جان کیریاکی تحلیگر اسبق و افسر CIA در باره شرق نزدیک، رهبر عملیات ضدتروریستی در پاکستان بعد از اعمال تروریستی 11 سپتمبر سال 2001 در مصاحبه با خبرنگار "ایورازییه.اکسپیرت" معلومات داد که تا چه حد احتمال خروج نیروهای ایالات متحده از افغانستان در آینده نزدیک وجود دارد و عواقب این فیصله برای افغانستان و تمام منطقه چه خواهد بود و همچنان راجع به اینکه چطور سازمان قرارداد امنیت دسته جمعی میتواند در مناطق سرحدی این کشور تهدید تروریستی را کاهش دهد.
- در بهار سال 2019 هیات امریکایی و نمایندگان تحریک «طالبان» در مذاکرات در دوحه مسوده موافقت نامه راجع به خروج نیروهای امریکایی عقد نمودند. به نظر شما، آیا میتوان خروج نیروهای امریکایی از افغانستان انتظار داشت؟
— من باور نه دارم که امریکایان افغانستان را در آینده نزدیک ترک کنند. حالا حکومت افغانستان فقط کابل را کنترول میکند. «طالبان» بخش بزرگ باقیمانده کشور را کنترول میکنند و نظامیان و پولیس ملی افغانستان بسیار ضعیف اند. اگر امریکا برود، من باور دارم که طالبان به سرعت کشور را خواهند گرفت.
این قصور کاملاً بر دوش امریکا قرار دارد. حکومت ما میلیاردها دالر برای آماده نمودن نیروهای مسلح و پولیس افغان مصرف نموده و هیچگونه نتائیج وجود ندارند. پول ها هدر مصرف شده اند و کشور حالا به همان نوار، مانند سال 2001، شباهت دارد که به هیچکس تعلق ندارد.
در نتیجه ایالات متحده مجبور اند، باقی بمانند، تا از حکومت افغانستان دفاع و حمایت نمایند.
- جامعه امریکا نسبت به این چگونه برخورد میکند، تا نیروهای امریکایی از افغانستان بروند؟ نظرسنجی های اجتماعی چه چیز را نشان میدهند؟
— نظرسنجی های اذهان عامه نشان میدهند که ملت امریکا خواستار خروج از افغانستان می باشد. جنگ در آنجا برای ما به بهای صدها میلیارد دالر تمام شده که میتوانستیم جهت اعمار راه ها، پل ها، میدان های هوایی و شفاخانه ها در ایالات متحده مصرف نمائیم.
- طوریکه شما میدانید، در حال حاضر بین ایالات متحده و افراد «طالبان» مذاکرات پیش برده میشوند. انتظارات شما از این مذاکرات چیست؟ آیا ایالات متحده خواهند توانست منازعه افغان-طالبان را حل نمایند؟
— ایالات متحده بارها تلاش ورزیده طالبان را به مذاکرات جلب نمایند، اما بدون موفقیت. من انتظار ندارم که در این ملاقات ها موافقت نامه نهایی حد اقل به این خاطر حاصل خواهد شد که طالبان میدانند: ایالات متحده نمی توانند برای ابد در افغانستان باقی بمانند. در نتیجه ما فکر میکنیم که طالبان یکبار دیگر کشور را تصرف خواهند کرد.
برعلاوه این، هیات امریکا را سفیر زلمی خلیلزاد، عقاب نیوکانسرواتور، رهبری میکند که یکی از طراحان مداخله در افغانستان بود.
- مطالبات ایالات متحده چیست و مطالبات طالبان چه می باشند؟ شما میتوانید راجع به این بطور مفصل معلومات دهید؟
— هدف عمده ایالات متحده — این قوت و ثبات در حکومت افغانستان می باشد. واضحاً، مطالبات دیگر نیز وجود دارند، اما آنها درجه دوم اند: تعلیم برابر برای زنان، قطع حملات بر نیروها و پولیس حکومتی، قطع پناه دادن به تروریستان و قطع تجارت هیروئین.
برای طالبان همه چیز به مراتب سهلتر اند. آنها میخواهند حاکمیت خود را در افغانستان احیا کنند و میخواهند، تا ایالات متحده مداخله نکنند.
