فاحشه گری در عهد مملوک ها

محمد شعبان در مقاله منتشره در روزنامه «رصیف22»، چاپ لبنان می نویسد، مذهب که حاکمیت را در عهد مملوک ها (سال های 1250-1517) تحکیم میکرد، به آنها در مورد قانونی ساختن فحشا و گرفتن مالیات از آنهایی که مصروف این کار بودند، در بدل حفاظت آنها، مزاحمت ایجاد نمی کرد.
Sputnik

مصر عهد مملوک ها دارای تجارت پررونق، شهرها با تعداد کثیری مردم و، واضحاً، فاحشه خانه ها — پدیده حتمی مراکز پیشرفته اقتصادی، آن زمان بود. پروفیسور آیمان فواد و سمیه علی مصیلیحه تاریخ فاحشه گری آن زمام مصر را دقیقاً مطالعه کرده اند. فحشا که در دوران اکثریت سلاطین مملوک قانونی ساخته شده بود، عاید خوب به دولت به شکل مالیات از آنهایی به بار می آورد که توسط «ضامن آوازخوانان» جمع آوری میشد.

تعداد زیادی جاهای وجود داشتند که در آنها فاحشه ها جمع میشدند و با مشتریان خود ملاقات میکردند، ولی بازار الشامیان بیشتر از همه محسوس بود.

پروفیسور پوهنتون الازهر آیمان فواد در مصاحبه با روزنامه «رصیف22» لبنان معلومات داد که اتاق ها در این بازار تمام شب باز بودند و در داخل فاحشه ها نشسته بودند که بنام «زائیرات الشامانی» یاد میشد. زنان را توسط علامت تفکیک و لباس خاص — روسری — تشخیص میشدند.

اوضاع در محله الزیتی که به نام «معجزات پناهگاه» شهرت داشت و از چهار طرف توسط باغات احاطه شده بود، از محلات دیگر هیچ تفاوت نداشت. این محل از چند خانه متشکل بود که برای مردم در نظر گرفته شده بودند که مصروف فاحشه گری بودند. طوریکه ال ماکریزی در کتاب خود معلومات میدهد، مردم، با شوخی راجع به آن میگفتند:« محترمه، شما کجا بودید، از کجا آمده اید و به کجا میروید؟ او پاسخ میداد:« از محله الزیتی». به گفته احمد عبدالرزاق، مولف کتاب «زنان مصر در دوران زمامداری مملوک ها»، ورود به فاحشه خانه جزیره حلیم سه هزار درهم ارزش داشت.

فاحشه خانه ها نه تنها در قاهره، بلکه در دیگر شهرها و مناطق نیز بوجود آمدند.

در قریه جات نیز فاحشه خانه ها وجود داشتند، اما تعداد آنها زیاد نبود. طوریکه ابن حجر ال اسکلانی در کتاب خود تحت عنوان «معلومات راجع به اطفال بی خرد قرن» می نویسد، در محلات دهاتی فاحشه خانه ها موجود بودند، جای که فحشا صورت میگرفت و شخصی که اشتباهاً به آنجا وارد میشد، او را به عشق بازی با گناهکار مجبور می ساخت و در غیر این صورت او باید چیزی میداد.

مردم به خاطر لذت بردن از زندگی فقط به فاحشه خانه ها نمی رفتند. آنها همچنان به معابد و محلات مقدس مذهبی پاناه میبردند که در فواصل دورتر از شهرها قرار داشتند، تا خود را امن احساس کنند و از تعقیب از جانب مقامات حاکم، به ویژه در زمان جنایی شدن فحشا، رهایی یابند.

طوریکه سمیه علی مصیلیحه پروفیسور پوهنتون الازهر در تحقیق خود تحت عنوان« فحشا در دوران مملوک ها» که در جلد شماره 33 مجله «سالنمای پوهنتون عین الشمس» نشر شده، میگوید، در جمله چنین معابد معبد القصیر در شهر موکاتام، نهییه در گیزا که در منطقه زیبا در کنار دریای نیل قرار دارد، مارخانه در ال خاباش و غیره شامل می باشند.

اگرچه فحشا در برخی دوره های مملوک ها قانونی بود، در دوره های دیگر این به مثابه جنایت بررسی میشد. فواد یاداوری میکند که مقامات بر این نوع فعالیت مالیه وضع کرده بود و کسانی که مصروف فحشا بودند، باید به زن که «ضامن آوازخوانان» نامیده میشد، مقدار پول می پرداختند. او همچنان از آوازخوانان، واعظان، عذاداران و قاریان حمایت میکرد.

روشن است که موضعگیری رسمی دولت مملوک نسبت به فحشا در طول تاریخ خود، از شرایط اقتصادی و اجتماعی و موضعگیری شخصی کسی ناشی میشد که در راس سلطنت قرار داشت.

پروفیسور مصیلیحه توضیح داد، وقتیکه سطح آب در دریای نیل کاهش یافت، نظر راجع به اینکه این جداً با قهر خداوند به علت گسترش بداخلاقی و فساد مربوط است، بوجود آمد. به این ارتباط بر فعالیت های مربوط به فحشا و فساد ممنوعیت وضع گردید.

باوجود لغو ضمانت آوازخوانان در دوران زمامداری النصیر بن کالووان، برخی وزرای او از برکت این فعالیت، تا زمانیکه سلطان الاشرف شعبان بن حسین بن محمد بن کالووان (سال های 1354-1377) به قدرت رسید، پول های هنگفت بدست می آوردند. به گفته پروفیسور مصیلیحه، او بطور قاطع ضمانت گری را ممنوع ساخت و در مورد مسدودساختن تمام موسسات خلیج ال مصری و حوزه ال باتالیا امر کرد و به قضات ورود به آنجا را ممنوع ساخت، چون در آنجا کسانی قرار داشتند که مصروف فحشا بودند.

باوجود این، در دوره های معین تا ختم زمامداری مملوک ها در مصر قانون به فحشا اجازه میداد.

طوریکه پروفیسور مصیلیحه معلومات داد، وقتیکه در سال 1513 طاعون آغاز شد، سلطان کانسوخ ال غوری (سال های 1441-1516) بر فروش مشروبات، چرس و مشروب الکلی جو ممنوعیت وضع کرد و به زنان فاحشه گری را ممنوع ساخت. این ممنوعیت ها در طول سه سال نسبت شیوع مرض طاعون حفظ گردیدند.

 

بحث و گفتگو