دیریک شولتز-ماکوخ (Dirk Schulze-Makuch) در مطلب منتشره در نشریه Air & Space (امریکا) می نویسد، در مقاله منتشره اخیر در سرویس The Astronomer's Telegram ادوارد جینان(Edward Guinan) و ریچارد وازاتونیک (Richard Wasatonic) از پوهنتون ویلانووا راجع به تاریک شدن مرموز ستاره روشن Betelgeuse که "جناح راست" صورت فلکی اریون را تشکیل می دهد، خبر دادند.
جینان و شاگرد وی وازاتونیک در سال 1981 مشاهده این ستاره را آغاز کردند و وازاتونیک این کار را از سال 1995 ادامه می دهد. ستاره فوق العاده عظیم سرخ Betelgeuse هرگز، مانند حالا، چنین کم نور نبود. ستارهBetelgeuse از نظر درخشش در آسمان پرستاره مقام هشتم یا نهم را دارا بود، اما از آغاز ماه فبروری به جایگاه 21 یا 22 سقوط کرد، از همینرو اوریون عجیب و غریب معلوم میشود. از ماه سپتامبر، دمای این ستاره نیز حدود 100 درجه سانتیگراد کاهش یافته و میزان روشنایی آن حدود 25% کاهش یافته است.
سوال این است که آیا این مقدمه برای انفجار ستاره نو فوق العاده است، یا فقط یک موج طبیعی است. ستاره Betelgeuse که در فاصله 700 سال نوری از زمین قرار دارد، یکی از نزدیکترین ستارگان به ما از میان ستاره هایی است که شاید به ستاره نو فوق العاده مبدل گردد. اگر این ستاره منفجر شود، پس از نقطه نظر روشنایی تقریباً با مهتاب کامل شباهت خواهد داشت. انفجار پیش بینی شده می تواند هم فردا و هم بعد از 100 هزار سال رخ دهد.
انفجار ستاره نو فوق العاده یکی از دلایل نابودی دسته جمعی حیوانات در کره زمین مانند اتفاقی است که 2.6 میلیون سال پیش رخ داده، یا نابودی کتلوی دوره پرمین که 252 میلیون سال پیش رخ داده است. این مرگبارترین فاجعه برای حیوانات و نباتات روی زمین آن زمان بود که حدود 96% تمام انواع حیوانات بحری و 70% از تمام حیوانات فقاریه زمینی را از بین برد.
خوشبختانه، ستاره Betelgeuse خطری برای زمین ایجاد نمی کند. هر وقت که منفجر شود، اشعه کشنده آن در همه جهات به طور مساوی پخش می شود و تا زمانی که به ما می رسد، اثرات این اشعه بسیار ضعیف خواهد بود، بدون اینکه نگرانی ایجاد کند. اما کاندید های ستاره های نو فوق العاده دیگری نیز وجود دارند، مانند ستاره های گرگ-ریایت که بسیار خطرناک تر هستند. برخی از آنها می توانند جریانهای تشعشعات گاما را پخش کنند که تابش این اشعه را در جهت باریک در امتداد محور چرخش ستاره پخش میکند. اگر زمین در خط آتش آن قرار گیرد، عواقب آن فاجعه بار خواهد بود. مصیبت بار ترین نمونه این نوع، ستاره WR 104 است که از سیاره ما فاصله خیلی زیاد دارد، تا تهدیدی برای آن ایجاد کند. اما ستارگان دیگر نزدیکتر به گرگ-ریت مانند مدل موجود در سیستم Gamma Sails می توانند بسیار خطرناک تر باشند.
به همین دلیل مطالعه ستارگان در حال تبدیل شدن به ستاره های نو فوق العاده می تواند زندگی آینده ما را نجات دهد. در مورد ستاره Betelgeuse ، ما حدود یک ساعت قبل از انفجار روشن مطلع خواهیم شد. در این باره نیوترین ها و امواج جاذبوی به ما خبر خواهند داد.
بد نخواهد بود که در تابستان امسال بر ستاره Betelgeuse که به خورشید خیلی نزدیک خواهد شد، نظارت نمود که مشاهده آن از زمین غیرممکن خواهد بود. ستاره شناس آماتور والتر وب(Walter Webb) در این رابطه پیشنهاد دارد: بگذارید سفینه فضایی ما که در نزدیکی مریخ قرار دارد، در این موضوع به ما کمک کند.
