اگر در مسیر شاهراه کابل-شمال در حرکت باشید، گاهگاهی چشمتان به جنگافزارهایی بر میخورد که سالهاست بدون حرکت باقی ماندهاند. تانکهای غولپیکر، توپهای ۸۲ ملیمتر، نفربرهای تنومند و حتا چرخبالهای روسی؛ این همه نشان میدهد که روزگاری افغانستان ارتش مقتدر داشت.
اما حالا، سالهاست که از این وسایل جنگی استفاده نمیشود. کمتوجهی دولت در خصوص ترمیم دوبارهٔ آن، حضور نیروهای امریکایی و غربیها و جنگهای داخلی، همه و همه دست به دست هم داده و این وسایل جنگی را به مکانِ برای بازی کودکان و محلِ قصههای جوانان تبدیل کردهاست.
حالا از غرش این تانکها خبری نیست و فقط نام و تاریخ تولید شان باقی ماندهاست.
پس از حضور نیروهای امریکایی در افغانستان، جنگافزارهای روسی آهستهآهسته جای خود را به وسایل جنگی امریکایی بدل کرد.
اما ظاهرا سلاحهای جنگی امریکایی کارایی و مؤثریت جنگافزارهای روسی را ندارد.
سارمن سید صفیالله میربچه فرماندهٔ تولی تعلیم و تربیه پولیس با اشاره به تاریخچهٔ ساخت این سلاح مشهور روسی، میگوید: «سربازان پولیس نسبت به هر سلاح جنگی دیگر به کلشینکوف علاقه دارند. دلیل آن هم آشنایی کامل سربازان پولیس با این سلاح است. طراحی کلشنیکوف ساده است و در میدان جنگ بند نمیشود.»
این نظامی افغانستان که بیش از ۱۰۰۰ پولیس نظامی افغانستان را رهبری میکند میافزاید:
«در حال حاضر سربازانم از سلاح کلشنیکوف استفاده میکنند. دهها مرمی را همزمان شلیک کردهام اما هیچگاه کلشنیکوف بند نکردهاست. ما در کنار کلشنیکوف از سلاح کمری مکروف، کلکوف هم استفاده میکنیم.»
اما چرا با آن که یک جمع از وسایل جنگی روسی که نیاز به ترمیم دوباره دارند، ترمیم و دوباره مورد استفاده قرار نمیگیرند؟
جنرال زلمی وردک، جنرال پولیس افغانستان در این رابطه میگوید:
«اعتماد و باور میان دولت افغانستان و همکاران بینالمللی شان وجود ندارد. غربیها نمیخواهند که این جنگافزارها ترمیم و دوباره مورد استفاده قرار گیرد. امریکا زیر نام برنامهٔ دیدیار تمام جنگافزارهای روسی را از میان نیروهای جنگی افغانستان جمع کرد و در عوض سلاحهای بیکیفیت را در اختیار این نیروها قرار داد.»
آقای وردک میگوید که کشورهای غربی میخواهند بازار فروش سلاحهای شان در افغانستان به رشد اقتصادی خود نیز کمک کنند. یک سلاح امریکایی برای سه تفنگ روسی قیمت دارد و برای همین سلاحهای بیکیفیت را به افغانستان میفرستادند.»
این جنرال نظامی افغانستان میگوید:
«سلاحهای روسی به مراتب با کیفیتتر از سلاحهای امریکایی است. اما غربیها دوست ندارند که سلاح روسی میان نظامیان افغان مورد استفاده قرار گیرد. از سوی هم دولت افغانستان پول کافی ندارد که این جنگافزارها را ترمیم و مورد استفاده قرار دهد. سلاحهای روسی کیفیت برتر دارد و امریکاییهای سلاحهای اصل خود را در اختیار افغانستان قرار نمیدهد. این سلاحها را امریکاییها از دیگر جبهات جنگ به دست میآورند و سلاح درجه چهار و و درجه پنج را به افغانستان میفرستند. شکایت نظامیان افغانستان از کیفیت کاملاً برجاست. ما یک کشور با اقتصاد ضعیف استیم و چرخش اقتصاد ما به دست غربیهاست و ما نمیتوانیم مشخص اعتراض کنیم.»
اما در نهایت، آنچه روشن است این است که، جنگافزارهای روسی نسبت به هر سلاح دیگر کیفیت لازم برای نبرد با دشمن را دارد و این مسأله را کارشناسان نظامی و نظامیانی که عملا در جنگ حضور دارند، مورد تأیید قرار میدهند.