در مقاله منتشره در نشریه «یینی شفق» (« Yeni Şafak»)، چاپ ترکیه گفته شده، پوره 17 سال قبل، در تاریخ 7 اکتوبر، امریکا بعد از اعمال تروریستی 11 سپتمبر اشغال افغانستان را به خاطر اسامه بن لادن آغاز کرد که مسوول اعمال تروریستی قلمداد شده بود. این اشغال که در تاریخ به مثابه طولانی ترین جنگ امریکا ثبت شده، تا به حال ادمه دارد و طی آن هزاران باشنده ملکی افغانستان کشته شده اند. در حال حاضر در خاک افغانستان 15 هزار سرباز امریکایی قرار دارند. در پهلوی اینکه افغانستان صحنه منازعه دول بزرگ می باشد، این کشور است که در رابطه با جنگ و همچنان بی ثباتی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یاداوری میشود.
هنوز زخم های التیاب نه یافته بود که جامعه افغانی از ورود نیروهای شوروی در سال 1979 متحمل شده بود، وقتیکه در سال 2001 این بار مورد تجاوز نظامی امریکا قرار گرفت. اشغال توسط مداخله خارجی، زورگویی یک سازمان تروریستی بی رحم تر از دیگر تعویض گردید و کشور طی سالیان متمادی با این طوفان دست به گریبان می باشد.
افغانستان نظر به موقعیت استراتژیک خود در طول تاریخ خود مورد مداخلات دول خارجی قرار گرفته است. برای دول خارجی افغانستان یکی از معبرهای بود که راه را برای دسترسی بر سواحل آب های گرم هند و خلیج فارس می گشود. از همینرو مردم افغانستان همیشه با مهاجمین مبارزه میکرد.
افغانستان، نظر به موقعیت جغرافیایی خود در یکی از چهارراه های تجارتی قرار دارد و نظر به چنین موقعیت استراتژیک در طول تاریخ با تهاجم ایرانیان، یونانیان، اعراب، مغول، انگریزان و شورویان مواجه گردیده است.
در افغانستان، کشور کثیرالمله، دین اسلام وظیفه حلقه اتصالی ایفا میکند و نمایندگان جوامع مختلف قومی را باهم متحد می سازد. زندگی اجتماعی و ساختار فیودالی که بر بنیاد سازمان دهی قومی بنا شده، نیز منبع بی ثباتی در کشور شمرده میشود.
زون منازعه خونین در جنگ سرد
یکی از حوادث که جریان تاریخ افغانستان را تغییر داد — مداخله شوروی بود. در تاریخ 27 اپریل سال 1978 در نتیجه کودتا رئیس جمهور داودخان که در این وقت از اتحاد شوروی فاصله گرفته بود، سرنگون گردید. در دوران که نورمحمد تره کی او را تعویض کرد، در محور کابل — مسکو گرم شدن مناسبات رخ داد. جنبش مقاومت که در سپتمبر سال 1978 بوجود آمد، در مدت زمان کوتاه به جنگ داخلی مبدل گشت.
در تاریخ 14 سپتمبر سال 1979 تره کی به قتل رسید و قدرت را حفیظ الله امین غصب کرد. بعد از این حادثه اتحاد شوروی که قبل از این قطعات محدود نظامی را به افغانستان اعزام کرده بود، در تاریخ 25 دسمبر سال 1979 نیروها را به کابل وارد ساخت و کشور را اشغال کرد. در همین سال در ایران رژیم شاه سقوط کرد و آن را آیت الله خمینی تعویض نمود.
مردم افغانستان دست به مقاومت علیه نیروهای شوروی زد. تعداد زیادی افغانان به پاکستان مهاجرت نمودند. افغانان طی مدت زمان کوتاه دره پیشاور را پر کردند. در نتیجه اقوام افغان که در این کمپ های آوره گان به سر می بردند، «گروه های مختلف مجاهدین» را تشکیل دادند.
