (دسمبر 2001) ، و سپس لویه جرگه برگزار کنیم. این کنفرانس به ما امکان رسیدن به توافق با جامعه جهانی فراهم می سازد. ببینید ، ما فقط می خواهیم در یک کشور عادی زندگی کنیم. دو روز پیش فرزندانم در پنجشیر (شمال کشور) بودند و شب را در آنجا گذراندند. کوچکترین دختر من نمی خواست به کابل برگردد. او در پنجشیر احساس امنیت بیشتری می کرد. فرزندان ما باید در سراسر کشور احساس امنیت کنند.
- در صورت توافق صلح، آیا طالبان سلاح های خود را کنار می گذارند؟
- البته
- آیا شما مطمئین هستید؟
- آنها باید این کار را انجام دهند.
- آما اگر آنها امتناع ورزند؟
- این بدان معنی است که آنها صلح را نمی خواهند. آنها باید مانند سایر افغانها زندگی کنند، بخشی از سیستم سیاسی و اداری کشور باشند. دیگر نمی توان جنبش ها و گروه هایی با اردوهای خصوصی ایجاد کرد. فقط یک اردوی ملی وجود دارد که تمام مردم افغانستان باید در آن خدمت کنند. به عبارت دیگر ، پس از خروج امریکایان، ما دیگر نیازی به جذب سرباز نخواهیم داشت. در هر صورت، ما توانایی آن را نداریم. ما نیازی به اردوی حرفه ای نخواهیم داشت. ما به اردوی مجلوبین و جوانانی نیاز داریم که به کشور خدمت می کنند.
- بعضی اوقات شما از همان عبارات طالبان استفاده می کنید ...
- بلی، همینطور است. طالبان مانند همه ما افغان هستند. آنها درست می گویند که امریکایان باید کشتار افغان ها را قطع کنند. من اولین کسی بودم که این را گفتم. اما طالبان باید انفجار بمب ها و کشتن مردم ملکی را بنام مبارزه با امریکایان متوقف کنند. آنها باید حملات بر سربازان امریکایی را متوقف سازند. آنها باید جنگ را متوقف کنند و در روند صلح شرکت کنند. آنها میتوانند در جریان لویه جرگه از آنها خروج نیروهای شان را مطالبه کنند. نیازی به جنگیدن نیست.
- اگر آنها نخواهند؟
- افغان ها این کار را تحمل نمی کنند. طالبان باید با ما بنشینند و به مصالحه برسند.
- آیا طالبان می توانند وارد دولت شوند؟
- بدون تردید، آنها می توانند در انتخابات شرکت کنند، نامزدهای خود را برای انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی معرفی کنند. آنها میتوانند وزیر شوند. اگر انتخابات صادقانه باشند و طالبان حزب سیاسی دارند، همه چیز ممکن است. در عین حال، آنها باید بپذیرند که دیگران نیز می توانند پیروز شوند.
- آیا شما واقعاً هم بر این باور دارید؟
- بلی ، من خوش بین هستم. اکنون ما برنامه ای برای بیرون رفت از این وضعیت داریم.
* سازمان های ممنوع در فدراسیون روسیه