افزایش نقش پاکستان در صلح افغانستان؛ سپردن گوشت به پشک؟

سفر رهبران اپوزسیون دولت و رییس جمهور غنی به پاکستان، گمانه‌ها در مورد افزایش نقش این کشور در پروسۀ صلح را بیشتر از پیش ساخت.
Sputnik

به گزارش اسپوتنیک، به تازگی اشرف غنی رییس جمهور افغانستان به پاکستان سفر کرده و با مقامات بلند پایه آن کشور در پیوند به مسایل افغانستان از جمله صلح و ثبات نیز بحث کرده است.

همزمان با سفر آقای غنی به پاکستان، وزیر خارجه امریکا نیز گفته است که پاکستان باید در گفتگوهای صلح افغانستان دخیل ساخته شود اما تحلیل گران و استادان دانشگاه این مسئله را چگونه بررسی می کنند.

احمد جمشید فردی رییس نهاد دانش آموختگان افغانستان در شمال و تحلیل گر مسایل سیاسی افغانستان به اسپوتنیک می‌گوید، که همگرایی منطقوی تضمین کننده صلح و ثبات در منطقه و افغانستان است.

وی تلاش های اشرف غنی و به ویژه سفر اخیر او را به پاکستان برای گفتگوهای صلح تاثیر گذار عنوان کرده، تاکید می کند که باید خط مش تعریف شده و با اجندای مشخص سفر کرد.

«همگرایی بزرگ منطقوی میتواند صلح را در هر دو کشور (پاکستان و افغانستان) تضمین کند و تلاش های داکتر غنی می تواند آغاز برای این روند باشد هرچند بسیار دیر شده برای انجام این کار اما امیدوار هستیم که این نشست ها به شکل معنی دار وطرح مشخص خصوصآ در خصوص آن مسایل که اختلافات را میان کشورهای ایجاد کرده است، در پیوند به حل این موضوعات باشد بیشتر نشست ها معنی دارد می شود».

آقای فردی می افزاید در چند سال گذشته جنگ و صلح افغانستان به این گونه در محراق توجه جامعه جهانی به ویژه ایالات متحده امریکا نبوده که حالا امیدواری‌های را به وجود آورده است.

هر چند که گفتگوهای صلح افغانستان از سال های پیش به شکل از اشکال جریان داشته اما در چند ماه اخیر تلاش های امریکا برای آن‌چه «تامین صلح و ثبات دایمی و پایدار در افغانستان» خوانده می‌شود، آغاز شده است.

زلمی خلیلزاد به نمایندگی از ایالات متحده امریکا با نمایندگان طالبان در برخی از کشورها پیرامون وضعیت صلح افغانستان گفتگو کرده که حالا همچنان این مذاکرات ادامه دارد.

هر چند از این مذاکرات چند ماه می گذرد اما خوشبینی ها و بدبینی های را نیز با خود دارد که تعداد از تحلیل گران را مثبت فکر می کنند و بعضی دیگی تلاش های ناکام عنوان می کنند.

این تحلیلگر مسایل سیاسی افغانستان به این باور است که تاهنوز اختلافات زیادی میان سران حکومت، سیاسیون و نیز مخالفان مسلح دولت وجود دارد که باید در این بخش کار صورت گیرد.

او در پیوند به این که آیا ورود پاکستان به گفتگوهای صلح افغانستان موثر است، می گوید که اجتماع منطقوی بشمول پاکستان در گفتگوهای صلح افغانستان یکی از نیازها می تواند باشد.

رییس نهاد دانش آموخته گان افغانستان معتقد است تا زمانی که تنش ها و اختلافات درونی میان سیاسیون و حکومت گران حل نگردد، اجندای مشخص صلح و فراگیر نیز بوجود نمی آید.

سید عبدالحمید صفوت رییس اتحادیه نهادهای مدنی ولایت بلخ سفر آقای غنی به پاکستان می تواند طالبان را به انزوا بکشاند که حالا دولت افغانستان سیاست خارجی فعال دارد.

آقای صفوت به این باور است که این تلاش های دوکتور غنی می تواند که چراخ سبز برای حامیان طالبان و نیز ایجاد یک روابط خوب سیاسی و اقتصادی میان افغانستان و پاکستان باشد.

«دولت افغانستان در این حالت که مذاکرات بین امریکا و طالبان جریان دارد، با ایجاد گفتگوهای صلح با پاکستان به یک شکل خلیل زاد را دور بزند و افغانستان نشان بدهد که میتواند با حامیان مخالفان مسلح وارد گفتگو می شود و از این لحاظ نقش بسیار مهم را می تواند داشته باشد اما بشرطی این که این گفتگوها به شکل دوام دارد ادامه داشته باشد ولی اگر موقتی باشد تاثیرات چندانی ندارد».

