این وسایل شامل تجهیزات برای کنترول مواد مخدر و مواد منفجره، سایر مواد کیمیاوی و همچنان کورس های آموزشی (تریننگ) بوده که به نقل از سیگار 59 الی 62.5 میلیون دالر هزینه برداشت است و در جریان خرید، بخشی از این پول حیف و میل شده که معلوم نیست که به کدام راه مصرف شده است.
در مورد این که این پول‌ها در کجا مصرف شده و چرا امریکا با گذشت سالها فقط حالا خواهان بررسی این موضوع شده است، عتیق‌الله امرخیل، کار شناس مسایل نظامی و جنرال سابق نیروهای هوایی افغانستان در مصاحبه به خبرنگار اسپوتنیک گفت:
«تا جایی که من در جریان هستم، سیگار چنین گزارشی را منتشر کرده است. اگرچه دولت و وزارت دفاع افغانستان این گزارش سیگار را رد می‌کند، اما واقعیت این است که سیاست سیگار و در کل سیاست ایالات متحده همیشه بر پایۀ توطئه استوار است. آنها اعمالی را انجام می‌دهند که طرف مقابل را زیر فشار قرار دهند و تابع هدایات و خواست خود شان بسازند. روی این منظور آنها تمام وسایلی که به افغانستان انتقال داده اند، به گونه مثال، سامان‌آلاتی را که مربوط به مواد مخدر است و یا سامان آلاتی که مربوط به شفاخانه 400 بستر بوده و یا هم تجهیزاتی که مربوط به ترمیم موتر، زرهپوش وغیره بوده است، همه را آورده و بدون اینکه تسلیم شخص یا ارگانی کنند و و یا مسوولیت آن را به کسی بسپارند، بدون کنترول رها کرده اند».
سیگار در یکی گزارش خود نوشته است که قوماندانی مرکزی ایالات متحده در سال 2006 میلادی تجهیزاتی را خریداری کرد که از آن باید در گذرگاه های مرزی برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر، مواد کیمیایی و سایر مواد غیر قانونی نصب می شد و مورد استفاده قرار می گرفت.
بازرس ویژۀ ایالات متحده برای بازسازی افغانستان همچنان گفته است این تجهیزات بین 59 تا 62.6 میلیون دالر ارزش دارد.
در گزارش گفته می شود که از مجموعۀ تجهیزات خریداری شده، تنها در میدان هوایی کابل نصب گردیده و از آن استفاده صورت می گیرد. اما بر اساس یافته های سیگار، این تجهیزات پس از آنکه توسط قوای ایالات متحده در چهار گذرگاه های مرزی نصب گردید و به حکومت افغانستان تحویل داده شد، آما به زودی از فعالیت باز مانده است.
آقای امرخیل باور دارد که ضعف دولت افغانستان در جلوگیری از فساد، زمینه را برای بهانه‌گیری امریکا فراهم کرده است:
«از آنجا که دولت ما یک دولت ضعیف است و این ظرفیت را ندارد که جلو فساد و دزدی را بگیرد، لذا هر کس به اندازه صلاحیت خود استفاده جویی می کند و شرایط نیز برای هر گونه استفاده غیر مجاز در کشور آماده است و استفاده هم صورت گرفته است. باید بگویم، در چندین سال آنها هیچگونه بازخواستی را انجام ندادند، اکنون برای اینکه حکومت، وزارت دفاع و وزارت داخله و امنیت ملی را زیر فشار قرار داده باشند، همچو گزارشاتی را نشر می کنند. اما در مورد اینکه چرا آنها در جریان این مدت هیچگونه کنترول را در زمینه انجام ندادند، خاموشی اختیار میکنند.»
این جنرال پیشین افغانستان با تأیید اینکه در افغانستان بسیاری از وسایل نظامی به طور غیرقانونی فروخته می‌شود، هدف از نشر این گزارش را تنها زیر تاثیر قرار دادن حکومت و ارگان های مربوط به افغانستان می‌داند که به قول او پیش از تحت فشار قرار دارند.
به گفتۀ وی امریکا با نشر این گزارش‌ها در پی بی اعتبار ساختن نهادهای افغانستان و اعمال فشار برای مدیریت آن‌هاست.
او می‌گوید که امریکا در افغانستان در هر بخش «اجنت‌های خود را جابجا کرده» و اگر بخواهد می‌تواند به بسیار سادگی همه تجهیزات و وسایل را تحت کنترول خود داشته باشد:
«در افغانستان فساد و دزدی اکنون به یک عنعنه تبدیل شده و زمانی که بازخواست هم نباشد همه برای این کار دست باز دارند.اما امریکایی‌ها اگر بخواهند می‌توانند جلوگیری کنند. آنها زمانی حتا اندازه تیل برای موترهای وزارت دفاع را خود شان تعیین می‌کردند.»
