منار جام؛ خطر سقوط و وعده‌های دولت

تصاویر منتشر شده در فضای مجازی افغانستان، هفتۀ گذشته نشان داد که منار جام یکی از آثار ثبت شدۀ میراث فرهنگی یونسکو در ولایت غور در خطر سقوط قرار دارد.
Sputnik

به تازگی در اثر سیلاب های اخیر که در بخش ها و اطراف این منار جاری شده است، نگرانی های مردم محل و مقام های محلی را بیشتر از پیش بلند برده است.

شماری از فرهنگیان و نمایندگان شورای ولایتی در ولایت غور از تخریب و سقوط احتمالی منار جام غور ابراز نگرانی کرده و دولت را در امر عدم بازسازی آن متهم می کنند.

آنان تاکید می کنند، که از چند سال به اینطرف این منار در حال تخریب شدن قرار دارد اما دولت افغانستان هیچ گونه برنامه ی برای ترمیم و بازسازی آن روی دست نگرفته است.

فضل الحق احسان رئیس شورای ولایتی ولایت غور می گوید، که بار بار هیئت از سوی حکومت مرکزی به این ولایت آمده است اما سفر آنان سبمولک می باشد.

وی از اینکه سیلاب های اخیر بخش های از منار جام غور را تخریب کرده است ابراز نگرانی کرده و دولت افغانستان را مقصر اصلی این تخریبات می داند.

آقای احسان تاکید می کند، که دولت حتا در اطراف و بخش های از این منار دیوارهای استنادی نساخته است که جلو ورود آب های فصلی و سیلاب را بگیرد.

«هر بیننده که وضعیت سیلاب و منار جام غور را بیبند باید به وضعیت اش اشک بریزد اینکه خداوند به برکت اش این را نگاه کرده است وگر نه باید اینقدر دیر سقوط می کرد متاسفانه دولت بار بار وعده داده اند که حتا در دوران آقای مخدوم رهین وزیر پیشین وزارت اطلاعات و فرهنگ و سایر هیئت ها امده اند و سبمولک دیدن کرده اند و رفتند و متاسفانه حتا یک دیوار استنادی که آب به این (منار) اصابت نکند، هم جور نکرد و اگر به وضعیت اش رسید گی نشود حتما سقوط می کند».

مدینه مهرنیا فروغی استاد دانشگاه و یکی از فرهنگیان در کشور نیز دولت مرکزی را در عدم بازسازی آبدات تاریخی متهم کرده و خواهان رسیدگی به وضعیت منار جام شد.

وی تاکید می کند همانطور که حکومت در قبال سایر بناهای تاریخی کشور بی توجه است در قبال منار تاریخی جام غور نیز بی تفاوت بوده که سرنوشت آن حالا چنین شده است.

بانو مهرنیا فروغی می افزاید، که منار جام غور نماد از فرهنگ نقاشی و معماری است که دولت افغانستان مسئولیت جدی دارد که از آن باید نگهداری نماید.

«منار جام غور یکی از آبدات تاریخی دیار ما است که نمادی از هنر نقاشی و معماری است و از دوران های گذشته باقی مانده است متاسفانه دولت در این قبال توجه چندان نکرده است و  باید مانع وارد شدن صدمه به این منار می شد که امروز سیلاب ها باعث این شده که کم کم این منار فرو بریزد و از بین برود».

این استاد دانشگاه از وضعیت منار جام غور ابراز نگرانی کرده، تاکید می کند که سیلاب های اخیر صدمه های را به بخش های از این منار وارد کرده است.

بانو مهرنیا به ارزش مندی و اهمیت بناها و آبدات تاریخی در کشور اشاره کرده، می گوید که باید از ارزش های ادبی و هنری در افغانستان حفاظت درست صورت گیرد.

او نیز پیشینه تاریخی منار جام غور را دارای اهمیت بالا عنوان نموده و از ادارات مربوطه دولت افغانستان خواست تا برای بازسازی آن اقدامات لازم را انجام دهد.

«اگر منار جام غور خدانخواسته از اثر رویدادهای طبیعی و یا هم غیر طبیعی سقوط کند یک فاجعه بسیار در فرهنگ و هنر سرزمین ما خواهد بود».

از سوی هم عبدالحی خطیبی سخنگوی والی ولایت غور تخریبات بخش های از منار جام غور را پذیرفته اما تاکید می کند که اقدامات در این پیوند آغاز شده است.

وی می گوید، که به تازه گی یک هیات بلند پایه از حکومت افغانستان و کشور هندوستان به ولایت غور آمده است تا به وضعیت این منار رسیدگی نمایند.

«همین لحظه وزیر مبارزات با حوادث، وزیر اقتصاد، وزیر تحصیلات عالی و سفیر هندوستان به ولایت غور آمده اند که قرار است اینها به منار جام بروند و گزارش های را از وضعیت آن تهیه می کنند و بعدآ پلان شان مشخص خواهد شد که یا دولت افغانستان، یا هم دولت هندوستان و یا هم ینسکو این منار را ترمیم و بازسازی و نگهداری خواهند کرد».

سید وحید قتالی رییس ادارۀ امور ریاست جمهوری افغانستان نیز در صفحۀ فیسبوکش از دستور رییس جمهور غنی برای بازسازی و جلوگیری از سقوط احتمالی این منار خبر داده است.

منار جام در مناطق کوهستانی ولایت غور در ۶۲ کیلومتری منطقه «شهرک» در روستای موسوم به «جام»، محلی که رودخانه جام از جنوب به طرف شمال به رودخانه خروشان «هریرود» جریان دارد و در زاویه تلاقی این دو رودخانه قرار دارد.

 این منار در سده دوازدهم میلادی ساخته شده و ۶۵ متر ارتفاع دارد و در سال ۲۰۰۲ مرکز حفظ میراث جهانی یونسکو خواستار ثبت این منار درفهرست میراث فرهنگی جهان شد.این بنا بعد از قطب منار در دهلی نو، هندوستان بلندترین مناره خشتی جهان است.

براساس اسناد سازمان یونسکو، این مناره در سال ۱۱۹۴ میلادی در دوران سلطنت «سلطان غیاث‌الدین غوری» ساخته شده است.

بحث و گفتگو