در گزارش این کمیسیون آمده است که در طول سال 1396 خورشیدی، نه‌هزار و چهارصد و سیزده غیرنظامی کشته و زخمی شده‌اند. این کمیسیون می‌گوید که سه‌هزار و 239 غیرنظامی در نتیجه‌ی منازعات مسلحانه سال گذشته کشته و شش‌هزار و 176 غیرنظامی دیگر زخمی شده‌اند. به گفته‌ی کمیسیون مستقل حقوق بشر، قربانیان منازعات سال گذشته شامل 4141 مرد، 803 زن و هم‌چنین 2692 کودک می‌شوند. این کمیسیون تاکید کرده که سن و جنسیت 1777 تن دیگر از قربانیان مشخص نشده است.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در گزارش خود می‌افزاید که هرچند میزان تلفات غیرنظامیان در سال 1396 خورشیدی در مقایسه با سال قبل آن حدود نه درصد کاهش داشته است، اما رقم افراد کشته شده پانزده درصد افزایش را نشان می‌دهد. این کمیسیون در گزارش خود گفته است: «در مقایسه با سال 1395 خورشیدی، آمار کشته شده‌ها حدود 15 درصد افزایش یافته، اما آمار زخمی‌ها حدود 21 درصد و مجموع تلفات نیز 9 درصد کاهش یافته است. در سال 1395 کشته‌ها، 26.6 درصد از مجموع آمار تلفات ملکی را تشکیل می‌داد، اما آمار کشته‌ها در سال 1396 به 34.4 درصد از مجموع تلفات رسیده است. این افزایش کشته‌ها می‌تواند به این معنا باشد که منازعات مسلحانه از شدت بیشتر برخوردار شده و حملات مرگبارتر شده است که درنتیجه آن، درصدی بیشتر از افراد صدمه دیده ملکی، کشته شده‌اند.»
حملات انتحاری، درگیری‌های مسلحانه زمینی، انفجار ماین‌های کنارجاده، حملات راکتی و هوایی عامل اصلی تلفات غیرنظامیان به شمار می‌روند. به گفته‌ی کمیسیون مستقل حقوق بشر، حملات انتحاری بیشترین تلفات را در قبال داشته است. در نتیجه حملات انتحاری که در جریان سال 1396 خورشیدی در مناطق مختلف افغانستان به وقوع پیوسته، بیش از سه‌هزار غیرنظامی که شامل 31.9 درصد کل تلفات می‌شود، کشته و زخمی شده‌اند. هم‌چنین یک‌هزار و 840 غیرنظامی دیگر در نتیجه درگیری‌های مسلحانه زمینی کشته و زخمی شده‌اند. عامل بیش از پانزده درصد دیگر تلفات غیرنظامیان انفجار ماین‌های کنارجاده بوده که عمدتا توسط گروه تروریستی طالبان صورت می‌گیرد، بوده است.
براساس این گزارش، بیشتر تلفات غیرنظامیان در زون جنوب غرب صورت گرفته و به دنبال آن، زون مرکز شاهد بیشترین تلفات غیرنظامیان بوده است. زون‌های شرق، غرب، شمال و جنوب نیز در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
عاملان تلفات غیرنظامیان
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، در گزارش خود مسوولیت بخش اعظم تلفات غیرنظامیان را به گروه‌های مسلح مخالف دولت نسبت داده می‌گوید که یافته‌های این کمیسیون نشان می‌دهد که عامل اصلی 65.2 تلفات گروه‌های مسلخ مخالف دولت‌اند. این کمیسیون در عین‌حال تاکید کرده که عاملان کشته و زخمی شدن یک چهارم یعنی 26.6 غیرنظامیان مشخص نشده‌اند. کمیسیون حقوق بشر در گزارش خود گفته است که 7.8 درصد غیرنظامیان در نتیجه حملات و فعالیت‌های نیروهای امنیتی طرفدار دولت افغانستان کشته و زخمی شده‌اند. در این گزارش آمده است که 0.4 درصد تلفات غیرنظامیان در جریان سال گذشته‌ی خورشیدی به نظامیان پاکستانی نسبت داده شده است. کمیسیون حقوق بشر می‌گوید که میزان تلفات غیرنظامیان در نتیجه حملات راکتی نظامیان پاکستانی به مناطق سرحدی افغانستان 66 درصد در مقایسه با سال قبل آن افزایش داشته است.
افزایش سهم داعش در کشتار
کمیسیون مستقل حقوق بشر، در گزارش خود گفته است که میزان تلفات غیرنظامیان در نتیجه فعالیت‌های گروه تروریستی طالبان در جریان سال 1396 خورشیدی در مقایسه با سال قبل آن هفت درصد کاهش داشته اما برعکس سهم گروه تروریستی داعش در کشتار غیرنظامیان حدود سی درصد افزایش یافته است. این کمیسیون می‌گوید: « مخالفان مسلح دولت مهم‌ترین عامل در ایجاد تلفات ملکی بوده‌اند. از 65.2 درصد از تلفات ملکی که توسط مخالفان دولت انجام شده است، 57 درصد آن یعنی 5370 مورد به طالبان به شمول شبکه حقانی و 8.1 درصد یعنی 764 مورد به داعش مربوط می‌شود. در مقایسه با سال قبل، سهم طالبان در ارتکاب تلفات ملکی، حدود 7 درصد کاهش یافته اما سهم داعش حدود 30 درصد افزایش یافته است. در تلفات ملکی که توسط طالبان صورت گرفته، 36.6 درصد از مجموع آمار تلفات، کشته شده‌اند، اما در تلفات ملکی که داعش مسوول آن بوده است، کشته‌ها، 42.8 درصد از مجموع تلفات را تشکیل می‌دهد. این تفاوت‌ها می‌تواند به این معنا باشد که فعالیت‌های داعش علیه شهروندان شدت یافته و این گروه، از مواد انفجاری و تکنیک‌های کشنده‌تر استفاده کرده است.»
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می‌گوید که نیروهای امنیتی داخلی و بین‌المللی نیز در کشتار غیرنظامیان سهم زیادی داشته‌اند. این کمیسیون در گزارش خود گفته است که در مجموع 736 غیرنظامیان توسط این نیروها کشته و زخمی شده‌اند که از این میان، مسوولیت 6.8 درصد این تلفات به نیروهای امنیتی داخلی و یک درصد هم به نیروهای بین‌المللی مستقر در افغانستان نسبت داده شده است.
گزارش سالانه کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در باره میزان تلفات غیرنظامیان، همزمان با وقوع دو انفجار خونین در کابل منتشر شد. صبح امروز، شهر کابل شاهد دو حادثه پیهم خونین بود. در انفجارهای متواتر امروزی که در ساحه شش درک مربوط به حوزه نهم امنیتی به وقوع پیوست، حدود بیست و پنج نفر به شمول هشت خبرنگار کشته و ده‌ها تن دیگر زخمی شدند. مسوولیت این حوادث خونین تروریستی را داعش به عهده گرفته است.
ساحه‌ی شش درک از مناطق سبز و به شدت محافظت شده در کابل به شمار می‌رود. در نزدیکی محل انفجار امروزی نهادهای مهم دولتی از جمله یک نهاد مربوط به اداره امنیت ملی، ساختمان وزارت دفاع قرار دارند.
نویسنده: دای‌فولادی