زمانیکه به مهاجرین افسران فراری اردوی افغانستان پیوستند، مقاومت سختی علیه نیروهای شوروی آغاز گردید. به جانبداری از مجاهدین 70 هزار نفر از جمله اردوی 100 هزار نفری افغانستان پیوستند. نتائیج جنگ وحشتناک بودند. طبق گزارش که کمیسیون سازمان ملل متحد در باره حقوق بشر در تاریخ 20 نوامبر سال 1985 منتشر ساخته، از جنوری تا سپتمبر سال 1985 در جنگ با اردوی شوروی 7،32 هزار نفر افغان کشته شده بودند. از سال 1979 تا 1984 تلفات اردوی شوروی را 25 هزار نفر، از جمله 8 هزار نفر کشته تشکیل داده بود. خسارات مالی اتحاد شوروی را در این مدت 12 میلیارد دالر تشکیل داده است. گورباچف که مشی اصلاحات را در اتحاد شوروی عملی می ساخت، زمینه مساعد برای خروج نیروهای شوروی از افغانستان جستجو میکرد و در تاریخ 8 فبروری سال 1988 راجع به خروج از این کشور اعلام داشت. در تاریخ 14 اپریل سال 1988 در ژینیو موافقت نامه امضا شد که بین شوراها و امریکا در باره حل منازعه در افغانستان حاصل شده بود. از تاریخ 15 می سال 1988 تا 15 فبروری سال 1989 شورا ها نیروهای 120 هزار نفری خود را از افغانستان خارج ساخت.
اعمال تروریستی 11 سپتمبر و اشغال مجدد
با اعمال تروریستی 11 سپتمبر سال 2001 که به یکی از نقاط چرخشی در تاریخ جهانی مبدل گشتند، برای افغانستان دوره نو آغاز شد. دو طیاره مسافربری ربوده شده توسط تروریستان با برج های دوگانه مرکز تجارت جهانی در نیویارک و طیاره سومی — به عمارت پنتتاگون در واشنگتن، تصادم نمودند. و طیاره چهارمی در منطقه پنسیلوانیا بعد از آن سقوط نمود که بین مسافرین و تروریستان که آن را اشغال کرده بودند، درگیری رخ داد. در نتیجه این اعمال تروریستی در حدود سه هزار نفر کشته شدند.
مسوولیت اعمال تروریستی را امریکا بر دوش «القاعده» (سازمان ممنوع در روسیه — تبصره مدیریت مسوول) که در افغانستان مستقر بود و رهبر آن اسامه بن لادن نهاد. امریکا از «طالبان» (جنبش ممنوع در روسیه — تبصره مدیریت مسوول) که رهبری افغانستان را بر دوش داشتند، مسدودساختن پایگاه «القاعده» و تسلیم نمودن رهبران آن مطالبه کرد. «طالبان» امتناع ورزیدند.
در تاریخ 7 اکتوبر سال 2001 با وارآوردن ضربات نیروهای هوایی امریکا و انگلستان بر تاسیسات «طالبان» و «القاعده» در افغانستان جنگ نو شعله ور شد. قابل یاداوری است که در ایتلاف بین المللی تحت رهبری امریکا در حدود بیش از پنجاه کشور شامل بود و رهبری نیروهای مساعدت به امنیت در افغانستان «ISAF» را ناتو بر دوش داشت. در اشغال که از این حملات آغاز شد، در تاریخ 28 دسمبر سال 2014 خاتمه یافت و در سال 2015 ناتو راجع به پروگرام تعلیمی و حمایت از نیروهای امنیتی افغانستان بنام « حمایت قاطع» اعلام داشت. بعد از این خبر داده شد که در کشور 8,4 هزار نظامی امریکا و پنج هزار نظامی ناتو قرار دارند.
رسانه های امریکایی همچنان راجع به پلان های پنتاگون در باره اعزام چهار هزار نظامی اضافی به افغانستان خبر دادند.
کشتارهای کتلوی مردم ملکی
افغانستان به مثابه مرکز تشکیلات، مانند «القاعده» و «طالبان» شهرت دارد که پدیده «تروریزم جهانی» را تبارز دادند. فقر اقتصادی که از شرایط دشوار اقلیمی و جغرافیایی ناشی گردیده، بی ثباتی سیاسی که توسط ساختارهای مختلف اتنیکی — دموگرافیک و اجتماعی ایجاد میشود، اوضاع رقابت های ابرقدرت ها و تحمیل منازعات دوامدار و دیگر زون های مشکل آفرین — تاریخ و دوران معاصر افغانستان را تعیین میکنند.
تنها در ده سال اخیر در افغانستان 41 هزار نفر کشته شده اند. از جمله آنها 5،7% — زنان و 9،17% — اطفال می باشند.
به اساس معلومات سازمان ملل متحد، طی شش ماه سال 2018 در افغانستان 149 تن از باشندگان ملکی کشته شده و 204 نفر — زخمی شده اند.
