«دزدی با چراغ»؛ چگونه شرکت امریکایی ۱۱ ملیون دالر را پیش چشم غنی ربود؟

قرارداد دولت افغانستان با یک شرکت مجهول امریکایی، سبب شد تا اعتراضات مجازی فراوانی در افغانستان برانگیخته شود.
Sputnik

قرارداد سیستم «ریل تایم» برای گردآوری محصول ده درصدی کارت‌های مصرفی تلفون همراه، با ارزش یازده ملیون دالر توسط وزیر مخابرات و در حضور رییس جمهور افغانستان با شرکتی به نام «بوستوس گروپ» به امضا رسیده است که اسنادش به شدت مورد بحث قرار دارد.

عبدالرزاق وحیدی وزیر پیشین مخابرات افغانستان به خبرگزاری اسپوتنیک می‌گوید:

«شرکت بوستوس گروپ یک روز بعد از قرارداد با وزارت مخابرات به تاریخ اول مارچ ٢٠١٩ کاملا یک جواز جدید می‌گیرد. پس می‌توان گفت که این شرکت نه تنها تجربه كاری ندارد بلكه حتی یک روز هم از تجربۀ کاری به وزارت مخابرات بده‌کار است. بناً وزارت مخابرات با یک شرکت خیالی قرارداد کرده است».

اطلاعات ثبت شدهٔ این شرکت نشان می‌دهد که شرکت در اول مارچ ۲۰۱۹ در ایالت نوادای امریکا با سرمایهٔ مالی صفر به ثبت رسیده است. اطلاعات ثبت این شرکت روی این پیوند قابل دریافت است.

البته اطلاعات نشان می‌دهد که شرکت BustosGroupLLC پیش از این نیز ثبت بوده است اما پیش از سال ۲۰۱۳ میلادی.

یک نشانی دیگر روی اینترنت بر أساس اطلاعات گوگل نشان می‌دهد که لوگوی شرکت جوشوا بوستوس در ۲۸ فبروری از سوی شرکت 99designs روی اینترنت قرار گرفته است. 

رقابت برای ساخت لوگوی این شرکت روی این لینک  قرار گرفته است.

در تشکیل این شرکت فقط سه کارمند وجود دارد.

قابل یادآوری است که جوش بوستوس همسر اهل افغانستان دارد، در سال ۲۰۱۶ به دین اسلام گراییده و پیش از این در شرکت صافی کار می‌کرده است. در سال ۲۰۱۶ شرکت صافی به دلیل عدم پرداخت قرضه‌هایش از فعالیت باز ماند.

وزارت مخابرات و تکنالوژی افغانستان اعتراض‌های نشر شده در مورد این پروژه را «گزارشات ناقص بعضی از حلقات» دانسته و آن را رد می‌کند. سائر زلاند سخنگوی وزارت مخابرات افغانستان در مورد پروسۀ عقد این قرارداد به خبرگزاری اسپوتنیک می‌گوید:

«ضرورت ایجاد سیستم ریال تایم دیتا منجمنت طبق قانون محصول خدمات مخابراتی پیش بینی گردیده است به همین منظور کمیته مشترک از وزارت‌های مخابرات و تکنالوژی معلوماتی، اقتصاد، مالیه و ادارۀ اترا جهت بررسی تخنیکی و مالی پروژۀ متذکره ایجاد گردیده است. اخیراً بنا بر پیشنهاد وزارت مالیه در جلسه شماره ۱۶۸ کمیسیون تدارکات ملی فیصله بعمل آمد اینکه پروسۀ قبلِی تدارکاتی فسخ و پروژۀ متذکره از طریق منبع واحد با شرکت امریکایی عقد قرارداد گردد. جهت تحقق فیصلۀ کمیسیون محترم تدارکات ملی، کمیته بین الوزارتی فوق غرض بررسی و مذاکره تخنیکی و مالی شرکت پیشنهادی منبع واحد کار خود را آغاز نمود؛ کمیته موظف درین راستا بررسی همه جانبه و مذاکره تمامی ابعاد تخنیکی پروپوزل را با شرکت پیشنهادی با دقت کامل قرار داده و اطمینان حاصل نمودند که شرکت های متذکره توانایی تخنیکی تطبیق پروژه را برخوردار اند. که در نتیجه بعداز ارایه گزارش هیات بین الوزارتی و منظوری قیمت پروژه متذکره از سوی کمیسیون محترم تدارکات ملی قرارداد با جانب شرکت های فوق عقد گردید».

