نقدی بر سخنان وزیر تحصیلات عالی افغانستان

نجیب الله خواجه عمری وزیر تحصیلات عالی افغانستان، در سفر به شهر هرات و در مصاحبه با خبرگزاری فارس ایران که در اسپوتنیک نیز نشر شده است، گفته بود: «با وجود بیش از حد دانشجویان در رشته های خبرنگاری، حقوق و اقتصاد در دانشگاه‌های افغانستان نیازی به این سه رشته نیست و باید به جای این سه رشته، رشته های تازه‌یی ایجاد شود».
Sputnik
وزیر تحصیلات عالی افغانستان: افغانستان دیگر نیاز به دانشکده های خبرنگاری، حقوق و اقتصاد ندارد

با نگاهی به طبقه بندی علوم از نگاه آگوست کنت که معتبرترین طبقه بندی علوم است، علوم انسانی در قاعده هرم علوم ایستاده اند، که بدین معنا است که اگر کسانی بخواهند درک و فهم عمیق و درست از همه رشته‌های علوم انسانی داشته باشند، باید با ابواب علوم ریاضیات، فزیک، کیمیا، زیست شناسی، ودر گروه علوم انسانی به زبان و ادبیات، فلسفه و منطق و فن بیان و سخنوری، تاریخ، جغرافیا، جامعه شناسی و مبانی علوم سیاسی آشنای کامل داشته باشند. همین موضوع نشان می‌دهد، برای فارغ التحصیلی در علوم انسانی، دانشجو برای کسب علم و دانش چه اندازه عمر خود را مصروف نماید. در برخی از دانشگاههای معتبر جهان شرط ورود به دانشگاه حقوق ورشته های ارتباطات و روزنامه نگاری، داشتن مدرک لیسانس است، برای اینکه مطمئن شوند دانشجو از مبانی علوم پایه آگاهی لازم را دارد.

تحصیلات علوم انسانی اگر بر سیاق و روش علمی و درستی باشد، می تواند برای جامعه بسیار سودمند باشد و‌ توسعه و‌ اداره هر کشور بستگی به آموزش درست علوم‌انسانی دارد. به عنوان مثال در ۱۷۰سال پیش در ایران میرزا تقی خان امیرکبیر نخست وزیر، نخستین مدرسه به سبک دانشگاه را تاسیس کرد و نخستین رشته آموزشی را علوم سیاسی قرار داد. همین مقدمه کوتاه اهمیت علوم انسانی را نشان میدهد. در این میان نقدی که به سخنان وزیر تحصیلات عالی افغانستان وارد است، از چگونگی نظارت بر محتوای دروس دانشگاهی و صدور مدرک فارغ التحصیلی است. متاسفانه اخبار و گزارشها نشان می‌دهد که نه محتوای دروس دانشگاهی، دانشجویان را توانمند می سازد، تا مشکلات جامعه افغانستان را درک نماید و نه آنچنان توانایی در دانشجو پدید می‌آورد تا با اتکا به قوه خلاقیت و ابتکار، بدنبال راه چاره‌یی برای معضلات پیچیده جامعه افغانستان باشد، که نقد محتوای دروس آموزشی رشته خبرنگاری وروزنامه نگاری در این مختصر نمی‌گنجد و سخن فراوان است. ‌ و از سوی دیگر نظارت وزارت تحصیلات عالی بر صدور مدارک تحصیلی چنان باشد که نام کارشناس و کارشناس ارشد، برازندۀ دانش آموختگان تحصیلات عالی گردد و در هیات یک کارشناس به رفع و رجوع مشکلاتِ حوزه کاری خود بپردازند و اگر وزیر صاحب محترم مقام وزارت مدعی هستند، ظرفیت آموزشی اشباع شده است، منطق حکم می کند باید ظرفیت تحقیقاتی وپژوهشی در آموزش عالی را مد نظر قرار دهند و به دنبال افزایش کیفیت محتوای درسی از طریق تحقیقات و پژوهش های نوین باشند.

از سوی دیگر خبرنگاران کشور افغانستان از محترمترین و با ارزشترین خبرنگاران جهان هستند چون درشرایط دهشتناک افغانستان این زنان و مردان شجاع ذره‌یی از اصول شرافت کاری خود عقب ننشسته اند و در فضای ترس ودهشت افکنانه، بی‌اعتنا به این غوغاها وظیفه خود را انجام می دهند و در راه تعالی و اعتلای مردم مظلوم افغانستان، دهها شهید تقدیم ملت کرده اند. بنابراین این ستمی بس ناروا در حق صنف خبرنگاران وروزنامه نگاران افغانستان است که پشتوانه علمی پژوهشی حرفه ی روزنامه نگاری و خبرنگاری حذف گردد. بنابراین شایسته است وزیر صاحب محترم وزارت تحصیلات عالی بجای حذف رشته خبرنگاری و روزنامه نگاری، نخست کیفیت و محتوای دروس را متناسب با شرایط و نیاز جامعه افغانستان تدوین کنند، دوم صدور مدارک تحصیلی را زیر نظارت و بررسی بیشتری قرار دهند تا فارغ التحصیلان باسواد در دانشگاه آموزش بینند. و اگر ایشان مدعی هستند افغانستان از لحاظ دانش آموختگان رشته خبرنگاری اشباع است ظرفیت آموزشی را به توان و ظرفیت تحقیقاتی در حرفه خبرنگاری و روزنامه نگاری و ارتباطات تبدیل کنند تا بتوان کمی و کاستی‌ها حرفۀ خبرنگاری را برطرف کرد.

نویسنده: حمید تبرزن

ممکن است عقاید نویسندگان مقالات با سیاست‌های اسپوتنیک مطابقت نداشته باشد.

 

 

بحث و گفتگو