منبع: GlobalVoices
ترجمه: اسپوتنیک افغانستان
روز بیست و پنجم نومبر، هزاران تن از شهروندان افغانستان که اکثریت مربوط به قوم هزاره بودند در دایکندی، بامیان، مزارشریف، هرات، غور و کابل به جاده‌ها ریختند و به دستگیر شدن یک فرمانده نیروهای خیزش مردمی به نام علیپور اعتراض کردند. فرماندهی که افرادش در مناطق مرکزی افغانستان با طالبان می‌جنگیدند.
اعتراضات پس از آن آغاز شد که نیروهای دولتی نتوانستند به موقع به حملۀ طالبان بر سه منطقه‌یی که بیشتر باشندگان آن، وابسته به این قوم بودند پاسخ بدهند.
منتقدان علیپور او را «مجرم» و طرفداران «مدافع مردم» می‌خوانند. خود او در یک گفتگو گفته بود:
«وقتی دولت در حفاظت و دفاع از مردم ناکام است، دفاع از خود حق مسلم ماست. مردم برای آنان [سران حکومت] رای دادند و حمایت کردند تا دولت تشکیل بدهند، برای آن که آنان بتوانند حاکمیت قانون و حکومتداری قوی را به وجود بیاورند اما آنان نتوانستند. هیچکس امن نیست، وقتی در جایی امنیت نیست، پس آنجا دولت نیست. ما به امنیت، عدالت و ثبات نیاز داریم تا مردم به راحتی زندگی کنند. به همین دلیل وقتی دولت نمیتواند امنیت خودش را بگیرد، نباید از من بپرسد چرا مسلح استم».
در بیست و ششم نومبر، علیپور پس از آن آزاد شد که تظاهرات در کابل به خشونت گراییده بود. مقامات افغانستان اعلام کردند که ده‌ها سرباز پولیس براثر سنگ‌هایی که معترضان پرتاب کردند زخم برداشته اند و چند پوستۀ پولیس نیز به آتش کشیده شده است.
اما یک ویدیوی منتشر شده از سوی روزنامۀ مطرح اطلاعات روز نشان می‌دهد که نیروهای پولیس بر معترضان غیر مسلح شلیک کرده اند.
در حالی که معین ارشد امنیتی در کنفرانس مطبوعاتی بعد از ظهرش شلیک بر معترضین و مسلح بودن پولیس را رد کرد، ویدیوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی در پل سوخته نشان می‌دهد که پولیس مسلح است و شلیک می‌کند.
معاون وزیر داخلۀ کشور مدعی شد که در زمان تظاهرات هیچ کسی کشته نشده است، اما در شبکه‌های اجتماعی تصویر جوانی که با شلیک به سرش زخم برداشته بود و یک دانش‌آموز مکتب که کشته شده بود، به سرعت نشر شد.
بر اساس اطلاعات رسانه‌ها، در کابل دست‌کم چهار تن کشته و بیست و دو تن زخمی شدند. گزارش شده است که در بامیان یک تن کشته شده و شانزده تن زخمی شده اند. معترضان اما می‌گویند هفت تن بر اثر «خشونت پولیس» کشته شده اند.
رویداد علیپور جامعۀ افغانستان را به گروه‌های مختلف تقسیم کرد، سطح بلند از اختلاف دیدگاه‌های اجتماعی و طبقه‌بندی‌های قومی و سیاسی که در پس‌زمینۀ خطرهای روزانۀ کشور تشدید می‌یابد.
این فضا فرصتی برای بازتاب خبرهای بی‌اساس و اطلاعات غلط از سوی گروه‌های مختلف بود.
یک توییت نشان می‌دهد که چگونه شماری خشونت از سوی معترضان را به طور غیرواقعی بزرگ جلوه دادند.
«در حالی که ذهنیت ضدهزاره‌ها در افغانستان افزایش می‌یابد، خبرنگاران، والیان اسبق و شخصیت‌های مستقل با نشر این تصاویر در توییتر نشان می‌دهند که چگونه معترضان به پولیس حمله کرده اند. واقعیت این است که این عکس نشر شده دقیق نیست. این عکس در سال 2016 یعنی دو سال قبل، توسط وکیل کوهسار گرفته شده است».
در بیست و چهارم نومبر، معصوم استانکزی رییس امنیت ملی افغانستان در دیدار با سرور دانش معاون دوم ریاست جمهوری، اعلام کرد که علیپور از سوی نیروهای امریکایی بازداشت شده و به نیروهای افغانستان تسلیم داده شده است.
در زمانی که این اطلاعات روی شبکه‌ها دست به دست می‌شد، سخنگوی نیروهای نظامی امریکا در افغانستان در یک پست توییتر، هرگز دست‌داشتن واشنگتن در این مسأله را رد کرد.
بخش دیگری از اطلاعات غلط از سوی رسانه‌های رسمی مثل رادیو رادیوی آزادی منتشر شدند.
کاربران اینترنت متوجه شدند که رادیو آزادی از تصویری برای نمایش تظاهرات ماه نومبر استفاده کرده است که مربوط به یک حملۀ انتحاری در کابل بوده است و در آن چند سرباز زخمی پولیس در حال انتقال توسط یک موتر نظامی به چشم می‌خورند. این عکس مربوط به آژانس رویترز و از سال 2016 بوده است.
«این نمونۀ آشکار است که چگونه رادیو آزادی، در حال دامن زدن به اختلاف قومی و افزایش نفرت میان حکومت و شهروندان است. خبرنگار از تصاویر قدیمی پولیس‌های زخمی استفاده کرده تا نشان بدهند که آنان توسط معترضان و امروز زخمی شده اند. خبرهای دروغ!».
در فضای اینترنتی افغانستان همچنان شیوۀ گزارش‌دهی این رادیو به شوخی و طنز گرفته شد. انتشار گستردۀ اطلاعات دروغ در پیوند با این تظاهرات، سبب شد تا کاربران برای شوخی با این فضا، دست به خلاقیت بزنند.
«دانشمندان دریافته اند که تظاهرات اخیر در کابل، میزان آلودگی هوا را افزایش داده و سبب خشکسالی امسال در مناطق شمالی غربی افغانستان شده است. در پاسخ به این سوال که چگونه چنین چیزی ممکن است، دانشمندان ایران را متهم کرده اند که تکنالوژی پیشرفته در اختیار هزاره‌ها قرار داده است».
«خبر فوری: علیپور به مریخ گام نهاد»