به گزارش اسپوتنیک، تالک نرم ترین مادهٔ معدنی شناخته شده در زمین است که به آسانی قابل گردآوری میباشد. این ماده معدنی در اصل از مگنیزیم هایدرت سیلیکات تشکیل شده و کاربردهای گوناگونی دارد که آنرا میتوان در صنایع آرایشی و صحی، صنایع کیمیایی، ساختمان سازی، نساجی، کشاورزی و دامداری و همچنان ساختن مواد منفجره، استفاده کرد.
بیشتر این معادن در ابتدا به پاکستان صادر شده و از آنجا دوباره به کشورهای دیگر صادر میشود. پاکستان بیش از یک سوم از واردات تالک امریکا را به خود اختصاص داده است.
سید زمان هاشمی، کارشناس امور معادن در مصاحبه با آژانس خبری اسپوتنیک گفت:
"معادن تالک در ولسوالی های مختلف ننگرهار واقع است که تقریبا در آنجا ۳۰ تا ۳۵ قرارداد تالک وجود دارد. یک شهرک بسیار بزرگ صنعتی در ننگرهار در منطقهای به نام شیخ مصری وجود دارد که فابریکههای صنعتی پروسس سنگ تالک را دارند. این سنگ یک سنگ صنعتی است که استخراج می شود، پروسس میشود و به پاکستان فرستاده میشود."
به گفته آقای هاشمی، حکومت دو و نیم سال پیش یک پالیسی جدید تعیین کرد که پس از صادر نمودن این منرال افغانستان را به شکل پروسس ناشده، ممنوع اعلام شد.
این کارشناس امور معادن افغانستان با اشاره به نقش گروههای مخالف مسلح دولت در استخراج تالک گفت: فابریکههای پروسس با کمبود مواد روبرو بودند و در تبانی با مخالفین مسلح و تامین امنیت راهها و مسیر انتقالات با جواز و بدون جواز از همین معادن تالک استخراج میپردازند.
وی افزود: این معادن یک منبع بزرگ درآمدی مخالفان مسلح دولت است و نشان ضعف دولت است. چون مردم زمینۀ کار ندارند و مجبور استند که کاری بکنند. این یکی از بحرانهای منابع منرالی افغانستان است.
یک تن از باشندگان ولایت ننگرهار که مالک یک شرکت ترانسپورتی نیز میباشد در مصاحبه با آژانس خبری اسپوتنیک گفت که معادن تالک در مناطق ماماخیل در ولسوالی شیرزاد، توره بوره و سلیمانخیل در ولسوالی پچیراگام و همچنان در ولسوالی شینوار وجود دارند.
این باشنده ننگرهار گفت: "در این ولسوالیها صدها معدن است که همه آنها زیر کنترول مخالفان دولت است".
وی همچنان خاطر نشان ساخت که در حال حاضر در جلالآباد ۱۰۰ — ۱۵۰ کارخانه ساخته شده است که در آنجا مواد معدنی پروسس میشود و بعد از آن صادر میشود.
این مالک شرکت ترانسپورتی که مواد استخراجشده را انتقال میدهد گفت:
"اهالی همان منطقه مواد را استخراج می کنند، به موترها بار می کنند، مخالفان مبلغی از آنها میگیرند، بعد از آن این موترها به طرف جلالآباد میروند، آنجا در گمرک معطل میشوند، اول به کارخانه میرود و پروسس میشود و به گمرک میآید و سپس به پاکستان و دیگر جاها صادر میشود".
به گفته وی، روزانه از ۸۰ تا ۱۵۰ موتر لاری از این مواد بار شده، محصول میشوند.
این در حالیست که انجینیر نصرتالله اکرمی، رئیس ریاست معادن ولایت ننگرهار در رابطه با استخراج معادن تالک و صادرات آن به خارج از کشور گفت:
"در ننگرهار ۱۷ قرارداد فعال داریم، که از آن جمله ۱۶ مربوط تالک است. در شهرک صنعتی 22 فابریکه داریم. زمانی که مواد معدنی از معدن خارج می شود در آنجا پروسس می شود. بعد از اینکه مکلفیت هایی که شرکت دارد پرداخت شود، به خارج صادر می شود".
آقای اکرمی درمورد اندازه استخراج و صادرات این ماده معدنی گفت که آمار براساس وضعیت امنیتی، هر روز متفاوت است که بعضی روزها بسیار و بعضی روزها بسیار کم میباشد.
رئیس معادن ولایت ننگرهار گفت: "مشکل دیگر ترانسپورت است؛ بعضی روزها ترانسپورت است و ما میتوانیم مواد معدنی را به خارج انتقال بدهیم، اما بعضی روزها در این زمینه به مشکل بر میخوریم؛ به همین خاطر نوسان در تولید و صادرات یک سان نیست؛ بعضی وقت ها بسیار زیاد و بعضی وقت ها بسیار ناچیز است".
وی افزود:
"در ماه رمضان، به خاطر رمضان و گرمی، پروسه معطل بود و فعالیت معدن کاری هم متوقف بود و به تازگی به کار آغاز کردند، در جریان این دو سه روز هم که از یک هفته قبل اظهارت درجه یک به حساب آمدن رییس جمهور آغاز شده، باز هم همان کندی است و بعضی وقتها هم به دلیل همین اظهارات درجه یک (امنیتی)، موترهای باربری راضی نمیشوند که مواد را انتقال بدهند".
آقای اکرمی در پیوند به مشکلات امنیتی در روند استخراج و صادرنمودن مواد معدنی گفت:
"طبیعی است که اگر امنیت نباشد، قراردادهای معادن صورت نمیگیرد. و این را نمیتوان انکار کرد که نبود امنیت یگانه مانع در برابر معادن است، معادن در ساحات دوردست و در ولسوالی ها استند و طبیعی است اگر بگوییم که امنیت یکی از چالشهای عمده در قبال این کار است".
چندی قبل سازمان "گلوبل ویتنس" یا دیدبان جهانی با نشر یک گزارش، نوشته است که داعش با استخراج ماده معدنی "تالک" در افغانستان، بخشی از هزینه های جنگیاش را تامین میکند. در این گزارش گفته شده که بخشی از این ماده معدنی بیشتر به امریکا و اروپا برده میشود.
این سازمان خواستار بررسی دقیقتر و قویتر منابع واردات این ماده معدنی از سوی کشورهای مصرف کننده شده است.
نیک دونووان، مدیر کارزار دیدبان جهانی در این رابطه گفته است: "امریکاییها و اروپاییها بیخبرانه و سهواً مشتریانی هستند که به صندوق مالی گروههای افراط گرا در افغانستان کمک میکنند".
گزارش مذکور میافزاید که استخراج غیرقانونی سنگهای قیمتی و مواد معدنی افغانستان مثل لاجورد یکی از منابع بزرگ درآمد برای شورشیان طالبان و گروه ترویستی "دولت اسلامی" یا داعش است. به نقل از این گزارش، داعش برای کنترول معادن افغانستان در ولایت ننگرهار میجنگد، جایی که یکی از پناهگاههای اصلی این گروه میباشد.