به گفتۀ آقای وحیدی این شرکت حتا وبسایت آماده هم ندارد:

«وب‌سایت شرکت بوستوس گروپ ساده و ابتدایی طراحی شده که تنها یک صفحه دارد. در بخش جست‌وجوی آن با مواردی همچون دختران مدل و سایر معلومات غیر‌مرتبط بر می‌خوریم. این نشان می‌دهد وب‌سایت شرکت بوستوس گروپ از یک تمپلیت آماده، طراحی شده و کوچک‌ترین تغییراتی هم در آن وارد نشده است که این مورد ادعای این شرکت را که در بخش تکنالوژی معلوماتی فعالیت دارد به صورت جدی زیر سوال می‌برد».

در حال حاضر سایت این شرکت thebustosgroup.com غیر فعال شده است و در موتورهای جستجو یافت نمی‌شود.

سائر زلاند می‌گوید که این شرکت‌ها باید پاسخ بگویند که چرا وبسایت ندارند.

اعتراض آغاز شده از سوی آقای وحیدی در فضای مجازی و رسانه‌ها و پیوستن شمار زیادی از شهروندان به یک کمپاین اعتراضی و درخواست شفافیت، سبب شد تا کمیتۀ تدارکات ملی در اعلامیه‌یی از تشکیل یک کمیتۀ مستقل برای بررسی این مسأله خبر داد:

«از آنجائیکه قبلاً اعطای قرارداد پروژه نظارت بر جمع آوری عواید مخابراتی (RTDMS) از سوی کمیسیون تدارکات ملی به دو شرکت مشترک (LATRO & BUSTOS) مشروط به تکمیلی اسناد منظور گردیده بود و به این داوطلبان فرصت داده شده بود تا اسناد شانرا در جریان 28 روز تکمیل نمایند.به منظور تقویت شفافیت و پاسخگویی هرچه بهتر و بیشتر در مرحله تطبیق قرارداد و تسهیل حمایت تخنیکی و نظارت بر عملکرد این شرکت ها، درخواست منظوری طرح ایجاد یک کمیته مستقل نظارتی متشکل از نمایندگان دیدبان شفافیت افغانستان، کمیسیون دسترسی به اطلاعات، اتحادیه شرکت های تکنالوژی معلوماتی (IT) و اداره احصائیه و معلومات را از کمیسیون تدارکات ملی نمود».

در اعلامیۀ ادارۀ تدارکات ملی، از شرکت LATRO نیز به عنوان یکی از برندگان این پروژه یاد شده است.

آقای وحیدی در مورد افزوده شدن نام شرکت «لاترو» می‌گوید:

«برای پوشاندن این افتضاح٬ اداره تدارکات ملی با دستپاچه‌گی اعلان کرد که شرکت دومی به نام لاترو نیز بوده است که نسبت به مشکلات امنیتی نتوانسته در روز قرارداد حضور داشته باشد. اما اطلاعاتی وجود دارد که شرکت لاترو قبلاً در همین داوطلبی اشتراک کرده ولی واجد شرایط شناخته نشده بود. علاوه بر این٬ یک نوع تضاد منافع بین فعالیت‌های فعلی شرکت لاترو و قرارداد سیستم ریل‌تایم موجود می‌باشد».

در حالی که اعلامیۀ وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی افغانستان در 28 فبروری، در مورد امضای این قرارداد فقط شرکت امریکایی BUSTOS را برندۀ این پروژه دانسته است اما در تاریخ 2 مارچ این وزارت پست صفحۀ رسمی فیسبوکش را ویرایش کرده و نام شرکت LATRO را به آن افزوده است.