استراتژی امریکا در افغانستان
افغانستان، جای که امریکا طولانی ترین جنگ در تاریخ خود پیش می برد، — این کشوری است که در آن ناتو نیز طولانی ترین ماموریت بر دوش گرفته است. اما در مرحله کنونی ماموریت ناتو در افغانستان ناکام شده است. ISAF/RS (نیروهای بین المللی مساعدت به امنیت در افغانستان / ماموریت «حمایت قاطع») تحت رهبری قوماندانان امریکایی و انگلیسی فعالیت میکنند. از همینرو در مقر ISAF/RS راجع به سازمان بنام «پنج چشم» (Five Eyes) صحبت میکنند که در ترکیب آن کشورهای دیگر انگلوساکسون شامل می باشند و عملیات استخباراتی و نیروهای ویژه را کنترول مینمایند. در نتیجه، اردوی افغانستان و مردم افغانستان سال ها بازیچه این «چشم ها» به هیچ وجه نه با حسن نیت، بلکه قربانی سازمان های، مانند «طالبان» و داعش (ممنوع در روسیه — تبصره مدیریت مسوول) می باشند که بازهم به نفع نیروهای خارجی کار میکنند. تعداد نیروهای امریکایی در افغانستان در سال 2010 به بلندترین حد خود رسید، و در آنجا 100 هزار نظامی امریکا قرار داشتند. این طولانی ترین جنگ به امریکا به مبلغ ده میلیارد دالر در ماه تمام میشود.
اوباما: ما نظامیان خود را خارج می سازیم!
در سال 2011 بارک اوباما رئیس جمهور امریکا پلان را اعلام داشت که در چوکات آن تا اواخر سال 2014 کاهش قابل ملاحظه تعداد نظامیان امریکایی در افغانستان پیشبینی میشد و در سال 2016 — آنها را باید کاملاً از این کشور خارج می ساختند. اوباما گفت:«طی ده سال اخیر ما در این جنگ یک تریلیون دالر در شرایط قروض خارجی به تدریج روبه افزایش و شرایط پیچیده اقتصادی مصرف کرده ایم. امریکا! زمان تمرکز بر اعمار دولت در اینجا، در خانه فرار رسیده است».
در اعلامیه که در آن گفته میشود که حضور نظامیان امریکایی در افغانستان به امضای موافقت نامه در باره امنیت با حکومت افغان مربوط خواهد بود، جزئیات آتی ذکر شده بودند:« از آغاز سال 2015 در حدود نو هزار و 800 نظامی ما یکجا با ناتو و دیگر شرکای ما ماموریت خود را در مناطق مختلف افغانستان ادامه خواهند داد». همچنان گفته شده بود که وظیفه اساسی نظامیان امریکایی که در افغانستان باقی می مانند، آموزش و مشوره دهی به نظامیان افغان خواهد بود.
ریاست جمهوری ترامپ بنبست ایجاد کرد
با بروز وضع نامعین بعد از بر دوش گرفتن صلاحیت های ریاست جمهوری توسط ترامپ دوران نگران کننده برای افغانستان بوجود آمد. در اگست سال 2017 رئیس جمهور ترامپ اعلام داشت که ایالات متحده امریکا حضور خود را در افغانستان ادامه میدهد، مبارزه علیه «طالبان» را فعالتر خواهند ساخت و استراتژی بعدی امریکا نظر به شرایط واقعی در میدان نبرد تعیین خواهد شد.
خبر داده میشود که در افغانستان، جای که، طبق معلومات رسمی بیش از 2300 نظامی امریکایی کشته شده و 20 هزار سرباز زخمی شده، طبق معلومات تجدیدشده در اگست سال 2018، تعداد نظامیان امریکای مستقر در افغانستان را 15 هزار نفر تشکیل میدهد.
بودجه بیش از پلان مارشال
برای مبارزه با طالبان و بازسازی افغانستان امریکا مبلغ 840 میلیارد دالر مصرف کرده است. و این به مراتب بیشتر از وجوه است که در چوکات پلان مارشال جهت بازسازی اروپا بعد از جنگ جهانی دوم مصرف شده بود.
در گزارش که حکومت امریکا در سال 2010 منتشر ساخته، گفته شده که طول عمر اوسط افغانان را 63 سال تشکیل میدهد، در حالیکه در گزارش سال 2009 سازمان صحی جهان به مثابه طول عمر اوسط در این کشور رقم 48 سال ذکر شده و به سطح بلند مرگ و میر در بین اطفال خوردسال اشاره شده است.
بازهم یاداوری میکنیم که طی مدت زمان عملیات جنگی در افغانستان بیش از 2300 نظامی امریکایی کشته شده و در حدود 20 هزار نفر زخمی شده اند. در عین حال ایالات متحده امریکا بر هدف نهایی خود — نابودی جنبش طالبان — دست نیافته اند: طالبان و بخش افغانی گروه تروریستی «دولت اسلامی» (داعش — ممنوع در روسیه — تبصره مدیریت مسوول) در حدود نیم از خاک افغانستان را کنترول میکنند.