حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان که برای حضور در نخستین نشست بین الافغانی وارد شهر مسکو شده بود در یک مصاحبه اختصاصی با آژانس خبری اسپوتنیک از این نشست نتیجه‌گیری نمود و نظر خود را در مورد موثریت این ابتکار در روند صلح افغانستان ابراز داشت.
چه موضوعاتی در نشست بین الافغانی در مسکو مورد بحث قرار گرفت و نتایج آن چیست؟
صلح آرزوی دیرینهٔ ما — مردم افغانستان — است. از مردم و حکومت روسیه برای اینکه زمینه ملاقات و با هم جمع شدن مردم افغانستان در مسکو را مهیا ساختند، بسیار تشکری میکنم. برای ما جای افتخار است که در روسیه — کشور عظیم جهان و همسایه نزدیک افغانستان با هم یکجا شدیم و اولین نشست بزرگ افغان‌ها در این کشور که در آن نمایندگان تحریک اسلامی طالبان و سایر ملت افغانستان اشتراک داشتند، صورت گرفت. نتایج نشست دو روزه ما بسیار بالاتر از توقع ما بود. امیدوار هستیم نشست مسکو و نتایج بدست آمده در این نشست بالاخره به مردم افغانستان صلح، حاکمیت ملی و کشور مترقی و به پای ایستاده را به ارمغان بیاورد.
روی موضوع آتش بس در کشور بحث صورت گرفت؟
شما مذاکرات طالبان با آقای خلیلزاد را چگونه ارزیابی می کنید؟
خوب ارزیابی می کنیم. تمام سخنرانی ها در این نشست در تایید این مذاکرات و کوششهای ایالات متحده بود. تمام مردم این را می خواستند که نشست بین الافغانی در مسکو باعث افزایش تفاهم و همکاری بین امریکا و روسیه در مورد افغانستان گردد و این امر را یکی از بهترین راه ها برای رسیدن زودتر به منزل مقصود ما — که صلح و ثبات در افغانستان است — میدانند. این مذاکرات ادامه پیدا میکنند. حضور قوی روسیه در فراهم آوری تسلیحات و تضمین های ضروری برای افغانستان یکی از خواستهای ما در این مجلس (نشست بین الافغانی در مسکو) بود.
در مادهٔ اول اعلامیه آمده است که این نوع گفتگوها زمینه سازی برای خروج کامل نیروهای خارجی از کشور است. پس زمینه سازی چقدر می تواند طول بکشید و چقدر مردم باید منتظر بماند تا نیروهای خارجی بالاخره از افغانستان خارج شوند؟
در ماده ۵ اعلامیه آمده است که کشورهای منطقه و کشورهای بزرگ دنیا می توانند به پروسه صلح افغانستان کمک کنند. به نظرتان این کشورها چه کمک عملی برای برقراری صلح، ثبات و امنیت در افغانستان کرده میتوانند؟
کشورهای منطقه می توانند به افغانستان کمک عظیم بکنند. ابتکاری که روسیه کرد و تسهیلاتی که روسیه برای افغانستان برابر نموده، قدم اول و مهم در این راستا بود. کشورهای منطقه مثل چین، ایران، پاکستان، هند ترکیه، عربستان سعودی، ازبکستان، قزاقستان و سایر کشورهای جهان باید جز یک پلان بزرگ برای برقراری صلح و آوردن ثبات باشند که افغانستان بالاخره در حقیقت بازسازی شود و مردم به زندگی عادی خود برگردند.
شما فرمودید که روسیه گام مهمی برداشته. آیا منظورتان برگزاری کنفرانس مسکو در ماه نوامبر بود یا مهیا ساختن زمینه برگزاری کنفرانس بزرگ بین الافغانی؟
آیا روسیه نقش خود را در روند صلح افغانستان ایفا کرده است؟
بسیار عالی ایفا میکند و قدم های موثر و با تدبیر میگذارد. آرزو داریم که این قدم های موثر و با تدبیر تا روزی که افغانستان به پای خود ایستاده باشد، با ثبات باشد، صاحب صلح باشد، صاحب دولت ملی خود باشد و با منطقه و جهان روابط دوستانه داشته باشد، ادامه پیدا کند.
اشتراک کنندگان نشست بین الافغانی تاکید میکنند که افغانستان خانه مشترک همه أفغان‌ها است. پس از رسیدن به صلح و خروج نیروهای خارجی از افغانستان، آیا حکومت باید گام های بر دارد تا پناهجویان افغان را از کشورهای مختلف دنیا به خانه مشترک شان برگرداند؟
یکی از نکات مهم این اعلامیه، بی طرفی افغانستان در برابر منازعه های منطقوی و جهانی است. اما افغانستان در طول تاریخ خود صحنه مبارزه کشورهای مختلف بود. چطور فکر می کنید، آیا پس از رسیدن به صلح، امکان دارد افغانستان بار دیگر صحنه منازعه و اختلافات کشورهای دیگر شود و چطور افغانستان می تواند در برابر این چالش ایستادگی نماید؟
افغانستان در یک نقطه بسیار مهم جهان قرار دارد. ما در همسایگی خود قوت های بزرگ جهان، مانند روسیه، چین و هند را داریم. علاوه بر این قوت های منطقوی — ایران، پاکستان و ترکیه نیز هستند. افغانستان منطقه مورد دلچسپی قدرت های بزرگ است. این به تدبیر مردم افغانستان تعلق دارد تا زمینه ساز تفاهم و حضور قدرت های بزرگ گردد و هم به قدرت های بزرگ جهانی ارتباط دارد که آنها در افغانستان برای منفعت طرفین حضور دارند یا تنها برای منافع خودشان. اگر ما بتوانیم تدبیر ملی مردم افغانستان و تدبیر جهانی را هماهنگ نمایم، ثبات در افغانستان برقرار خواهد شد.