افزوده شدن نام شرکت لاترو در اعلامیهٔ وزارت مخابرات افغانستان

اما وزارت مخابرات و تکنالوژی می‌گوید که شرکت لاترو به دلیل عدم حضورش در روز امضای قرارداد در اعلامیۀ وزارت مخابرات ذکر نشده است و این یک «اشتباه» بوده است که یک روز بعد از سوی وزارت اصلاح شده است.

وحیدی، وزیر پیشین مخابرات و تکنالوژی می‌گوید که قیمت این پروژه نیز واقعی نیست:

«به جای اینکه یازده ملیون دالر را به یک شرکت بی‌نام و نشان می‌دهید٬ تنها دو ملیون دالر را به متخصصین افغان٬ ظرفیت‌های داخلی و جوانان با استعداد وطن اختصاص دهید٬ تا بهترین سیستم ریل‌تایم را برای‌تان ایجاد کنند».

آقای زلاند می‌گوید که ادعا در مورد واقعی نبودن قیمت این پروژه درست نیست:

«ادعا های اخیر درین رابطه اصلاً لایحه کاری تخنیکی پروژه را در نظر نگرفته و بطور خیالی بنا بر برداشت های فردی خویش در رابطه به غیر واقعی بودن ارزش پروژه ادعا نموده اند، اما باید خاطر نشان ساخت اینکه قبلاً همین لایحه کاری بعد از داوطلبی به مجموع 18 میلیون دالر قیمت ارایه گردیده بود که قیمت ارایه شده فعلی حدود 11 میلیون دالر می باشد، که تفاوت قابل ملاحظه را در بر دارد، قیم ارایه شده در بر گیرنده ۷٪ مالیه، تهیه، نصب و مونتاژ هاردویر و سافتویر های معیاری به ارزش میلیونها دالر، اتصال سیستم با سایر شبکه های مخابراتی، ایجاد سیستم بلنگ، انسجام سیستم های مخابراتی با سیستم مرکزی، حفظ و مراقبت شبکه برای مدت دوازده ماه، ورانتی سیستم برای مدت سه سال، ارتقای ظرفیت بشری، تربیه کارمندان تخنیکی، ایجاد دیتا سنتر برای سیستم می باشد، که قرار شرح فوق تادیات نیز در همین منوال بعد از تحویلی و دریافت هر یک ازین شاخص ها بطور اقساط قابل تادیه بوده است».

وحیدی می‌افزاید که در حال حاضر موضوع ایجاد سیستم ریل‌تایم در محراق توجه افکار عمومی و زیر ذره‌بین نهادهای مستقل مبارزه با فساد اداری و نیز حامیان بین‌المللی قرار دارد «اما مردم شریف افغانستان این اقدامات را کافی نمی‌دانند».

وزارت مخابرات نیز همه را به حمایت از این پروژه دعوت می‌کند:

«حکومت به این باور است که مالیات و عواید بشکل شفاف جمع آوری گردند و این سیستم گامی بزرگی در راستای تامین شفافیت بوده و توقع میرود به جای پخش شایعات بی مورد این دست آورد بزرگ ملی مورد حمایت کامل مردم افغانستان قرار گیرد».

یافته‌های اسپوتنیک نشان می‌دهد که رییس شرکت بوستوس از مدیران پیشین شرکت هوایی صافی بوده و دارای همسر اهل افغانستان است. او دو سال پیش به اسلام گراییده است و یک بار نیز در زمان کارش در شرکت صافی از سوی ولسی جرگه تقدیر شده است. شرکت بوستوس بر اساس داده‌های گوگل در ۱ مارچ ۲۰۱۹ به ثبت رسیده است که دو روز پس از امضای قرارداد با دولت افغانستان می‌باشد. این شرکت در هیچ‌کدام از شبکه‌های مجازی صفحه ندارد و صفحهٔ فیسبوک قبلی خود را که تا حد زیادی غیر فعال بود، حذف کرده است.

بحث و گفتگو