اکثر تجهیزاتی را که قوای امریکایی برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر برای مرز های افغانستان خریداری کرده بود، مورد استفاده قرار نگرفته است.
یافته های این ادره نشان می دهد که تجهیزات پس از آنکه مربیان خارجی سرحدات را ترک کردند و تجهیزات به حکومت افغانستان تسلیم داده شد، در بیرون از کابل غیر فعال گردید.
برخی از مقامات افغانستان اظهار داشته اند که شیوۀ استفاده از این تجهیزات را آموخته اند، اما تعدادی هم ادعا دارند که برای استفاده و حل مشکلات جزیی آن تجهیزات هیچگونه آموزشی ندیده اند.
امرخیل می‌گوید که امریکا حس همکاری نسبت به کشورهایی که در آنها حضور دارد، ندارد.
«امریکا در هر کشوری که است، مقامات را مانند نوکر خود می‌شمارد و خود را بادار و داناتر از همه قلمداد می‌کند. این حرکات امریکا در افغانستان به وضاحت مشاهده شده است. زمانی که آنها با افغان‌ها در یک محل قرار داشته باشند، چنان وانمود میکنند که آنها بادار هستند و ما غلام شان».
جنرال امرخیل برنامۀ امریکا برای حضور در افغانستان را زیر سوال برده و این کشور را به عدم همکاری در ساخت زیربناها متهم می‌کند:
«تا امروز که 17 سال از حضور امریکا در افغانستان میگذرد ما هیچگونه تاسیسات مهم و یا زیر بنایی از قبیل بندهای برق، فابریکات، مکاتب و یا تاسیساتی که امکان کار کردن و برابر نمودن سهولت ها را به مردم مهیا کند، به چشم خود ندیدیم.
هدف و استراتیژی امریکا در افغانستان فقط به پیشبرد جنگ و به عملیات نظامی استوار است. آن هم جنگی که توسط خود افغان‌ها به پیش برده می‌شود و آمریکایی‌ها پیروزی را به نام خود اعلام میکنند.
استراتیژی امریکا این است که می خواهد که کشوری را که در آن مستقر است، غریب و محتاج خود نگهدارد به طور مثال حتا ارتش و امنیت ملی افغانستان بدون کمک امریکا به آن مقیاس ذخایر ندارد که یک روز هم بگذراند. من به صراحت گفته می‌توانم ارتش ما در عدم موجودیت کمک امریکا پس از 24 ساعت فلج خواهد شد.»
سیگار در مورد این تجهیزات گفته است که پس از آنکه مربیان خارجی سرحدات را ترک کردند و تجهیزات به حکومت افغانستان تسلیم داده شد، در بیرون از کابل غیر فعال گردید.
برخی از مقامات افغانستان اظهار داشته اند که شیوۀ استفاده از این تجهیزات را آموخته اند، اما تعدادی هم ادعا دارند که برای استفاده و حل مشکلات جزیی آن تجهیزات هیچگونه آموزشی ندیده اند.
این گفته‌ها در حالی بیان می‌شود که مرزهای افغانستان نظر به برخی دلایل امنیتی باز هستند، گروه‌های تروریستی و قاچاقیچان مواد مخدر با استفاده از این فرصت مواد مخدر و سایر مواد کیمیایی را از طریق گذرگاه‌های مرزی به کشورهای بیرونی و برعکس از آنجا به داخل افغانستان انتقال می دهند.
بدون استفاده از چنین تجهیزات، احتمال جلوگیری از قاچاق مواد مخدر، مواد کیمیایی و سایر مواد غیرقانونی، بی‌نهایت دشوار است.
برخی آگاهان به این باور هستند که امکان دارد که این تجهیزات از طرف برخی افراد به شکل عمدی از فعالیت افتاده باشد. چون بیشتر مسوولان ارشد دولتی با مافیا مواد مخدر همکاری دارند و در امر قاچاق مواد مخدر و سایر کالا ها که از گذرگاه های مرزی افغانستان به بیرون ویا داخل انتقال داده می شود، شریک هستند.
به باوربرخی آگاهان، هرچند نصب چنین تجهیزاتی می‌تواند در امر کاهش قاچاق مواد مخدر و مواد کیمیایی مؤثر تمام شود، اما دست‌های کلانی که در پشت فروش و قاچاق آن وجود دارد هرگز طرف‌‌دار نصب چنین دستگاه‌های که کار آنان را به چالش مواجه سازد، نیستند.