چطور افغانستان میتواند به جامعه جهانی اطمینان بدهد که از خاک افغانستان هیچ تهدیدی متوجه آنها نخواهد شد؟ حکومت افغانستان باید چه گام های عملی را اتخاذ نماید؟
یکی از تهدیدهای موجوده در افغانستان گروه تروریستی داعش است، پس از رسیدن صلح با طالبان، مبارزه با داعش چطور صورت خواهد گرفت؟
مبارزه با استفاده از تمام قوت ملی افغانستان، مردم و دولت افغانستان، قوای امنیتی و دفاعی کشور در هماهنگی با کشورهای منطقه و جهان.
چندی پیش، عباس استانکزی خواستار منحل شدن اردوی افغانستان شده بود، نظر شما در این مورد چی است؟
ایشان این طور نگفته بودند. آقای عباس روز گذشته در مقابل مطبوعات اعلام کرد که ابداً این حرف را نزده است. علاوه براین در یکی از ماده های اعلامیه که روز گذشته از طرف اشتراک کنندگان نشست بین الافغانی منشتر شد، بر تقویت نهادهای دولتی افغانستان و حفظ و تقویت اردوی ملی کشور اشاره شده است.
در یکی از ماده های اعلامیه اشاره شده که افغانستان برای بدست آوردن کمک های بین‌المللی به منظور بازسازی و تحقق و توسعه افغانستان تلاش نماید. هدف از کمک های بین المللی چه است؟ و روسیه چه نقشی را ایفا کرده میتواند؟
طرفین این نشست بر بیرون کردن سران طالبان از لست سیاه ملل متحد و گشودن دفتر سیاسی طالبان در قطر به هدف پیشبرد پروسه صلح تاکید کردند. آیا اشتراک کنندگان این نشست به سازمان ملل برای بیرون کردن طالبان از لست سیاه مراجعه خواهند کرد؟
بلی. این کار قبلاً نیز شده بود. در دوران حکومت من نیز به ملل متحد مراجعه شده بود، ما خواستار بیرون کردن طالبان از لست سیاه سازمان ملل و سایر لست ها بودیم و این کوشش را ادامه میدهیم. طوریکه جوانب مجلس بین الافغانی روز گذشته اعلام کردند، اگر میخواهید که صلح بیاید، باید این قیودات رفع شود.
بلی، شرایط برای برگزاری لویه جرگه فراهم شده است. لویه جرگه، مرجع اصلی مردم افغانستان در حالات اضطراری است و در حالت کنونی افغانستان این بهترین راه بیرون رفت از مشکلات موجوده کشور میباشد، البته موقع برگزاری آن باید سنجیده شود تا آخر کار لویه جرگه باشد. من قبلاً نیز برگزاری لویه جرگه را مطرح نموده بودم و حالا هم مطرح میکنم. در شرایط کنونی تصمیم آخری باید از طرف ملت افغانستان گرفته شود و بهترین مرجع تمثیل اراده ملت افغاستان لویه جرگه است.
آیا به نظر شما پایگاه های نظامی امریکا باید در افغانستان حفظ شوند؟
افغانستان باید توانایی حفاظت سرحدات خود را داشته باشد. دفاع از خاک مان وظیفه خود ما است و هیچ خارجی نمیتواند که خاک ما را نگاه کند، دیدیم که نشد. ولی اگر امریکا میخواهد در افغانستان پایگاه داشته باشد باید به ملت افغانستان مراجعه کند و این تصمیم را باید لویه جرگه مردم افغانستان بگیرد. نظامیان امریکایی نه تنها نتوانستند از ما دفاع کنند، بلکه متاسفانه باعث آزار دهات و مردم افغانستان گردیدند.
نظر شما در مورد قانون اسلامی افغانستان چه است؟
افغانستان کشور مسلمان است. قانون اساسی فعلی ما اسلامی و اسم رسمی کشور ما جمهوری اسلامی افغانستان است. در قانون اساسی افغانستان تاکید شده که هیچ قانونی نمیتواند بالاتر از احکام دین اسلام باشد، اما هر قابل تعدیل است. اگر ماده در قانون اساسی باشد که باید مورد تعدیل قرار بگیرد به مراجع که صلاحیت تعدیل قانون اساسی را دارند، یعنی لویه جرگه مردم افغانستان، معرفی شده و آنها در این مورد تصمیم خود را میگیرند.
آیا شما اخبار آژانس خبری اسپوتنیک را میخوانید؟
بلی، یکی از خواننده های روزمره شما هستم.