رییس اتحادیه نهادهای مدنی در ولایت بلخ می گوید، که افغانستان از سال های گذشته به این باور است که پاکستان حامی طالبان بوده و در جنگ نیابتی در افغانستان از طالبان کار گرفته است.

وی گرچه می پذیرد که افکار عامه و مردم افغانستان، پاکستان را دشمن تاریخی افغانستان می دانند اما تاکید می کند که باید از راه گفتگوها و مذاکره این مشکل حل شود تا صلح برقرار شود.

آقای صفوت تاکید می کند، که هر دو کشور به جای تقابل راه بدیل آن را پیدا کنند و گفتگوهای صلح و ثبات را برای هر دو کشور انجام دهند تا روابط خوب و گسترده بوجود بیاید.

نسیم رحیمی فعال مدنی در افغانستان نیز به این باور است که دخیل سازی پاکستان در گفتگوهای صلح افغانستان با طالبان تاثیرات آنچندان بالای ندارد چون طالبان حالا حلقات زیادی دارند.

اشرف غنی: طالبان و پاکستان باهم وابسته اند

وی با بیان این که طالبان حلقات مختلف را حالا ایجاد کرده و خود مختاری را در بخش های از کشور انجام می دهند، افزود:

«طالبان حامیان منطقوی پیدا کرده و نقش پاکستان ضعیف شده است».

این فعال مدنی معتقد است، که پاکستان عنصر اصلی و اساسی که 10 پیش بود، حالا آن عنصر اصلی نمی باشد و نقش اصلی را ندارد و دخیل سازی این کشور به گفتگوهای صلح خوش باوری است.

«به باور من تحت هیچ شرایطی پاکستان نمی تواند تضمین کننده صلح در افغانستان باشد، طالبان حالا حلقات در بخش های از افغانستان به حالت خود مختار و با همان پرچم و با همان تشکیل با کمی تغیر در دیدگاه های سیاسی و اجتماعی شان فعالیت می کنند و تحت دستور مستقیم پاکستان دیگر قرار ندارند».

آقای رحیمی تاکید می کند، که باید برای تامین صلح و ثبات در افغانستان همه ی همپیمانان و حامیان طالبان دور یک میز جمع شوند و تعهدات همه جانبه شان را برای تامین صلح بدهند.

موصوف می افزاید، که هم اکنون در افغانستان علاوه بر طالبان برخی دیگر از گروه های تروریستی مانند داعش جان گرفته است که نگرانی های را نیز بوجود آورده است.

ذبیح الله ایثار استاد دانشگاه و فعال سیاسی به این باور است، که از گذشته ها امریکا در پی این بوده است که پاکستان در تصمیم گیرهای کلان و بزرگ افغانستان دخیل ساخته شود.

وی با بیان این مطلب که امریکا میداند که لانه های تروریستی طالبان در خاک پاکستان است، افزود که «گروه‌های مخالف دولت افغانستان، از پاکستان منشأ گرفته اند».

آقای ایثار تاکید می کند، که امریکا می خواهند با تلاش های شان هم مسئولیتی را که در قبال صلح افغانستان دارد، ادا کند و هم به پاکستان بفهماند که امریکا متوجه حرکات و رفتار این کشور است.

موصوف می افزاید، که امریکا در یک نیم دهه گذشته در افغانستان سرمایه گذارهای زیادی را در بخش‌های گوناگون انجام داده است که حالا نمی خواهد آن را از دست بدهد.

«ما خوشبین هستیم که امریکا، پاکستان را قناعت بدهد از دست از مخالفت با افغانستان بردارد و شامل این پروسه (پروسه صلح) شود اما این را باید فراموش نکنیم که افغانستان یک کشور مستقل است و در تصمیم گیری‌ها استقلالیت خود را دارد و خط مش سیاست خارجی را تنظیم می کند».

این استاد دانشگاه به این باور است، که باید جلو گروه های که از طرف کشورهای منطقه حمایت می شوند گرفته شود و نیز منشا طالبان که در هر کشور است، خشک گردد.

آقای ایثار تاکید می کند، که پاکستان باید که از سال های گذشته به عنوان حامی طالبان گفته شده است دست از این کار بردارد و با دولت افغانستان در راستای صلح کمک کند.

این در حالیست، که گفتگوهای صلح افغانستان از چند ماه به اینطرف بیشتر از پیش داغ تر شده و این چندمین بار است که خلیل زاده به نمایندگی از امریکا با طالبان گفتگو می کند.

بحث و گفتگو