جان ولفستهال ((Jon Wolfsthal یکی از جدی ترین کارشناسان امریکایی این عرصه در مطلب منتشره در مجله Foreign Policy، چاپ امریکا اظهار عقیده نموده که ترامپ بر آتش مسابقه نو تسلیحاتی روغن میریزد.
اعلامیه های شدید رئیس جمهور دونالد ترامپ راجع به خروج ازقرارداد نابودسازی راکت های برد متوسط و کم باعث سوالات و اختلاف نظرهای زیاد میگردد، ولی تا به حال روشن نیست که بعداً چه خواهد شد. یک چیز روشن است: لغو این قرارداد امریکا و متحدین آن را (که راجع به آنها ترامپ، واضحاً، مواظبت بعمل نمی آورد) کمتر مصوون می سازد و اساسات جهانی عدم گسترش سلاح هستوی را تخریب میکند.
همه چیز هنوز هم بدتر خواهد شد. خروج ممکن امریکا از قرارداد راکت های برد متوسط و کم، — که به امریکا و روسیه داشتن و توسعه بخشیدن راکت های هستوی و غیرهستوی استقرار زمینی برد 500 تا 5500 کیلومتر را ممنوع می سازد، — به این اشاره میکند که قرارداد نو در باره کاهش تسلیحات تهاجمی (سالت)، که در سال 2010 امضا شده، نیز به عین سرنوشت دچار خواهد شد.
در نهایت امر لغو این دو موافقت نامه بر آتش مسابقه نو تسلیحاتی روغن میریزد و بر ثبات و قابلیت پیشبینی مناسبات بین واشنگتن و مسکو تائثیر منفی بجا میگذارد. آخرین بار، زمانیکه ایالات متحده و روسیه در شرایط جهان عمل میکردند که در آن محدودیت های متقابل بر سلاح هستوی وجود نه داشت، قبل از سال 1972 بود: این جهان بود که در آن بطور معجزه آسا زنده ماندیم و هیچکس با عقل سلیم نمی خواست به آن برگردد.
طرفداران مفکوره ترساندن و بازداری به وسیله سلاح هستوی اشاره کردن به این را دوست دارند که فقط اختراع سلاح هستوی امکان حفظ صلح را بین دول بزرگ بعد از ختم جنگ جهانی دوم فراهم ساخت. ولی بصورت مشخص طرح موافقت نامه های مکلف کنند و نورم های حتمی شیوه برخورد در عرصه امنیت، تجارت و مناسبات بین المللی — نه سلاح هستوی — به امریکا در مبدل شدن به موفق ترین و مصوون ترین کشور در تاریخ کمک نمود. این قواعد و نورم ها نه تنها امریکا را امن تر و ثروتمندتر ساخت، بلکه بنیاد عهد بی مثال شگوفانی جهانی را پی ریزی کرد. حفظ این نظام جهانی یکی از منافع کلیدی ملی شمرده میشود که حالا نسبت فعالیت اداره ترامپ با تهدید مواجه گردیده است.
این که ترامپ سعی می ورزد آن نورم ها و قواعد را لغو نماید که از برکت آنها امریکا به سطح امروزی شگوفانی خود رسیده — این به حد کافی غم انگیز است. اینکه او سعی می ورزد سیستم را تخریب کند که مانع بروز بی نظمی هستوی میگردد — اصلاً قابل بخشش نیست.
ما چگونه در چنین وضع پیچیده قرار گرفتیم؟
در سال 2014 اداره بارک اوباما معلوم نمود و اعلام داشت که روسیه قرارداد راجع به راکت های برد متوسط و کم را با طراحی نمودن و استقرار تعداد کم راکت های ممنوع را نقض میکند. از آن به بعد حکومت امریکا فیصله نمود که هیچگونه ضرورت طراحی نمودن راکت های مشابه خودی وجود ندارد. به جای این بهترین عکس العمل پاسخ واحد متحدین امریکا بود که روسیه را به بازگشت رعایت نمودن شرایط قرارداد مجبور می ساخت که مدت زمان طولانی به منافع امریکا و متحدین شرق آن در ناتو، خدمت میکرد.
اگر امریکا تهدید خود را عملی سازد و به سرعت از قرارداد راکت های برد متوسط و کم خارج گردد، روسیه ساختن و استقرار راکت های میان برد را ادامه خواهد داد، فقط در این صورت او از محدودیت های این قرارداد رهایی خواهد یافت.
روشن است که مسوولیت وضع موجود خطرناک در مورد مساله هستوی بر دوش هردو کشور قرار دارد، ولی فقط روسیه در صورت برنده خواهد شد، اگر امریکا از متحدین اروپایی خود فاصله گیرد و همچنان در صورت شکست نظم که بر اساس نورم های جهانی بنا شده و طی 70 سال امریکا را حفاظت میکرد. پوتین میتواند از خروج یک جانبه امریکا از قرارداد نفع عظیم به دست آورد.
دو وریانت ممکن انکشاف حوادث
با تاسف، حمایت سراسری عامه از قرارداد نو محدودساختن تسلیحات تهاجمی (سالت) میتواند برای آن کافی ثابت نشود، تا ترامپ را قانع سازد. یعنی در برابر ما دو وریانت ممکن انکشاف حوادث قرار دارند.
وریانت اول: ترامپ قرارداد نو سالت را فسخ میکند. این قرارداد به طرفین حق خروج از آن را، با پیروی از منافع کلیدی ملی، میدهد.
خروج از قرارداد به ما آینده خطرناک را تامین میکند که در آن خطرات اشتباهات بلند خواهند بود و در آن امریکا و روسیه چنین سیستم های را طراحی خواهند کرد که، از نقطه نظر آنها، به ثابت مساعدت میکنند، ولی در واقعیت امر خطرات استعمال سلاح هستوی را توسط یکی از طرفین افزایش خواهد داد. هرگونه اشاره به اینکه روسیه سرعت افزایش پوتنسیال هستوی خود را تسریع میکند، امریکا را به انجام عین کار مجبور خواهد ساخت. آیا این به شما چیزی را به خاطر نمی آورد؟
وریانت دوم: ترامپ خودخواهی خود را اقناع می کند و راجع به امضای قرارداد نو به توافق میرسد که در اساس آن بررسی های دقیق و آن قابلیت پیشبینی قرار خواهند گرفت که هسته قرارداد نو راجع به محدودساختن تسلیحات تهاجمی را تشکیل خواهد داد.
به این ترتیب، بهترین نتیجه اینست — اگر ترامپ و پوتین راجع به موافقت نامه نو کوتاه مدت موافقت نمایند که زرادخانه های آنها را تا اندازه — بطور مثال، تا 1250 سرگلوله هستوی، کاهش دهد.