خروج سازمان ملل از افغانستان؛ احتمالات و پیامدها
16:33 19.04.2023 (بازآوری شدن: 17:16 19.04.2023)
© REUTERS / Carlo Allegri
عضو شوید
تحلیلی بر سیاستگذاری سازمان ملل در مورد افغانستان در دوره دوم حکومت طالبان.
به گزارش اسپوتنیک، آخیم اشتاینر، مدیر برنامه توسعه ملل متحد، به آسوشیتدپرس گفت که مقامات سازمان ملل در حال مذاکره با طالبان* هستند به این امید که در حکمی که در این ماه زنان محلی را از کار در این سازمان منع می کند، استثناهایی قائل شود. در صورتیکه سازمان ملل نتواند طالبان* را متقاعد کند که زنان محلی برای این سازمان کار کنند، سازمان ملل آماده است تا تصمیم "دلخراش" را برای خروج از افغانستان در ماه می اتخاذ کند.
سازمان ملل بارها درباره تصمیمات طالبان به آنها گوشزد کرده اند که این تصمیمات مغایر با موازین حقوق بشر و کنوانسیون های سازمان ملل است. در تاریخ 17 حمل شورای امنیت سازمان ملل درباره تصمیم اخیر طالبان مبنی بر منع کار زنان در دفاتر سازمان ملل در افغانستان، نشستی را پشت در های بسته برگزار کرد.
در این جلسه که به ریاست روسیه برگذار شد واسیلی نبنزیا، نماینده دایمی روسیه در سازمان ملل متحد، چنین گفت: "جلسه نشست شورای امنیت در مورد افغانستان، درباره به رسمیت شناختن طالبان نیست، بلکه بحث در مورد وضعیت افغانستان از جنبه‌های مختلف است و تنها به وضعیت زنان محدود نمی‌شود، بلکه مسایلی مانند قاچاق مواد مخدر، هراس‌افگنی، کمک‌های بشردوستانه، مسدود شدن سرمایه‌های افغانستان از مجموعه مسایل پیچیده‌ای است که وضعیت افغانستان را با بیش از ۳۷ میلیون جمعیت آن نشان می‌دهد و این افراد از همه این عوامل رنج می‌برند."
امینه محمد معاون دبیرکل سازمان ملل نیز در عکس العمل به تصمیم طالبان* درباره منع کار زنان در دفاتر سازمان ملل گفت که مردان جایگزین زنان نخواهند شد. وی همچنان گفته است که باید طالبان را به راه راست کشید و با آنها مانند کوید رفتار کرد.
اما سوالی که مطرح می شود این است که آیا خارج شدن سازمان ملل از افغانستان تا چه اندازه واقع گرایانه است؟ و پیامد های آن برای مردم و حکومت افغانستان چه خواهد بود؟
آقای علی سمیع کارشناس اقتصاد و سیاست جهانی، به اسپوتنیک افغانستان گفت طالبان در بیشتر از یک سال و هشت ماه حاکمیت در افغانستان ثابت نموده است که از اصول و قواعد فکری منحصر به فرد خود اندکی هم نمی گذرد بلکه برای تطبیق هرچه بیشتر آن سیاستگذاری می نماید.
در بیشتر از یک سال و هشت ماه حاکمیت طالبان تمام احکام، مقررات و اقدامات خود را بدون هرنوع مشکل و تزلزل تطبیق و عملی نموده اند.
شرایط طوری است که پس از فروپاشی دولت و فرار نیرو های امریکایی و ناتو از افغانستان تمام موازنه ها بر هم خورد و طالبان به حاکمیت نامحدود دسترسی پیدا کردند. ازاین‌رو آنچه در سر دارند را بدون اینکه نیاز زمان و سطح تمدن جهان و منطقه را مدنظر گیرند انجام می دهند.
در بیشتر از یک سال و هشت ماه حاکمیت طالبان تمام احکام، مقررات و اقدامات خود را بدون هرنوع مشکل و تزلزل تطبیق و عملی نموده اند.
شرایط طوری است که پس از فروپاشی دولت و فرار نیرو های امریکایی و ناتو از افغانستان تمام موازنه ها بر هم خورد و طالبان به حاکمیت نامحدود دسترسی پیدا کردند. ازاین‌رو آنچه در سر دارند را بدون اینکه نیاز زمان و سطح تمدن جهان و منطقه را مدنظر گیرند انجام می دهند.
وی در ادامه گفت که سازمان ملل متحد و باقی سازمان های بین المللی پس از ماه ها مذاکرات و ملاقات متوجه شده اند که طالبان آمادهٔ انعطاف‌پذیری در هیچ موردی نیستند. ازاین‌رو روی گزینهٔ خروج از افغانستان کار می کنند. این یک مورد امکان پذیر است. سازمان ملل اخیراً به نسبت رشد سرسام‌آور افراطیت و گسترش روزافزون ناامنی ها، کشور بورکینافاسو را نیز ترک گفته است.
