کامران یوسف طی مقاله در نشریه The Express Tribune (پاکستان) در ادامه می نویسد، تشدید منازعه به سیگنال نگران کننده برای کشورها در تمام جهان مبدل گشت و بسیاری دول مساعی تصورناشدنی را آغاز کردند، تا به هند و پاکستان اجازه لغزش به پرتگاه را ندهند.
برای جلوگیری از حادشدن بعدی اوضاع ایالات متحده، چین، انگلستان و همچنان عربستان سعودی و امارات متحده عربی هم با دهلی نو و هم با اسلام آباد همکاری مینمودند. ولی کشور که نقش قابل ملاحظه بزرگ در حل بحران بازی نمود، غیرمحسوس باقی ماند، — این روسیه بود.
کارمند بلندرتبه پاکستانی که مستقیماً راجع به مساعی دیپلوماتیک مسکو آگاهی دارد که متوجه تضعیف تشنج در مناسبات هند-پاکستان بود، اعلام داشت:« من مبالغه نخواهم کرد، اگر بگویم که روسیه مهمترین نقش به مثابه میانجی بازی کرده است».
نماینده رسمی که نخواست نامش نسبت حساسیت موضوع فاش شود، افزود، اگرچه در انظار اجتماعی نقش عمده را ایالات متحده بازی کرده، در واقعیت امر در پشت پرده برای حل بحران روسیه فعالیت میکرد.
هنگام تشدشد منازعه روسیه هم با پاکستان و هم با هند ارتبط داشت. یک روز بعد از آن که پاکستان دو طیاره جنگی هند را سقوط داد و یکی از پیلوتان را به اسارت گرفت، ولادیمیر پوتین به ناریندرا مودی صدراعظم هند تیلفون کرد و او را به خویشتن داری فرا خواند. پوتین به حل سریع بحران هند-پاکستان امیدوار بود. سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه همزمان با همتای پاکستانی خود تماس گرفت و راجع به آمادگی کشورش به مساعدت نمودن به مذاکرات بین دو کشور اعلام داشت. پاکستان راساً پیشنهاد روسیه را پذیرفت. نماینده رسمی دیگر (پاکستانی) اعلام داشت:«به تفاوت از حوادث که در گذشته رخ داده بوند، حالا جانب روسیه آمادگی بزرگ، نسبت به امریکا نشان داد».
به گفته او، ایالات متحده فقط آنگاه مداخله کرد، وقتیکه پاکستان اقدامات جوابیه اتخاذ کرد. تا آن وقت امریکایان موضعگیری انتظارکشیدن را در پیش گرفته بود و خاموشانه تخلف بر حریم هوایی پاکستان را توسط طیارات شکاری هندی تائید میکردند. روسیه، برخلاف، «موضعگیری هرچه بیشتر بی طرفانه»، باوجود مشارکت استراتژیک با هند، اتخاذ کرد.
علت که روسیه بنابر آن فعالیت زیادی در مسایل کاهش منازعه، نسبت به امریکا، اتخاذ کرد، در هراس های مسکو در این مورد نهفته بود که منازعه نظامی بین هند و پاکستان ثبات را در منطقه برهم می زند.
چین به علت دیگر غیرعلنی مبدل گشت. عقیده وجود دارد که روسیه و چین به اوضاع از یک زاویه می نگریستند و میخواستند، تا منازعه هرچه زودتر حل گردد.
فقط با همین مساعی پاکستان و هند در مورد بازگرداندن سفرای شان به پایتخت های همدیگر فیصله نمودند. این به اولین نشانه کاهش تشنج مبدل گشت. دو کشور همچنان در باره دهلیز کرتارپور که از طریق آن سکان هند بر یکی از امکان بسیار مقدس در پاکستان دسترسی پیدا خواهند کرد، نیز مذاکرات ادامه دادند.
فیصله اخیر صدراعظم هند در مورد تبریکی به همتای پاکستانی خود عمران خان به مناسبت روز پاکستان نیز به نشانه عادی شدن مناسبات مبدل گشت، اگرچه تشنج شاید تا ختم انتخابات در هند حفظ گردد.