به گزارش اسپوتنیک، ششم نوامبر به نام "روز جهانی جلوگیری از استفاده سوء از محیط زیست در جنگ" است و افغانستان از کشورهایی شناخته میشود که در جنگها، بیشترین آسیب را از رهگذر محیط زیست دیده است.
به گفته اداره حفاظت از محیط زیست، چهار دهه جنگ در افغانستان، به منابع آبی، خاک و هوای کشور، زیانهای بسیاری رسانیده است.
در این میان، بم گذاریها، بیشتر زیانبار شناخته میشوند.
ثار جنگ بر محیط زیست کشورها به اندازهیی زیاد بوده که سازمان ملل برای نخستینبار سال 2001 میلادی با تصویب قطعنامهیی روز ششم نوامبر را به عنوان روز جهانی پیشگیری از آلودهگی محیطزیست در جنگها و منازعهها نامگذاری کرد. بر این اساس و با توجه به اهمیت موضوع، همهساله دولتها و سازمانهای گونهگون جهانی این روز را گرامی میدارند.
اما در افغانستان گذشته از این که از این روز گرامیداشت نمیشود، آمار دقیقی هم از نابودی منابع طبیعی وجود ندارد.
مسؤولان ادارۀ ملی نگهداری محیط زیست میگویند، جنگ علاوه بر اثر مستقیم بر محیط زیست، بازتابهای پنهانی نیز دارد. یکی از نتایج منفی آن، ویرانی و بهرهبرداری بیرویه از منابع است و افراد پس از پایان جنگ، متوجه کاهش فاحش منابع طبیعی میشوند.
محمد کاظم همایون، رییس برنامهریزیهای محیط زیست در اداره حفاظت از محیط زیست، گفت: "جنگلات ما در اثر جنگها، کاهش پیدا کردند. منابع طبیعی ما دچار تهدید است، آبهای زیر زمینی را میتوانند ماینهای زمینی متاثر بسازند و حتا نسلهای بعدی متاثر شوند."
در این میان، در بخشهایی از کشور، به دست آوردن منابع طبیعی به یکی از علتهای اصلی ادامه نبردها مبدل شده است و گروههای مسلح، برای دستیابی به این منابع، سالهاست که با هم میجنگند.
جنگ بر سر منابع تنها در افغانستان نیست، بل در جهان نیز پیشینه داشته است و چهل درصد جنگهایی که در شصت سال اخیر در جهان رخ دادهاند، از بهر دستیابی به همین منابع طبیعی، دانسته شدهاند.
گروههای مسلح گونهگون، از بهر دستیابی به سنگهای لاجورد، مرمر و تلک در ولایتهایی چون بدخشان، هلمند، ننگرهار و نورستان، همواره با هم درگیر بودهاند.
بدخشان یکی از ولایتهایی است که افزون بر آسیبپذیری محیط زیست از جنگها، منابع طبیعی نیز در این ولایتها، به گونهیی جنگها را به بار آوردهاند و براثر این جنگها، شماری از باشندهگان مناطق جنگزده بیجا شدهاند.
در سالهای پایانی سده بیستم، بررسیهای سازمان ملل متحد نشان دادند که در نزدیک به یک صد و بیست درگیری در جهان در آن سالها، شش میلیون تن آواره شده شدند و بر محیط زیست نیز، آسیبهای فراوان رسید.