آقای سمیع درمورد عواقب خروج سازمان ملل از افغانستان گفت: پی‌آمد خروج سازمان ملل و باقی سازمان های بین المللی به معنی متوقف شدن تمامی ماموریت ها و برنامه نمی باشد بل باعث می شود تا تمامی سازمان های بین المللی از افغانستان به پاکستان منتقل شده ماموریت خویش برای افغانستان را از آنجا پیش خواهند بُرد که در نتیجه پاکستان چانس و بخت بیشتر در امور افغانستان بدست خواهد آورد.
آقای سمیع درباره پیامد های خروج سازمان ملل برای طالبان گفت: در حقیقت طالبان با کدام تهدید جدی روبرو نشده اند. روابط شان با کشور های منطقه و همسایه در حال گسترش است، ایالات متحده و غربی ها با وجودی که هفته‌وار کمک مالی ارسال می کنند، تاثیر خویش بر طالبان را از دست داده اند و طالبان حاکم مطلق میدان است. در چنین یک حالت دو گزینه وجود دارد: سرنهادن به اصول طالبان یا خروج.
آقای برنا صالحی کارشناس مسائل سیاسی بر این نظر است که اعضای دفتر سازمان ملل خود می دانند که طالبان به آسانی و زودی در تصمیم خود تجدید نظر نخواهند کرد چون بحث حضور زنان در نهادهای خارجی با روحیهٔ شریعت اسلامی از نظر ایشان سازگاری چندانی ندارد و از طرف دیگر سازمان ملل طبق اصول وظایف خود و نیازمندی جدی مردم افغانستان مسئولیت دارد تا به کمک رسانی در افغانستان ادامه دهد . به این اساس هنوز تهدید به خروج از جانب دفتر نمایندگی سازمان ملل به هدف فشار بر طالبان باشد تا به خواست های ایشان در مورد کار زنان کنار بیایند نه یک تصمیم قاطع برای خروج از افغانستان در کوتاه مدت .
آقای صالحی در مورد عواقب خروج احتمالی سازمان ملل بر طالبان گفت: در کوتاه مدت بر حاکمیت طالبان تاثیر چندانی وارد نخواهد شد، صرفاً پروسهٔ به رسمیت شناختن حاکمیت طالبان را که گاه گاهی از جانب برخی اعضای سازمان ملل زمزمه می شود از دستور کار برخواهد داشت، متباقی تبعات منفی این خروج، متوجه مردم افغانستان خواهد بود
با توجه به نظرات کارشناسان می توان گفت که زمان به نفع طالبان در گذر است، اظهارات سازمان ملل مبنی بر ترک افغانستان حتی اگر عملی باشد هم تاثیر چندانی بر حاکمیت طالبان وارد نمی کند چراکه رقابت های منطقه ای کشورها باعث شده است تا با طالبان وارد تعاملات سیاسی و تجاری شوند و آنها را تقویت کنند تا موضع رقبایشان را مورد تهدید قرار بدهند. کمک های چهل میلیون دالری امریکا برای به چالش کشیدن امنیت منطقه آسیای مرکزی از خاک افغانستان که بعد از به روی کار آمدن طالبان، پایگاه امن گروه های تروریستی شده است مثال خوبی بر این مدعی است.
علاوه بر این میزان فعالیت های اقتصادی رو به رشد طالبان با کشور هایی مثل چین، قزاقستان، پاکستان و ایران این فرصت را به طالبان می دهد تا پایه حکومت خود را مستحکم تر بسازند، کما اینکه شاهد این هستیم که رشد 63% درآمد طالبان از صادرات در وضعیت معیشتی زندگی مردم افغانستان هیچ تغییر مثبتی وارد نکرده است و مردم روز به روز با مشکلات اقتصادی گوناگون مانند بیکاری، بیشتر از پیش دست و پنجه نرم می کنند و در طرف دیگر اردوی طالبان رو به رشد و تقویت است.
از سویی سازمان ملل، نظر به تعهدات که به جامعه جهانی و رسیدگی به مشکلات بشری انسانها از جمله مسائل حقوق بشری و اقتصادی آنها دارد نمی تواند به سادگی افغانستان را ترک کند. در صورتیکه افغانستان را ترک کند دفاتر سازمان ملل در کشور های همسایه مسئولیت رسیدگی به امورات افغانستان را متحمل خواهد شد که عملاً تاثیرات منفی بر جمعیت ساکن در افغانستان خواهد داشت.
طالبان - * این سازمان به دلیل فعالیت های تروریستی تحت تحریم های سازمان ملل است