- به نظر شما، اگر نیروهای امریکایی بطور کامل از افغانستان خارج شوند، اوضاع در این منطقه به کدام سناریوی انکشاف خواهد کرد؟
— اگر نیروهای امریکایی افغانستان را ترک کنند، به عقیده من، حکومت افغانستان به سرعت از هم فروخواهد پاشید و طالبان به قدرت برخواهند گشت. صادقانه باید گفت، برای من، مانند اکثریت امریکایان، بی تفاوت است، اگر این کار رخ دهد.
افغانان برای ایجاد حکومت و جامعه دارای قابلیت کاری تقریباً 18 سال وقت داشتند، مگر آنها این کار را انجام داده نتوانستند. بجای این ما مثال حوادث داریم، وقتیکه جلبیان نو در اردو و پولیس مربیان یا رفقای خود را می کشند، مکاتب را منفجر می سازند و بزرگترین تهدید کشت خشخاش هیروئینی در تاریخ محسوب میشود و حکومت، به اندازه ضعیف است که در خارج از حدود پایتخت هیچ چیز را کنترول نمی کند.
- وزیر خارجه روسیه اعلام داشت که مسکو با طالبان به منظور تشویق نمودن این تحریک به دیالوگ با حکومت، در تماس است. روسیه در امر حل منازعه افغان- طالبان چه نقش بازی کرده میتواند؟
— حکومت فدراسیون روسیه نقش مهم در هر موافقت نامه صلح در افغانستان بازی میکند. روسان مدتها قبل به ایالات متحده هشدار میدادند که باقی ماندن مدت زمان طولانی در افغانستان ضرور نیست؛ آنها برحق بودند. چون روسان در افغانستان سالها قرار داشتند و آنها اوضاع سیاسی و فرهنگ این کشور را بخوبی میدانند.
وقت کافی از آن زمان سپری شده، وقتیکه روسان رفتند، تا آنها بتوانند در مذاکرات صلح میانجیگران صادق باشند.
از همینرو، هرگونه مشوره که روسان بتوانند طالبان را توسط آن به شاندن به دور میز مذاکرات صلح تشویق کنند، مثبت خواهد بود.
- شما تناسب قوای «طالبان» و داعش را در افغانستان چگونه ارزیابی میکنید؟
— پیروان داعش در افغانستان به مرتب از طالبان کمتر اند، اما آنها خشن تر اند.
فراموش نکنید که در عراق داعش به خاطر ایجاد شد که «القاعده» به حد کافی افراطی نبود. عین چیز در افغانستان وجود دارد. طالبان به حد کافی افراطی نیستند.
بالاخره، اگر طالبان به قدرت برگردند، فکر میکنم که داعش با آنها کار خواهد کرد. فقط از سبب افراطیت ما هسته ای داعش در جاه های، مانند چاد، هند، تایلند و فلیپین مشاهده میکنیم. این گروه بسیار زیاد متجاز است.
- اوضاع بی ثبات در افغانستان چگونه بر کشورهای آسیای مرکز تائثیر میکند؟ شما هراس ها در باره توسعه طلبی داعش و سازمان های دیگر تروریستی (در افغانستان) در آسیای مرکزی را چگونه ارزیابی میکنید؟
— واضح است، بی ثباتی در افغانستان باعث بی ثباتی در تمام منطقه میگردد. چیزیکه به ویژه مهم است، این به ثبات در پاکستان، قدرت هستوی، مزاحمت میکند و به مثابه منبع رویارویی بین هند و پاکستان عمل میکند. این همچنان مانع پیشرفت انکشاف تجارتی — اقتصادی در تمام منطقه میگردد.
البته، پرابلم بی ثباتی در افغانستان، نسبت به وضع ساده اقتصادی، جدی تر است. افغانستان پناه گاه برای گروه های تروریستی و جنگجو محسوب میشود. سال های گذشته نشان دادند که این گروه ها برای تمام منطقه تهدید به بار می آورند.
- به نظر شما، اعضای سازمان قرارداد امنیت دسته جمعی و کشورهای هم مرز چه باید انجام دهند، تا تهدید تروریستی را در منطقه کاهش دهند؟
— منطقی ترین چیز — حفظ مناسبات نزدیک با دیگران، با ایالات متحده و با ناتو می باشد. تبادله اطلاعات ضدتروریستی و معلومات استخباراتی اهمیت درجه یک دارد. من عقیده دارم که فقط در صورت تبادله آزاد اطلاعات این کشورها میتوانند منطقه را از تهدید تروریستی رهایی بخشند.